Inwentaryzacja: ubiegłoroczne koszty mogą być wyższe

Niedobory można zaliczyć do KUP, a także zachować prawo do odliczenia VAT, ale jest warunek: trzeba udokumentować, że są niezawinione. A to nie zawsze jest proste. Pomogą w tym ostatnie interpretacje i orzeczenia

W każdym niemal przypadku po dokonaniu spisu są identyfikowane braki w składnikach majątku, zwłaszcza w towarach czy materiałach. Powody takiego stanu rzeczy mogą być bardzo różne, tak samo różne mogą być ich konsekwencje fiskalne. Wskazać bowiem należy, że nie zawsze wystąpienie braków inwentaryzacyjnych spowoduje ich zaliczenie do podatkowych kosztów uzyskania przychodu czy pozostanie neutralne na gruncie podatku od towarów i usług (tj. nie spowoduje konieczności skorygowania i zwrócenia uprzednio rozliczonego podatku naliczonego).

Zatem przy realizacji inwestycji i weryfikacji ujawnione w jej trakcie niedobory, w każdym przypadku należy przeprowadzić wnikliwą analizę podatkową. Decydujące znaczenie ma zaś to, czy są to niedobory zawinione czy niezawinione. Nie chodzi przy tym o żadne szczególne instytucje podatkowe dotyczące konkretnie niedoborów czy braków inwentaryzacyjnych, lecz o zwykłą, szeroko stosowaną i doskonale znaną - a zarazem od lat potrafiącą napsuć krwi podatnikom - kwestię celowości fiskalnej (w podatkach dochodowych) oraz o związek zakupionych towarów z działalnością z prawem do odliczenia (na gruncie VAT).

Dla porządku należy wskazać, że w obu ustawach o podatkach dochodowych prawodawca przewidział po jednej regulacji dotyczącej niedoborów, wprost wskazującej na brak możliwości rozliczenia kosztu podatkowego. Chodzi o straty powstałe w wyniku nieobjętych zwolnieniem od podatku akcyzowego ubytków wyrobów akcyzowych oraz podatku akcyzowego od tych ubytków - w takich przypadkach bezwzględnie i ponad wszelką wątpliwość mówimy o kosztach niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. Tutaj wyjątkowo całkowicie bez znaczenia pozostaje bowiem kwestia celowości fiskalnej.