ZUS może wyłączyć spod egzekucji majątek potrzebny do prowadzenia firmy

Zalegam w ZUS ze składkami na dość dużą kwotę. ZUS wszczął egzekucję i zajął pojazdy, które są mi niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli nie będę mógł jej prowadzić, to nie spłacę zadłużenia. Czy mogę wnioskować o zwolnienie ich spod egzekucji właśnie na tej podstawie? Posiadam jeszcze lokal mieszkalny i maszyny produkcyjne.

Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy przeanalizować przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: u.p.e.a.). Na uwagę zasługuje przede wszystkim art. 7 tej ustawy, z którego wynika, że organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne przewidziane w ustawie. Organ ma do dyspozycji te środki, które prowadzą bezpośrednio do wykonania obowiązku, a spośród kilku takich środków powinien wybrać środki najmniej uciążliwe dla zobowiązanego. Istotny jest także art. 13 par. 1 ustawy, z którego wynika, że organ egzekucyjny - na wniosek zobowiązanego i ze względu na jego ważny interes - może na czas oznaczony lub nieoznaczony zwolnić z egzekucji w całości lub części określone składniki majątkowe zobowiązanego. Zwolnienie opiera się na uznaniu administracyjnym. W praktyce więc jej zastosowanie zależne jest od oceny dokonanej przez organ egzekucyjny. Przykładowo: w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 marca 2021 r., sygn. akt III FSK 2699/21, m.in. stwierdzono, że nawet stwierdzenie przez organ wszystkich przesłanek do zastosowania art. 13 par. 1 u.p.e.a. nie obliguje go do zwolnienia zabezpieczenia, lecz stwarza tylko dla organu taką możliwość i to poddaną kontroli sądowoadministracyjnej w ograniczonym zakresie. Na uwagę zasługuje także to, że zwolnienie spod egzekucji składników majątkowych należących do zobowiązanego może nastąpić wyłącznie w przypadku łącznego zaistnienia dwóch przesłanek: zobowiązany musi złożyć wniosek i za zwolnieniem musi przemawiać jego ważny interes.