Rachunkowość ’2002 a podatki

W przypadku amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych różnice pomiędzy regulacjami prawa podatkowego i bilansowego były szczególnie duże. Nowelizacja z listopada 2000 r. różnic tych nie tylko nie usunęła, ale jeszcze bardziej pogłębiła różnice między amortyzacją podatkową a bilansową.

Od 1 stycznia 2002 r. nie można już dla potrzeb amortyzacji bilansowej stosować stawek amortyzacyjnych wynikających z przepisów podatkowych. Ponadto do kosztów uzyskania przychodów wolno zaliczyć tylko te odpisy amortyzacyjne, których dokonano w ramach amortyzacji podatkowej.

W myśl obowiązującego do końca 2001 r. art. 3 ust. 1 pkt 11 ustawy o rachunkowości, przez pojęcie środków trwałych rozumie się stanowiące własność lub współwłasność jednostki nieruchomości (grunty, budynki, w tym także będące odrębną własnością lokale, budowle i inwestycje w obcych obiektach), maszyny, urządzenia, środki transportu oraz inne kompletne i zdatne do użytku w momencie przyjęcia do używania przedmioty, a także inwentarz żywy o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby jednostki lub do oddania w używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Do środków trwałych jednostki zalicza się również obce środki trwałe używane przez nią na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli z innych przepisów wynika prawo dokonywania od nich odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) przez korzystającą z tych środków jednostkę.

Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 1 pkt 15 znowelizowanej ustawy o rachunkowości, który zacznie obowiązywać 1 stycznia 2002 r., przez pojęcie środków trwałych rozumie się (nie dotyczy to jednak inwestycji) rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności: