Inspekcja Pracy - prawa i obowiązki pracodawców

K ontrola Państwowej Inspekcji Pracy jest kontrolą szczególną. Ma ona na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania przez podmiot kontrolowany prawa pracy, w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także udokumentowanie dokonanych ustaleń.

Ze względu na konsekwencje nieprzestrzegania przepisów prawa pracy pracodawca powinien je znać w wystarczającym stopniu lub korzystać z usług osób posiadających odpowiednią wiedzę. W szczególności konieczna jest znajomość przepisów i zasad bhp. Zgodnie z art. 207 § 3 k.p., pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

Kontrola inspektora pracy musi być przeprowadzona na podstawie obowiązującego stanu prawnego. Wszelkie instytucje kontroli i nadzoru, w tym PIP, mają obowiązek ściśle przestrzegać przepisów regulujących zakres ich zadań. Do czynności kontrolnych inspektora pracy zastosowanie mają przede wszystkim przepisy ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy i aktów wykonawczych do tej ustawy. Natomiast w sprawach nieuregulowanych należy stosować przepisy kodeksu postępowania administracyjnego - taką dyspozycję zawiera art. 10 ustawy o PIP. Od inspektora pracy należy więc wymagać stosowania k.p.a. ze wszystkimi konsekwencjami. Akt ten bowiem daje kontrolowanym podmiotom wiele uprawnień, w sprawach których nie dotyczy ustawa o PIP.

W sprawach stanowiących wykroczenia przeciwko prawom pracownika inspektor pracy postępuje zgodnie z przepisami kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Postępowanie kontrolne inspektora pracy może zostać wszczęte z urzędu lub na wniosek. Najczęściej wniosek taki pochodzi od osoby składającej skargę, od związków zawodowych lub społecznego inspektora pracy, a także od organizacji społecznych i organów państwowych (sądy, prokuratura, ZUS, urzędy pracy). Stronami postępowania są kontrolowani pracodawcy. Ponadto stronami mogą być osoby lub jednostki organizacyjne składające wniosek o przeprowadzenie kontroli. Zgodnie z art. 28 k.p.a., s