Sekretarz jak dyrektor generalny. Tylko bez konkretnych kompetencji

Przepisy dotyczące jego zadań są porozrzucane po ustawie o pracownikach samorządowych i regulacjach ustrojowych. Ale nawet w nich jego kompetencje nie są wiążąco określone. Stąd znaczenie i zadania sekretarzy w konkretnych jednostkach samorządu są różne i zależą od wójta, starosty lub marszałka województwa. Doprecyzowują je regulaminy, umowy o pracę oraz szczegółowe upoważnienia wydawane przez włodarzy.

Najważniejszym przepisem dotyczącym sekretarza jest art. 5 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.). Już na samym jego początku ustawodawca określa obowiązek zatrudnienia w danej jednostce osoby na to stanowisko. Świadczy o tym sformułowanie zawarte w ust. 1 u.p.s.: „tworzy się odpowiednio stanowisko sekretarza w urzędzie gminy, starostwie powiatowym i urzędzie marszałkowskim” (pogląd, że jest to najważniejsza regulacja dotycząca stanowiska sekretarza potwierdza pismo z 21 maja 2015 r. wiceministra administracji i cyfryzacji, nr BM-WP.072.219.2015, stanowiące odpowiedź na interpelację poselską nr 32481).

Zakres możliwych zadań sekretarza został natomiast wskazany m.in. w art. 5 ust. 4 u.p.s. Zgodnie z nim osoba na tym stanowisku może wykonywać czynności z upoważnienia i w imieniu kierownika urzędu, w szczególności z zakresu zapewnienia właściwej organizacji pracy urzędu oraz realizowania polityki zarządzania zasobami ludzkimi. Pierwsze z zadań polega na takim zorganizowaniu struktury urzędu, aby optymalnie wykorzystywać potencjał ludzki i możliwości wykonywania zadań publicznych. Zarządzanie zasobami ludzkimi obejmuje natomiast cały kompleks działań ukierunkowanych na maksymalizowanie możliwości i podnoszenie efektywności personelu będącego w dyspozycji pracodawcy.

Przypomnijmy, że kierownikiem urzędu jest odpowiednio: wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa. Szeroki zakres upoważnień, który może być nadany sekretarzowi przez włodarza, sprawia, że musi między nimi istnieć wyjątkowe porozumienie. Potwierdza to m.in. NSA w wyroku z 19 czerwca 2012 r. (sygn. akt II OSK 870/12), w którym wskazano, że pozycja, jaką zajmuje sekretarz w strukturze organizacyjnej gminy, sprawia, że charakter relacji między nim a wójtem jest szczególny, oparty w dużej mierze na zaufaniu. Brak tego zaufania może destabilizować pracę urzędu gminy.