Utrata pracy - ubezpieczenia dowolne w ZUS
Osoba, która utraciła pracę, ma prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Aby skorzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, może również zostać objęta dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.
Z możliwości przystąpienia do ubezpieczeń dobrowolnych mogą skorzystać m.in. osoby, które utraciły tytuł do ubezpieczeń (np. wskutek zwolnienia z pracy lub zakończenia wykonywania umowy-zlecenia).
Dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe
Osoba, która w związku z utratą pracy przestała podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ma jednak prawo kontynuować je dobrowolnie. Takie prawo przyznaje jej art. 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Podstawa wymiaru składek
Kontynuacja dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych wiąże się z obowiązkiem opłacania składek na przedmiotowe ubezpieczenia, a ciężar finansowania tych składek w całości spoczywa na zainteresowanym. Z tego też względu istotne znaczenie ma wysokość przedmiotowych składek, na którą z kolei ma wpływ podstawa ich wymiaru. Podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o których mowa w art. 10 tej ustawy, stanowi zadeklarowana przez ubezpieczonego kwota nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia, w 2012 r. jest to kwota 1500 zł (art. 18 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Zgłoszenie do ubezpieczeń
Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony. Wniosek o objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi ma charakter sformalizowany, gdyż osoba, chcąca kontynuować dobrowolnie te ubezpieczenia, musi złożyć w ZUS odpowiednio wypełniony formularz ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 19 00 XX. Istotne jest przy tym to, że osoby, które są obejmowane ubezpieczeniami społecznymi na zasadach dobrowolności, zgłaszają wniosek o objęcie ich ubezpieczeniem w terminie przez nie wybranym. Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie określają więc terminu, którego upływ sprawiałby, że nie jest dopuszczalne dobrowolne kontynuowanie ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.