Różnice kursowe a wartość początkowa środków trwałych

Artykuł 16g ust. 5 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm. - dalej „updop”) stanowi, iż w przypadku amortyzowanych składników majątkowych, nabytych (wytworzonych) przez podatnika, cenę nabycia (koszt wytworzenia) tych składników dla celów ustalenia ich wartości początkowej koryguje się o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania składnika do używania. Korekta, o której mowa, powinna więc polegać na:

- podwyższeniu ceny nabycia (kosztu wytworzenia) o wartość różnic kursowych, które zwiększają koszty podatnika w związku ze wzrostem kursu waluty,

- obniżeniu ceny nabycia (kosztu wytworzenia) o wartość różnic kursowych, które zmniejszają koszty podatnika wobec spadku kursu waluty.

Wskazane unormowanie należy przy tym traktować jako swego rodzaju przepis szczególny (lex specialis), regulujący w sposób odrębny i wyłączny sposób podatkowego rozliczania szczególnego rodzaju różnic kursowych związanych z wydatkami (oczywiście w walucie obcej) na nabycie, względnie wytworzenie, amortyzowanych składników majątku.

Odrębność regulacji art. 16g ust. 5 polega na tym, że - inaczej niż w przypadku „zwykłych” (o czym dalej) różnic kursowych - różnice kursowe związane z nabyciem lub wytworzeniem środków trwałych nie stanowią „samodzielnych” kwot przychodów albo kosztów, lecz są rozliczane (poprzez korektę) w wartości początkowej (cenie nabycia lub koszcie wytworzenia) danego składnika. Z drugiej zaś strony różnice tego rodzaju nie wpływają na ogólne koszty podatnika w bieżącym okresie.