Gminy, które nie powiększały opłat przekształceniowych o VAT, są chronione

Jednostki samorządu terytorialnego, które do momentu wydania interpretacji ogólnej nie naliczały podatku od towarów i usług od opłat z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego nieruchomości we własność, nie muszą korygować tych rozliczeń. Tak wynika ze stanowiska resortu finansów

Ważne jest, aby taki sposób postępowania JST w okresie przed 22 grudnia 2021 r. wynikał z posiadanej przez nie interpretacji indywidualnej lub utrwalonej praktyki interpretacyjnej organów Krajowej Administracji Skarbowej. Potwierdza to odpowiedź biura prasowego Ministerstwa Finansów na pytanie DGP. Zadaliśmy je w związku z interpretacją ogólną ministra finansów z 22 grudnia 2021 r. (sygn. PT1.8101.2.2021). Przypomnijmy, że dotyczyła ona skutków tzw. ustawy przekształceniowej z 20 lipca 2018 r. (Dz.U. poz. 1716). Na jej podstawie dotychczasowi użytkownicy wieczyści od 1 stycznia 2019 r. stali się właścicielami gruntów. W zamian za to muszą przez 20 lat płacić samorządom roczne opłaty lub uiścić jednorazową opłatę (z bonifikatą). Niestety, w związku z tym powstała wątpliwość, czy takie kwoty powinny być powiększane o VAT. Samorządy uważały, że opłaty przekształceniowe nie powinny podlegać podatkowi od towarów i usług, bo przekształcenia użytkowania wieczystego we własność nie powinno się traktować jak odpłatnej dostawy towaru. Argumentowały, że taka dostawa nastąpiła już wcześniej z chwilą ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, a więc nie może do niej dojść ponownie. Zwracały również uwagę, że pobierając opłaty przekształceniowe, działają jako organy władzy publicznej, a nie jako podatnicy VAT. Innego zdania był fiskus. Konsekwentnie twierdził, że opodatkowanie opłat zależeć będzie od tego, kiedy doszło do ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. Jeśli stało się tak przed 1 maja 2004 r., to opłaty nie powinny być powiększane o VAT. Co innego, jeśli prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione po 30 kwietnia 2004 r., bo wówczas opłata przekształceniowa powinna być uznana za element ceny za dokonaną już dostawę gruntu. Obie strony nie dawały za wygraną i spór w końcu trafił aż na wokandę Trybunału Sprawiedliwości UE, który w wyroku z 25 lutego 2021 r. (sygn. C-604/19) orzekł, że przekształcenie użytkowania wieczystego we własność należy traktować jako odpłatną dostawę towarów w zamian za odszkodowanie wypłacane z mocy prawa (w rozumieniu art. 14 ust. 2 lit. a dyrektywy VAT). Do tego właśnie wyroku odniósł się minister finansów w grudniowej interpretacji ogólnej. Podkreślił, że treść orzeczenia TSUE wymaga „zmiany ugruntowanej linii interpretacyjnej organów podatkowych”. To oznacza, że przekształcenia użytkowania wieczystego we własność nie można traktować jako kontynuacji pierwotnej dostawy towarów i nie ma znaczenia, kiedy zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego, bo opłaty przekształceniowe są kwotami brutto zawierającymi w sobie VAT. Minister zastrzegł przy tym, że samorządy, które do tej pory nie pobierały daniny od opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego ustanowionego przed 1 maja 2004 r., będą chronione przed negatywnymi skutkami interpretacji ogólnej, bo stosowały się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej organów podatkowych. Taką ochronę gwarantuje art. 14n par. 4 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540; ost.zm. Dz.U z 2021 r. poz. 2328).