Wyrok NSA z 26 maja 2000 r., I SA/Wr 2549/98, niepublikowany, sygn. I SA/Wr 2549/98

Wprawdzie bezpośrednim skutkiem dokonania potrącenia lub rozliczenia wpłaty czy nadpłaty jest efekt rachunkowy - jako zakończenie czynności o charakterze materialno-technicznym - jednak wydane postanowienie nie ogranicza się jedynie do rozstrzygnięcia kwestii rachunkowych, a dotykając wielu kwestii o charakterze materialnym, przybierać może niejednokrotnie charakter rozstrzygnięcia konstytutywnego.

Z uzasadnienia:

Kwestię wstępną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy stanowi niewątpliwie ocena charakteru prawnego postanowienia wydanego w trybie art. 273 OrdPU. Umieszczenie tego przepisu w dziale V OrdPU, dotyczącym czynności sprawdzających, mogłoby sugerować jedynie formalny charakter orzeczeń wydawanych w tym postępowaniu. Jak bowiem wynika z art. 272 OrdPU, celem czynności sprawdzających jest zweryfikowanie terminowości składania deklaracji, oświadczeń majątkowych i wpłacania zadeklarowanych podatków, jak również stwierdzanie formalnej poprawności deklaracji i oświadczeń oraz ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami. W tak zakreślonych celach postępowania sprawdzającego nie mieści się działanie organu podatkowego, wynikające z przepisu art. 273 OrdPU, a polegające na wydawaniu przez organ podatkowy postanowień w sprawach potrąceń zobowiązań podatkowych z wierzytelnościami wobec Skarbu Państwa i jednostek wymienionych w art. 273 § 1 pkt 1 OrdPU, jak również w sprawach zaliczenia na poczet zaległości podatkowych wpłat, nadpłat i zwrotów podatku.