Pomoc dla obywateli Ukrainy państwo wspiera nowymi preferencjami podatkowymi

Firmy rozliczą w kosztach podatkowych wydatki związane z przekazaniem świadczeń na cele służące przeciwdziałaniu skutkom wojny za naszą granicą, a pomagający Polacy oraz uchodźcy otrzymujący wsparcie skorzystają z nowych zwolnień z podatku dochodowego. Regulacje te mają zastosowanie wstecz - od 24 lutego

darowizny bez zmian

Wbrew temu co było zamieszczone w projekcie, ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie do ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. poz. 583; dalej: specustawa) zwolnienia z podatku od spadków i darowizn nabycia przez uchodźców wojennych z Ukrainy otrzymanych rzeczy i praw majątkowych znajdujących się na terytorium Polski. Przypomnieć należy, że jeżeli darczyńcą jest polski obywatel lub podmiot mający miejsce pobytu lub siedzibę w Polsce, wówczas przed koniecznością rozliczenia podatku od spadków i darowizn nie uchroni obdarowanego jego ukraińskie obywatelstwo. Oczywiście, aby powstał taki obowiązek, wartość darowizny musi przekroczyć kwotę wolną, a ta w przypadku otrzymania darmowych świadczeń od osób niespokrewnionych i niespowinowaconych wynosi 4902 zł. Przy czym jest to kwota dla pięcioletniego okresu właściwa dla darmowych świadczeń otrzymanych od jednego podmiotu. Zgodnie bowiem z ogólną zasadą obowiązującą na gruncie podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie pięciu lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w takim okresie. Przedstawiciel Związku Miast Polskich podczas posiedzenia sejmowej komisji administracji i spraw wewnętrznych wskazał na możliwość nadużyć w stosowaniu regulacji wprowadzających całkowite i nielimitowane zwolnienie dla nabyć tytułem darowizn i poleceń darczyńcy przez osoby fizyczne będące obywatelami Ukrainy, które w okresie od 24 lutego 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. przybyły do Polski z terytorium Ukrainy na skutek toczących się na tym terytorium działań wojennych. Obawy te zdają się być uzasadnione, więc zupełny brak szczególnych rozwiązań w tym zakresie jest zaskakujący. Odstępując od modyfikacji ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1043), prawodawca wprowadził zarazem zwolnienie w PIT przeznaczone dla uchodźców, którzy skorzystali ze wsparcia (o nim w dalszej części). Pozostaje mieć nadzieję, że w praktyce okaże się ono dla polskich organów rozwiązaniem wystarczającym do eliminacji obciążeń fiskalnych po stronie osób korzystających z różnych form pomocy humanitarnej.