Jak ująć w ewidencji nieruchomość gruntową zabudowaną

Prowadzę księgi jednostki, która zakupiła nieruchomość gruntową zabudowaną. Zastanawiam się teraz, jakie operacje ewidencyjne wiążą się z takim zakupem oraz późniejszą eksploatacją i ponoszonymi kosztami. Proszę o wskazanie właściwych kont i ewidencji.

Zgodnie z art. 46 par. 1 kodeksu cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W rozumieniu prawa bilansowego nieruchomości stanowią środek trwały pod warunkiem, że przewidywany okres ich ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż rok, a one same są kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Nieruchomości obejmują m.in. grunty, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale (art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. a ustawy o rachunkowości). W świetle przywołanych definicji wśród nieruchomości można wymienić cztery ich kategorie:

• nieruchomość gruntową zabudowaną,
• nieruchomość gruntową niezabudowaną,
• budynek stanowiący odrębny od gruntu przedmiot własności,
• lokal stanowiący odrębny od gruntu przedmiotu własności.

Klasyfikacja i cena nabycia

Odpowiadając na pytanie, skoncentrujemy się dziś na kwestiach związanych z nieruchomością gruntową zabudowaną. Przypomnijmy, że składa się ona z gruntu oraz posadowionych na nim i trwale z nim związanych budynków. Dla celów bilansowych grunty i budynki stanowią oddzielne obiekty inwentarzowe. Grunty zaliczane są bowiem do grupy 0 klasyfikacji środków trwałych jako „Grunty” (podgrupa 03 „Grunty zabudowane i zurbanizowane”), zaś budynki – do grupy 1 „Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego” (podgrupa 10 „Budynki niemieszkalne”). Grunt i posadowione na nim budynki wprowadza się do ewidencji środków trwałych jako różne składniki firmowych aktywów. Zgodnie z krajowym standardem rachunkowości nr 11 „Środki trwałe” w razie pozyskania zbioru środków trwałych objętych łączną ceną nabycia, zakwalifikowanych do dwu lub więcej obiektów inwentarzowych nieodzowne jest określenie wartości początkowej każdego pojedynczego obiektu środka trwałego.