Artykuł
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego (cz. 2)
Kontynujemy prezentowanie unijnych zasad określania wpływu przychodu uzyskanego w państwach członkowskich UE, EOG oraz Szwajcarii na prawa i wysokość emerytur i rent z ZUS - tzw. zawieszalność przychodową (patrz „Prawo Przedsiębiorcy” nr 7/08). Poniżej omówimy specjalne reguły antykumulacyjne stosowane w razie uzyskiwania przez emeryta lub rencistę ZUS przychodu w innym państwie członkowskim.
Andrzej Szybkie
W odniesieniu do świadczeń z ZUS kwalifikowanych jako świadczenia z tytułu starości, inwalidztwa oraz śmierci żywiciela (emerytury, renty), z rozporządzenia 1408/71 wynikają szczególne reguły antykumulacyjne dotyczące zbiegu z przychodem osiąganym w innych niż Polska państwach członkowskich1.
Specjalne reguły antykumulacyjne
Do podstawowych zasad znajdujących zastosowanie w razie zbiegu świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS z przychodem osiąganym w innych niż Polska państwach członkowskich należą:
1) zasada redukcji świadczenia w granicach przychodu osiąganego za granicą;
2) zasada redukcji pełnego świadczenia z ZUS proporcjonalnie do liczby redukowanych świadczeń polskich i zagranicznych;
3) zasada redukcji świadczenia pro rata temporis z ZUS proporcjonalnie do stosunku polskich okresów ubezpieczenia do sumy okresów polskich i zagranicznych.
Wymienione reguły znajdują zastosowanie do świadczeń z ZUS koordynowanych przepisami tytułu III rozdziału 3 rozporządzenia 1408/71 (emerytur, rent rodzinnych oraz rent z tytułu niezdolności do pracy). Nie stosuje się ich natomiast do rent z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, podlegających koordynacji na podstawie tytułu III rozdziału 4 rozporządzenia 1408/71, ani do rent rodzinnych dla sierot, podlegających koordynacji na podstawie tytułu III rozdziału 8 rozporządzenia 1408/71.
Szczególne reguły antykumulacyjne mają zastosowanie wyłącznie w sytuacjach z elementem międzynarodowym. Nie dotyczą one osób otrzymujących z ZUS emerytury i renty ustalone na podstawie wyłącznie polskich okresów ubezpieczenia (tzw. pełne emerytury lub renty), które osiągają w Polsce przychód powodujący zawieszenie lub zmniejszenie wyłącznie świadczeń należnych na podstawie polskiego ustawodawstwa, a który to przychód nie powodują zawieszenia lub zmniejszenia zagranicznych emerytur i rent otrzymywanych na podstawie ustawodawstwa innych państw członkowskich. W takich przypadkach zastosowanie mają wyłącznie polskie przepisy emerytalno-rentowe.
