Jakie naruszenia są stwierdzane najczęściej w uchwałach budżetowych jednostek samorządu terytorialnego. 10 błędów, których można uniknąć, przygotowując projekt do opinii RIO

Za niespełna miesiąc, czyli 15 listopada, minie termin składania projektów uchwał budżetowych oraz projektów uchwał w sprawie wieloletnich prognoz finansowych. Ta powinność zarządów jednostek samorządu terytorialnego wynika z art. 238 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1634; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1964; dalej: u.f.p.). I chociaż obowiązki te nie są niczym nowym dla samorządów wszelkich szczebli, to jednak rokrocznie w projektach uchwał budżetowych, a następnie w samych finalnych uchwałach budżetowych, zdarzają się nieprawidłowości. W poniższym artykule zwracamy uwagę na najczęściej powtarzające się błędy, głównie odwołując się do praktyki nadzorczej regionalnych izb obrachunkowych.

Przypomnijmy, że w art. 238 u.f.p. ust. 1 postanowiono: „Zarząd jednostki samorządu terytorialnego sporządza i przedkłada projekt uchwały budżetowej:

1) organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego,

2) regionalnej izbie obrachunkowej ‒ celem zaopiniowania

‒ do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy”.

Ponadto wraz z projektem uchwały zarząd przedkłada im (ust. 2):

1) uzasadnienie do projektu uchwały budżetowej;

2) inne materiały określone w uchwale.

Dodajmy, że opinię RIO o projekcie uchwały budżetowej zarząd jest obowiązany przedstawić organowi stanowiącemu JST jeszcze przed uchwaleniem budżetu. Naruszenia przepisów stwierdzane przez RIO podczas tej oceny mają różny charakter prawny i związane są z różnymi aspektami gospodarki finansowej samorządów. Ich zróżnicowany charakter prawny znajduje odzwierciedlenie w reakcji izb, w zależności od skali naruszenia może bowiem zostać wydane orzeczenie stwierdzające istotne bądź nieistotne naruszenie prawa (aczkolwiek praktyka RIO nie jest w tej mierze jednolita i nie ma odgórnie ustalonych standardów oceny naruszeń, bywają one odmiennie oceniane).