rozmowa

Areszty blisko standardów rosyjskich

Profesor Waldemar Gontarski Z powodu błędnie przetłumaczonego wyroku ludzie siedzą w więzieniu bez wyroku

W ubiegły wtorek Sąd Apelacyjny w Katowicach uchylił tymczasowy areszt i zgodził się na alternatywny środek zapobiegawczy w postaci poręczenia majątkowego. Już samo uchylenie tymczasowego aresztu zdarza się niezwykle rzadko, a jeszcze rzadziej, gdy środek ten jest stosowany od ponad sześciu lat.

Nie ukrywam, że jest to jeden z moich największych sukcesów. Moja argumentacja oparta była tylko i wyłącznie na Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i wyroku strasburskim w sprawie Magnitski przeciwko Rosji. Wskazywałem na ten wyrok. W zakresie tymczasowych aresztowań już jesteśmy blisko standardów rosyjskich. W tym orzeczeniu Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że nawet jeśli przed zastosowaniem tymczasowego aresztowania oskarżony mógł zbiec czy wywierać wpływ na świadków w swojej sprawie, to w miarę upływy czasu, w którym stosowane jest tymczasowe aresztowanie, te zagrożenia się dezaktualizują, chyba że znowu podjął taką próbę. Sąd powiedział wprost, że nad kodeksem karnym jest konwencja, która nie pozwala, aby samoistną przesłanką tymczasowego aresztowania była grożąca wysoka kara, wbrew dominującej praktyce w sądach polskich. Muszą istnieć jeszcze jakieś przesłanki szczególne typu groźba ucieczki za granicę czy matactwa. A o jakiej realnej groźbie matactwa można mówić, kiedy oskarżony przez ponad 6,5 roku przebywał w areszcie? Taki areszt byłby dopuszczalny przed końcem 1989 r., zanim się zmienił ustrój i zanim do art. 1 ówczesnej konstytucji wprowadzono zasadę rządów prawa.