Czas pracy w 2002 roku

W myśl art. 137 § 1 k.p., pora nocna obejmuje 8 godzin pomiędzy godzinami 21.00 a 7.00. Pracodawca ma więc prawo doprecyzowania czasu pracy, który będzie uważany za porę nocną. Istotne jest, aby pora ta mieściła się w granicach wyznaczonych przez przepisy kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 104¹ § 1 pkt 4 k.p., pora nocna powinna zostać określona w regulaminie pracy (dotyczy to pracodawców, którzy mają obowiązek tworzenia regulaminu pracy, tj. zatrudniających co najmniej 5 pracowników).

Zgodnie z art. 137 § 2 k.p., pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z najniższego wynagrodzenia za pracę.

Obowiązek wypłacania dodatku za pracę w porze nocnej jest świadczeniem, którego wypłatę nakazuje kodeks pracy. Pracodawcy nie mogą więc zrezygnować z wypłacania tego dodatku. Kodeks pracy gwarantuje dodatek w wysokości minimalnej. Nie ma więc przeszkód, aby w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub indywidualnej umowie o pracę korzystniej ustalić wysokość dodatku, tj. w wysokości wyższej niż określona w kodeksie pracy.

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, praca przekraczająca dopuszczalne normy czasu pracy oraz praca w niedziele i święta ma wyjątkowy charakter. Przepisy przewidują znaczne obciążenia finansowe dla pracodawców zatrudniających pracowników ponad przewidziane normy.

Dopuszczalne normy czasu pracy zostały określone w art. 129 k.p. Czas pracy nie może przekroczyć 8 godzin na dobę i przeciętnie 41 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 3 miesiące (w 2002 r.). Przepisy kodeksu pracy wprowadzają więc dwie niezależne od siebie normy czasu pracy - dobową i przeciętną tygodniową. Przekroczenie każdej z tych norm powoduje obowiązek wypłaty wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.