Ustalenie dochodu przy łączeniu spółek

Zagadnienia dotyczące łączenia spółek zostały uregulowane w dziale I tytułu IV ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.). Podobnie jak uprzednio obowiązujący w tym względzie Kodeks handlowy, wspomniany akt normatywny przewiduje dwa zasadnicze rodzaje połączeń spółek, tj.:

• inkorporację - czyli łączenie przez przejęcie (per incorporationem),

• przez zawiązanie nowej spółki (per unionem).

Wskazuje na to zapis art. 492 § 1 Kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym połączenie może być dokonane albo przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie), albo przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).

W przeciwieństwie do Kodeksu handlowego, który dopuszczał łączenie spółek tylko jednakowego typu, tj. spółek z o.o. (art. 283-289) i spółek akcyjnych (art. 463-469) - Kodeks spółek handlowych zezwala w art. 491 na łączenie się ze sobą nie tylko różnych spółek kapitałowych (np. spółki akcyjnej ze spółką z o.o.), ale również kapitałowych z osobowymi. W takim jednak wypadku spółka osobowa nie może być spółką przejmującą ani nowo zawiązaną. Istnieje ponadto możliwość łączenia się spółek osobowych, jednak wyłącznie przez zawiązanie spółki kapitałowej. Nie może się natomiast łączyć spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości. Warto przy tym zaznaczyć, iż na ustawową regulację w tym względzie składają się nie tylko przepisy dotyczące łączenia poszczególnych rodzajów spółek, ale również - co jest w porównaniu z Kodeksem handlowym istotną nowością - zawarte w rozdziale I przepisy ogólne (art. 491-497).