Art. 1. [Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego] W ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1672, z późn. zm.²⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 26:

a) w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) utrzymania rzecznych przepraw promowych o średnim natężeniu ruchu w skali roku powyżej 2000 pojazdów na dobę, wskazanych przez ministra właściwego do spraw transportu;",

b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu:

"1a. W przypadku oddania do użytkowania mostu lub tunelu zastępującego rzeczną przeprawę promową, o której mowa w ust. 1 pkt 2, środki z rezerwy subwencji ogólnej przyznane jednostce samorządu terytorialnego na dofinansowanie tej przeprawy pomniejsza się o kwotę proporcjonalną do okresu użytkowania w roku budżetowym mostu lub tunelu zastępującego rzeczną przeprawę promową, o której mowa w ust. 1 pkt 2.

1b. Minister właściwy do spraw transportu niezwłocznie informuje ministra właściwego do spraw finansów publicznych o oddaniu do użytkowania mostu lub tunelu, o którym mowa w ust. 1a.";

2) w art. 28a:

a) ust. 7 otrzymuje brzmienie:

"7. Premia aktywizująca przysługuje gminie, w której dynamika wydatków majątkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy przekracza dynamikę wydatków majątkowych wszystkich gmin w przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju.",

b) po ust. 7 dodaje się ust. 7a w brzmieniu:

"7a. Dynamikę, o której mowa w ust. 7, ustala się jako średnią arytmetyczną z 3 lat obejmujących: rok poprzedzający rok bazowy, rok poprzedzający o 2 lata rok bazowy i rok poprzedzający o 3 lata rok bazowy. Dynamikę tę ustala się na podstawie wydatków majątkowych pomniejszonych o równowartość wykonanych dochodów otrzymanych z budżetu innej jednostki samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na wydatki majątkowe.",

c) ust. 8-10 otrzymują brzmienie:

"8. Podział premii aktywizującej między uprawnione gminy następuje proporcjonalnie do udziału średnich wydatków majątkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy w sumie średnich wydatków majątkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca wszystkich uprawnionych gmin.

9. Premia inwestycyjna przysługuje gminie, w której średnie wydatki majątkowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy są wyższe od średnich wydatków majątkowych wszystkich gmin w przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju.

10. Podział premii inwestycyjnej między uprawnione gminy następuje proporcjonalnie do udziału średnich wydatków majątkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy w sumie średnich wydatków majątkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca wszystkich uprawnionych gmin.",

d) po ust. 10 dodaje się ust. 10a w brzmieniu:

"10a. Średnie wydatki majątkowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca, o których mowa w ust. 8-10, ustala się jako średnią arytmetyczną z 3 lat obejmujących: rok poprzedzający rok bazowy, rok poprzedzający o 2 lata rok bazowy i rok poprzedzający o 3 lata rok bazowy, na podstawie wydatków majątkowych określonych w ust. 7a zdanie drugie.",

e) ust. 11 otrzymuje brzmienie:

"11. Część rozwojowa subwencji ogólnej dla danej gminy stanowi sumę kwot oraz premii, o których mowa w ust. 6, 7 i 9.";

3) w art. 36 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się, jeżeli nienależna kwota danej części subwencji ogólnej lub kwota, o którą zaniżono wpłatę, jest niższa od trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na rok, na który ustalono zawyżoną kwotę subwencji ogólnej lub w którym wpłata była niższa od należnej, obowiązującego w dniu przekazania informacji, o której mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2.";

4) w art. 37 ust. 1b otrzymuje brzmienie:

"1b. Jeżeli nienależna kwota części oświatowej subwencji ogólnej jest niższa od trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na rok, na który ustalono zawyżoną kwotę tej części subwencji ogólnej, obowiązującego w dniu przekazania informacji, o której mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2, decyzji, o których mowa w ust. 1, nie wydaje się, a na jednostce samorządu terytorialnego nie ciąży obowiązek zwrotu nienależnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej do budżetu państwa.";

5) w art. 70e:

a) w ust. 7 wyrazy "2021-2024" zastępuje się wyrazami "2021-2025",

b) w ust. 8 wyrazy "w roku 2025" zastępuje się wyrazami "w roku 2026",

c) w ust. 9 wyrazy "31 marca 2025" zastępuje się wyrazami "31 marca 2026";

6) w art. 70h:

a) w ust. 1 wyrazy "2021-2024" zastępuje się wyrazami "2021-2025",

b) dodaje się ust. 3 i 4 w brzmieniu:

"3. Obowiązek przeznaczenia przez gminę w latach 2021-2025 na finansowanie inwestycji, o których mowa w art. 70e ust. 1 i art. 70f ust. 1, wydatków nie mniejszych niż równowartość kwoty otrzymanej na podstawie tych przepisów jest spełniony także w przypadku, gdy gmina w tym okresie przeznaczyła łącznie na finansowanie tych inwestycji kwotę co najmniej równą sumie kwot otrzymanych na podstawie art. 70e ust. 1 i art. 70f ust. 1.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, gminy, o których mowa w art. 70e ust. 2 i art. 70f ust. 2, składają do właściwego wojewody, w terminie do dnia 31 marca 2026 r., informację o łącznej kwocie wydatków na finansowanie inwestycji, o których mowa w art. 70e ust. 1 i art. 70f ust. 1. W przypadku niezłożenia informacji w terminie przepis art. 70e ust. 8 stosuje się odpowiednio.";

