Ogłoszenie upadłości - aspekty podatkowe

Ogłoszenie upadłości – aspekty podatkowe

Konsekwencje prawne ogłoszenia upadłości należy rozpatrywać w różnych płaszczyznach, tzn. dokonywać ich oceny zarówno pod kątem skutków w sferze prawa proceduralnego, jak i materialnego. Z tym ostatnim zagadnieniem wiążą się między innymi kwestie dotyczące wpływu ogłoszenia upadłości na zobowiązania podatkowe upadłego. Rozważmy zatem, jakie skutki wywołuje wydanie przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości w sferze majątkowej, ze szczególnym uwzględnieniem konsekwencji w podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 20 § 1 rozporządzenia z 24 października 1934 r. – Prawo upadłościowe (j.t. Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.) jednym z efektów ogłoszenia upadłości jest utrata przez upadłego z mocy samego prawa zarządu oraz możliwości korzystania i rozporządzania majątkiem, należącym do niego w dniu ogłoszenia upadłości, jak również nabytym w toku postępowania. Majątek ten, określany mianem masy upadłości, stanowi pewną część majątku upadłego, przeznaczoną na zaspokojenie wierzycieli. Z regulacji powołanego przepisu wynika, że mienie, które należało do upadłego i stało się masą upadłości, nie może być poza postępowaniem upadłościowym skutecznie przeniesione na inną osobę, służy bowiem zaspokojeniu długów upadłego (por. wyrok SN z 29 marca 1976 r., sygn. akt VI CR 62/76, OSP 1977/5/84). Skoro więc głównym celem postępowania upadłościowego jest zadysponowanie majątkiem dłużnika niewypłacalnego i równomierne zaspokojenie wierzycieli, brak jest podstaw do uznania nie spłaconych zobowiązań za przychody w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z 12 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.). Bezpodstawne jest również ustalenie podatku dochodowego.