Relacja z dyżuru w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych

Dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych to dochód (przychód) faktycznie uzyskany, w tym między innymi dochód z umorzenia udziałów lub dochód uzyskany z odpłatnej sprzedaży udziałów spółce w celu umorzenia. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Umorzenie udziału może nastąpić jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Zasadniczo za umorzony udział należy się udziałowcowi wynagrodzenie, jednak za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. Okoliczność ta decyduje o tym, że umorzenie udziału bez wynagrodzenia może nastąpić jedynie w formie umorzenia dobrowolnego. Czy takie umorzenie rodzi dla udziałowca obowiązek wykazania przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych? Artykuł 10 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) stanowi, że przychodem z udziału w zyskach osób prawnych jest przychód faktycznie otrzymany, nie zaś przychód należny jak w przypadku działalności gospodarczej. Oznacza to, że dla powstania tego przychodu warunkiem koniecznym jest faktyczne otrzymanie świadczenia. Udziałowiec, wyrażając zgodę na nieodpłatne umorzenie udziału, nie otrzymuje w zamian wynagrodzenia, tym samym więc nie uzyskuje faktycznie przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Zwróćmy uwagę, że art. 26 ustawy podatkowej wiąże obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku z dniem dokonania wypłaty. W przypadku braku wypłaty nie powstanie obowiązek pobrania tego podatku.