7) po art. 70h dodaje się art. 70i-70n w brzmieniu:

"Art. 70i. 1. Zwrotu nienależnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej za lata poprzedzające rok budżetowy, wynikającego z decyzji administracyjnej, która stała się ostateczna przed dniem 1 stycznia 2022 r. i przed tym dniem nie podlegała wykonaniu w następstwie wstrzymania wykonania decyzji lub uwzględnienia skargi na taką decyzję przez sąd administracyjny, jednostki samorządu terytorialnego dokonują w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym utraciło moc wstrzymanie wykonania decyzji. Jeżeli jednostka samorządu terytorialnego spełnia warunki zwrotu nienależnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej w ratach, to zapłaty pierwszej raty dokonuje ona do dnia 30 czerwca roku następującego po roku, w którym utraciło moc wstrzymanie wykonania decyzji.

2. Podstawę do wyliczenia relacji, o której mowa w art. 38 ust. 4, stanowią dochody podatkowe uwzględnione do wyliczenia części wyrównawczej subwencji ogólnej odpowiednio dla gmin, powiatów i województw na rok, w którym utraciło moc wstrzymanie wykonania decyzji.

3. W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 i 2 przepisy art. 38 ust. 3-6 stosuje się odpowiednio.

Art. 70j. 1. Jednostki samorządu terytorialnego w celu wsparcia realizacji zadań, w tym zadań, o których mowa w art. 70k ust. 1, otrzymują w roku 2022 dodatkowe dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych w łącznej wysokości 13 673 000 000 zł.

2. Kwotę dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 7 793 172 696 zł rozdziela się między:

1) gminy - w wysokości 5 717 802 281 zł;

2) powiaty - w wysokości 1 640 753 500 zł;

3) województwa - w wysokości 434 616 915 zł.

3. Kwota, o której mowa w ust. 2 pkt 1, podlega podziałowi między gminy proporcjonalnie do wysokości planowanych na rok 2023 dochodów gmin z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Przepis stosuje się odpowiednio do podziału kwot, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i 3.

4. Kwota dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 5 879 827 304 zł podlega podziałowi na część przysługującą:

1) gminom,

2) powiatom,

3) województwom

- proporcjonalnie do wysokości udziału dochodów planowanych na rok 2023 z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych gmin, powiatów i województw w łącznej kwocie dochodów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu.

5. Kwotę, o której mowa w ust. 4, przysługującą gminom rozdziela się między gminy, dla których kwota obliczona w sposób określony w ust. 3 jest niższa od 2 888 418,57 zł, w celu zapewnienia gminom dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości nie niższej niż 2 888 418,57 zł.

6. Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio do powiatów i województw, z tym że dodatkowe dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych nie mogą być niższe niż:

1) 6 076 607,20 zł - w przypadku powiatu;

2) 32 676 640,94 zł - w przypadku województwa.

7. Miastom na prawach powiatu przysługują dodatkowe dochody wyliczone jak dla gmin i powiatów, z każdej z części ustalonej odpowiednio dla gmin i powiatów.

8. Dochody, o których mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw finansów publicznych przekaże jednostkom samorządu terytorialnego do dnia 31 grudnia 2022 r., przy czym dochody te mogą być przekazane w ratach.

Art. 70k. 1. W latach 2022-2027 jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do przeznaczenia na zadania z zakresu poprawy efektywności energetycznej, rozwoju odnawialnych źródeł energii w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2022 r. poz. 1378 i 1383) oraz ograniczenia kosztów zakupu ciepła lub energii ponoszonych przez odbiorców, wydatków w kwocie nie mniejszej niż równowartość 15% kwot otrzymanych w roku 2022 dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, o których mowa w art. 70j.

2. Do wydatków, o których mowa w ust. 1, wlicza się również wydatki:

1) samorządowej instytucji kultury, dla której jednostka samorządu terytorialnego jest organizatorem w rozumieniu art. 10 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 194);

2) samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, dla którego jednostka samorządu terytorialnego jest podmiotem tworzącym w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 633, 655, 974 i 1079);

3) spółki kapitałowej, w której wartość nominalna udziałów albo akcji należących do jednostki samorządu terytorialnego stanowi nie mniej niż 51% kapitału zakładowego spółki oraz jednostka samorządu terytorialnego dysponuje bezpośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo walnym zgromadzeniu.

3. Jeżeli jednostka samorządu terytorialnego przeznaczyła na finansowanie zadań, o których mowa w ust. 1, wydatki w kwocie mniejszej niż równowartość 15% kwoty dodatkowych dochodów, o których mowa w art. 70j, to w roku 2029 nie otrzymuje środków z rezerw subwencji ogólnej.

