Po wyroku TK w sprawie budowli: definicja do poprawki, ale na razie samorządy muszą się do niej stosować

W wyroku z 4 lipca 2023 r., sygn. akt SK 14/21, Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zawierający definicję budowli, jest niekonstytucyjny. Przepis straci moc po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (co nastąpiło 10 lipca, Dz.U. poz. 1313). Wyrok jest przełomowy. Oznacza m.in., że do tego czasu powstać musi zupełnie nowa definicja budowli. A dla gmin oznacza nowe problemy – w przyszłości niewątpliwie wyrok będzie miał znaczenie dla ich wpływów z opodatkowania np. sieci gazowych, infrastruktury kablowej i dróg. Na razie pojawia się pytanie, jak do czasu utraty mocy przepisu mają postępować samorządy i co dla nich wyrok oznacza w praktyce.

procedowanie po 4 lipca

► Czy po wyroku TK w okresie między 4 lipca a styczniem 2025 r., kiedy to wygaśnie obecna definicja budowli, gminy nadal powinny wydawać decyzje dotyczące podatku od nieruchomości na mocy starej, niekonstytucyjnej definicji?

Iwona Jacieczko, doradca podatkowy z Sowisło Topolewski Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych, mówi, że samorządy powinny wydawać w okresie przejściowym decyzje zgodnie z obecnie obowiązującym stanem prawnym. ‒ Artykuł 190 ust. 3 Konstytucji RP dopuszcza przedłużone obowiązywanie niekonstytucyjnej normy w wypadku odroczenia wejścia w życie wyroku TK. Trybunał precyzyjne określił moment utraty mocy obowiązującej przez przepis uznany za niezgodny z konstytucją – na 18 miesięcy od opublikowania wyroku. W analizowanej sytuacji TK dał zatem ustawodawcy czas na wprowadzenie zmiany legislacyjnej w celu wyeliminowania ryzyka powstania luki w prawie. Wprowadzenie tak rewolucyjnej zmiany przepisów w trakcie roku mogłoby bowiem powodować paraliż instytucji państwa prawa. Mając na uwadze powyższe, nowa definicja budowli pojawi się w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych dopiero w 2025 r. Zastosowanie przez TK instytucji przesunięcia terminu utraty mocy obowiązującego aktu normatywnego pozwala m.in. samorządom na funkcjonowanie na obecnych zasadach. Całość analizowanych regulacji przemawia zatem za tym, żeby samorządy do czasu wejścia w życie nowej definicji budowli stosowały dotychczasowe przepisy prawne – wyjaśnia Iwona Jacieczko.