Przedsiębiorca pozbawiony zasiłku chorobowego nie obniży sobie obowiązkowych wpłat do ZUS

Prowadzę działalność gospodarczą. Przebywałem na zwolnieniu lekarskim. ZUS stwierdził, że w tym czasie wykonywałem jednak działalność gospodarczą, i pozbawił mnie zasiłku chorobowego. Czy mimo to mogę obniżyć podstawę wymiaru składek? Nie mam już prawa do żadnych ulg składkowych.

W opisywanej sytuacji przedsiębiorca nie ma prawa do ulg składkowych, a więc należy uznać, że opłaca składki w podstawowej wysokości, o której mowa art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa). Zgodnie z tym przepisem podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych prowadzących działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednak do udzielenia odpowiedzi na zadane pytanie kluczowe znaczenie będą miały ust. 9-10 art. 18 ustawy systemowej. I tak zgodnie z ust. 9 za miesiąc, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu. Zasadę tę stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku (ust. 10). Z powyższych regulacji wynika więc uprawnienie do zmniejszenia podstawy wymiaru składek za miesiąc, w którym przedsiębiorca pozostaje niezdolny do pracy. Niestety ww. przepisy niejednokrotnie stają się przedmiotem sporów z ZUS. I tak przykładowo Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyroku z 14 grudnia 2021 r., sygn. akt III AUa 437/19, podkreślił, że w sytuacjach przewidzianych w art. 18 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ubezpieczony z tytułu działalności gospodarczej jest uprawniony do proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składek od całej zadeklarowanej kwoty, w przypadku gdy kwota ta nie jest najniższą (art. 18 ust. 8 ustawy). Z kolei Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 16 października 2019 r., sygn. akt III AUa 90/19, zwrócił uwagę, że adresatem normy wynikającej z art. 18 ust. 9 i 10 ustawy systemowej objęty jest prowadzący pozarolniczą działalność, który spełnił następujące warunki: