Spółka z o.o. jako wspólnik spółki komandytowo-akcyjnej - aspekty podatkowe

Prawo spółek należy do dziedzin, w których powinno nastąpić zbliżenie prawa polskiego do prawa wspólnotowego Unii Europejskiej. Ponieważ spółka komandytowo-akcyjna jest znana prawu wspólnotowemu i systemom prawnym większości państw członkowskich UE, uznano za celowe wprowadzenie tego typu spółki do polskiego prawa handlowego. Spółka komandytowo-akcyjna jest przeznaczona dla polskich przedsiębiorstw rodzinnych działających dotychczas w formie spółki osobowej albo spółki z o.o., których wspólnicy są zainteresowani pozyskaniem kapitału w drodze emisji akcji w celu sprostania konkurencji, w tym zagranicznej, a następnie przekazaniem przedsiębiorstwa kolejnym pokoleniom z zadaniem jego utrzymania. Według art. 125 k.s.h. i art. 8 § 2 k.s.h. celem spółki komandytowo-akcyjnej jest prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą i tylko w tym celu spółka taka może być zawiązana. Co najmniej jeden wspólnik spółki komandytowo-akcyjnej odpowiada wobec wierzycieli za zobowiązania spółki bez ograniczenia (komplementariusz) i co najmniej jeden z jej wspólników jest akcjonariuszem. W definicji tej uwidacznia się hybrydalny kształt spółki, której regulacja zna dwie kategorie wspólników.

Spółce komandytowo-akcyjnej jako spółce osobowej przysługuje zdolność prawna, co wynika z art. 8 § 1 k.s.h., który zezwala spółkom osobowym we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, oraz zaciągać zobowiązania. Spółka komandytowo-akcyjna może pozywać i być pozywana, co oznacza, że posiada zdolność sądową. Kolejną cechą spółki komandytowo-akcyjnej jako spółki osobowej jest jej wyodrębnienie majątkowe i organizacyjne. Spółkę tę zaliczono do kategorii ułomnych osób prawnych, którą stworzyła doktryna prawa, a która dotychczas nie miała odzwierciedlenia w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Dopiero nowelizacja k.c., uchwalona przez Sejm 14 lutego 2003 r., przewiduje wprowadzenie do kodeksu art. 33 regulującego zagadnienie jednostek organizacyjnych nie będących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Krytyka zaliczenia spółki komandytowo-akcyjnej do spółek osobowych wydaje się być zasadna, jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że spółka komandytowo-akcyjna prawie we wszystkich obcych regulacjach jest osobą prawną. Jednak taki wybór legislacyjny został dokonany przez wzgląd na polskie realia gospodarcze. W nielicznych państwach spółka komandytowo-akcyjna ma charakter osobowy. Są to Portugalia i Hiszpania, a więc kraje, których rozwijająca się gospodarka rynkowa, potrzeby i problemy są bliższe realiom polskim niż uwarunkowania wysoko rozwiniętych pod względem gospodarczym Niemiec czy Szwajcarii.