Problemy JST związane z odpłatnością za miejsce w DPS

 Mieszkaniec ponosi odpłatność za DPS w wysokości 70 proc. swojej emerytury. Jest samotny, nie ma więc innych osób, które mogłyby go finansowo wspomóc. W marcu 2022 r. jego świadczenie zostało zwaloryzowane, a decyzję podnoszącą wysokość emerytury ZUS dostarczył 1 kwietnia 2022 r. Czy należy podnieść wysokość odpłatności za DPS od marca 2022 r.?

Nie w każdym przypadku podniesienie dochodu powoduje wzrost odpłatności za pobyt w domu opieki. Zgodnie z art. 106 ust. 3b u.p.s. zmiana dochodu osoby samotnie gospodarującej lub rodziny w okresie ponoszenia odpłatności za świadczenie niepieniężne (a takim świadczeniem jest pobyt w DPS) nie wpływa na wysokość tej odpłatności, jeżeli kwota zmiany nie przekroczyła 10 proc. odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Jeśli kwota waloryzacji spowodowała wzrost dochodu przekraczający 77,60 zł miesięcznie (czyli powyżej 10 proc. kryterium dochodowego samotnego mieszkańca DPS), gmina zmienia lub uchyla wcześniejszą decyzję, jednak zmiana wysokości odpłatności za pobyt nie jest możliwa z mocą wsteczną, a więc może obowiązywać nie wcześniej niż od dnia następnego od daty, w której została doręczona gminie waloryzacyjna decyzja ZUS. Będzie to możliwe, jeśli nowej decyzji gminy został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, zgodnie z art. 108 par. 1 kodeksu postępowania administracyjnego. W pozostałych przypadkach wyższa odpłatność będzie obowiązywała mieszkańca DPS po uprawomocnieniu się decyzji. Jeśli jednak wzrost jego dochodu po podniesieniu emerytury nie przekroczył 77,60 zł miesięcznie, to odpłatność za pobyt w placówce pozostanie bez zmian, mimo wzrostu średniego kosztu utrzymania mieszkańca w DPS. Jak podkreślił WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 18 grudnia 2019 r. (sygn. akt II sA/Go 591/19): „…zaistnienie zmiany średniego kosztu utrzymania mieszkańca w DPS nie może w sposób automatyczny powodować zmiany decyzji ustalającej opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej. Zmiany takiej można dokonać na niekorzyść mieszkańca DPS jedynie w przypadku, gdy uległa zmianie jego sytuacja dochodowa”.