Bezdomne zwierzęta sprawiają gminom problemy – także przy tworzeniu uchwał

Do końca marca gminy były zobowiązane do podjęcia uchwał dotyczących rocznych programów opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności zwierząt. Choć tworzenie programu jest obowiązkowe od 2012 r., to niestety po raz kolejny prawidłowe opracowanie treści tych uchwał sprawiło radom sporo problemów, a wiele podjętych zostało później unieważnionych w całości lub w części przez organy nadzorcze. Obecnie wiele gmin wciąż poprawia te akty prawne. Jakie błędy gminy popełniały najczęściej? Jak prawidłowo sformułować zakwestionowane zapisy uchwał? Jakie poglądy przedstawiają na ten temat sądy administracyjne?

Zapobieganie bezdomności i zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gmin. Od 2012 r. gminy, aby wypełnić nałożone na nie obowiązki, corocznie do 31 marca przyjmują w drodze uchwały program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt (art. 11a ustawy o ochronie zwierząt; dalej: u.o.z.). Opracowanie programu jest dla gmin obligatoryjne, a przygotowując go, muszą kierować się regulacjami ustawy. Podjęta uchwała jest aktem prawa miejscowego i musi odpowiadać wszystkim stawianym tym aktom wymogom. Od 2016 r. katalog elementów programu stworzony przez ustawodawcę ma charakter otwarty, przy jednoczesnym wskazaniu w ośmiu punktach, jakie elementy program ma zawierać, a następnie w trzech kolejnych, jakie zawierać może. Pozwoliło to na istotne uelastycznienie realizacji tego zadania własnego przez gminy, jednak – jak się okazało z czasem – wcale nie ułatwiło poprawnego tworzenia programów. Poniżej przedstawiamy, jakie błędy popełniają najczęściej gminy. Podzieliliśmy je na kilka obszarów, z którymi najczęściej mają problemy samorządowcy.

obszar i. sposób wydatkowania środków finansowych

Jak wynika z analizy rozstrzygnięć nadzorczych, najczęściej popełnianym przez rady gmin błędem jest nieprawidłowe określenie sposobu wydatkowania środków finansowych przeznaczonych na realizację programu. Ustawodawca postanowił, że program ma zawierać wskazanie wysokości środków finansowych przeznaczonych na jego realizację oraz sposób wydatkowania tych środków (art. 11a ust. 5 u.o.z.). Oznacza to, że rady mają nie tylko określić ogólną wysokość środków przeznaczonych na realizację programu, lecz także dokonać ich podziału na poszczególne elementy i cele.