4. Jednostki samorządu terytorialnego składają do właściwego wojewody, w terminie do dnia 31 marca 2028 r., informację o wysokości wydatków przeznaczonych na zadania, o których mowa w ust. 1. W przypadku niezłożenia informacji w terminie przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 70l. W roku 2023 jednostki samorządu terytorialnego nie otrzymują części rozwojowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 5.

Art. 70m. Dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, o których mowa w art. 70j ust. 1, nie uwzględnia się przy ustalaniu na rok 2024 korekty dochodów, o której mowa w art. 9c.

Art. 70n. Do wyliczenia na rok 2023 kwot subwencji ogólnej przyjmuje się dane o długości dróg powiatowych, dróg wojewódzkich i krajowych w miastach na prawach powiatu oraz powierzchni dróg wojewódzkich, zawarte w informacji o sieci dróg publicznych, o której mowa w art. 18 ust. 2 pkt 1a ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, przekazane ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych przez ministra właściwego do spraw transportu do dnia 30 września 2022 r. - według stanu na dzień 31 grudnia 2021 r.".

Art. 2.[Ustawa o finansach publicznych] W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634, 1692, 1725, 1747 i 1768) w art. 217 w ust. 2 pkt 6 i 7 otrzymują brzmienie:

"6) wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego innych niż określone w pkt 5 i 8, w tym wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych;

7) spłaty udzielonych pożyczek w latach ubiegłych lub środków z lokat dokonanych w latach ubiegłych;".

Art. 3.[Ustawa o związku metropolitalnym w województwie śląskim] W ustawie z dnia 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim (Dz. U. z 2022 r. poz. 1709) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 52 w ust. 1 wyrazy "5%" zastępuje się wyrazami "5,75%";

2) po rozdziale 8 dodaje się rozdział 8a w brzmieniu:

"Rozdział 8a
Przepis epizodyczny

Art. 61a. Na rok 2023 część stałą składki rocznej gminy wchodzącej w skład związku metropolitalnego ustala się, mnożąc 0,005 przez dochód gminy z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, powiększony o kwotę przypadającego gminie w roku 2022 dodatkowego dochodu z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 70j ust. 2 pkt 1 i ust. 3 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.".

Art. 4.[Ustawa o ochotniczych strażach pożarnych] W ustawie z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz. U. poz. 2490 oraz z 2022 r. poz. 1301) w art. 56 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Maksymalny limit wydatków budżetu państwa przeznaczonych na realizację zadań wynikających z ustawy wynosi w:

1) 2022 r. - 242 431 800 zł;

2) 2023 r. - 365 264 971 zł;

3) 2024 r. - 416 356 052 zł;

4) 2025 r. - 478 239 502 zł;

5) 2026 r. - 535 733 534 zł;

6) 2027 r. - 596 640 137 zł;

7) 2028 r. - 660 484 603 zł;

8) 2029 r. - 729 500 796 zł;

9) 2030 r. - 802 360 685 zł;

10) 2031 r. - 886 427 465 zł.".

Art. 5.[Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw] W ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265) uchyla się art. 31 i art. 32.

Art. 6.[Powiększanie dochodów bieżących jednostki samorządu terytorialnego] Do ustalenia na lata 2023-2025 relacji, o której mowa w art. 242 ust. 1 i 2 ustawy zmienianej w art. 2, dochody bieżące jednostki samorządu terytorialnego mogą być powiększone także o przychody, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 7.[Niezachowanie relacji ograniczającej wysokość spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego] 1. Relacja ograniczająca wysokość spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 243 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 2, może być niezachowana w latach 2023-2025 w przypadku, gdy prognozowana łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec danego roku nie przekroczy 100% planowanych dochodów ogółem tej jednostki w tym roku budżetowym, pomniejszonych o planowane kwoty dotacji i środków o podobnym charakterze oraz powiększonych o przychody z tytułów określonych w art. 217 ust. 2 pkt 4-8 ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nieprzeznaczone na sfinansowanie deficytu budżetowego.

2. W latach 2023-2025 łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec danego roku nie może przekraczać 100% wykonanych w tym roku budżetowym dochodów ogółem tej jednostki, pomniejszonych o kwoty wykonanych dotacji i środków o podobnym charakterze oraz powiększonych o przychody z tytułów określonych w art. 217 ust. 2 pkt 4-8 ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nieprzeznaczone na sfinansowanie deficytu budżetowego.

3. Niezachowanie relacji ograniczającej wysokość spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego nie może zagrażać realizacji zadań publicznych przez jednostkę samorządu terytorialnego w roku budżetowym i latach następnych. Regionalna izba obrachunkowa, wydając opinie, o których mowa w art. 91 ust. 2, art. 230 ust. 3 i 4 oraz art. 246 ustawy zmienianej w art. 2, ocenia również wpływ niezachowania tej relacji na realizację zadań publicznych.

Art. 8.[Stosowanie przepisów po raz pierwszy] Przepisy:

1) art. 217 ust. 2 pkt 6 i 7 ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,

2) art. 52 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 3 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą

- stosuje się po raz pierwszy do opracowania projektów uchwał budżetowych na rok 2023 i uchwał budżetowych na rok 2023.

Art. 9.[Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.