Pożyczki z ZFŚS - skutki podatkowe

Edward Żurański

Neutralność podatkowa pożyczki oznacza, że pracodawca udzielający pożyczki z ZFŚS nie zaliczy jej wartości do kosztów uzyskania przychodu, a osoba otrzymująca pożyczkę nie musi zaliczać jej do przychodów. Pożyczki z ZFŚS są jednak często udzielane z niskim oprocentowaniem bądź bez oprocentowania. Przyjmuje się, że oprocentowanie pożyczek z ZFŚS poniżej przyjętych wartości rynkowych nie rodzi u pożyczkobiorcy przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Decyduje o tym cel tworzenia ZFŚS, którym jest pomoc uprawnionym osobom, a nie generowanie zysków. Postanowienia o niskim oprocentowaniu pożyczek bądź o ich nieoprocentowaniu powinny być zawarte w regulaminie ZFŚS. Podkreślał to Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 25 lutego 2011 r. (nr IBPBII/1/415-958/10/HK): "Podkreślić należy, iż otrzymanie pożyczki i jej spłata na warunkach przewidzianych w umowie pożyczki jest obojętne podatkowo. Przychód po stronie pożyczkobiorcy pojawia się w momencie, kiedy dochodzi do umorzenia pożyczki lub jej części, wtedy bowiem pożyczkobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód). Odmiennie należy traktować ewentualne odsetki, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych pożyczkodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości co do wysokości), jak też zasady oraz terminy spłaty pożyczki wraz z ewentualnymi odsetkami winny być określone w umowie pożyczki. Odstąpienie od naliczania odsetek (udzielenie pożyczki bez oprocentowania) mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów i nie wywołuje skutków podatkowych. Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika wprost, że wnioskodawca odstąpi od naliczania odsetek. Każdy z pracowników będzie mógł zaciągać pożyczkę bez oprocentowania. Skoro pożyczka udzielana jest pracownikom na równych zasadach, to brak jest podstaw do stwierdzenia, że u któregokolwiek z nich wystąpił przychód. Zatem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym korzystanie przez pracowników z nieoprocentowanej pożyczki nie wywołuje skutków podatkowych. Tym samym, dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, wnioskodawca nie będzie miał obowiązku ustalania wartości rynkowej oprocentowania pożyczek na cele mieszkaniowe i pobrania od tak ustalonej kwoty podatku".