Wynik finansowy brutto a podstawa opodatkowania

dr Ewa Chorzowska-Kasperlik

biegły rewident, doradca podatkowy,

prezes Zarządu Biura Usług Finansowo-Księgowych Stowarzyszenia Księgowych w Polsce BUFIKS Sp.z o.o. w Katowicach

Różnice pomiędzy wynikiem finansowym brutto ustalanym zgodnie z ustawą o rachunkowości a podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym wynikają z odmiennego traktowania poszczególnych rodzajów przychodów i kosztów przez prawo bilansowe i ustawy podatkowe. Zgodnie z ustawą o rachunkowości, na wynik finansowy netto składa się wynik z działalności operacyjnej, w tym z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych, operacji finansowych i nadzwyczajnych oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego. Ustawa o rachunkowości definiuje również poszczególne rodzaje przytoczonych wyników, będących różnicą pomiędzy odpowiednimi rodzajami osiągniętych przychodów i poniesionych kosztów.

Natomiast ustawy podatkowe definiują przychody i koszty podatkowe, jednocześnie wymieniają katalog tych rodzajów przychodów i kosztów, które przez prawo podatkowe nie są uznawane lub są traktowane w sposób specyficzny, np. w przypadku przychodów są zwolnione z opodatkowania lub są opodatkowane w sposób zryczałtowany.

Różnica pomiędzy przychodami i kosztami w ujęciu bilansowym i podatkowym

Różnice pomiędzy bilansową kategorią przychodów i kosztów a przychodami i kosztami podatkowymi spowodowane są tym, że prowadzenie ksiąg rachunkowych wymaga stosowania określonych zasad rachunkowości, w tym m.in. zasady memoriału, współmierności przychodów i kosztów, czy też zasady ostrożności.

Zasada memoriału nakazuje ujmować w księgach rachunkowych wszystkie osiągnięte przychody i obciążające jednostkę koszty zawiązane z tymi przychodami, dotyczące danego okresu sprawozdawczego niezależnie od terminu ich zapłaty.

Dla zapewnienia współmierności przychodów i kosztów do aktywów i pasywów danego okresu zaliczane są koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione. Ponadto, w wyniku finansowym - bez względu na jego wysokość - należy uwzględnić zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne, wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne, rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty i skutki innych zdarzeń.