Podstawa opodatkowania a wartość rynkowa

Adam Czekalski

doradca podatkowy, uczestnik seminarium doktoranckiego na Wydziale Prawa i Administracji UW

Wartość rynkowa

W myśl dodanego w art. 2 ustawy o VAT pkt 27b przez wartość rynkową należy rozumieć całkowitą kwotę, jaką w celu uzyskania w danym momencie dostaw towarów lub usług nabywca musiałby (w warunkach uczciwej konkurencji) zapłacić niezależnemu dostawcy lub wykonawcy usługi na terytorium Polski. Przy określeniu tej kwoty pod uwagę bierzemy ten sam etap sprzedaży jak ten, na którym dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług. Gdy nie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług, wartością rynkową jest:

- w przypadku towarów - kwota nie mniejsza niż cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a w sytuacji braku ceny nabycia - koszt wytworzenia określony w momencie dostawy;

- w odniesieniu do usług - kwota nie mniejsza niż całkowity koszt poniesiony przez podatnika na wykonanie tych usług.

Wprowadzony przepis koresponduje z przepisami wspólnotowymi w zakresie VAT. Zgodnie z art. 72 dyrektywy 2006/112/WE wartość wolnorynkowa oznacza kwotę, jaką w celu uzyskania w danym momencie dostawy danych towarów (świadczenia usług) nabywca na takim samym etapie sprzedaży jak ten, na którym jest dokonywana dana czynność, musiałby w warunkach uczciwej konkurencji zapłacić niezależnemu dostawcy (usługodawcy) na terytorium państwa członkowskiego, w którym transakcja podlega opodatkowaniu. Dyrektywa zawiera również regulacje, w sytuacji gdy nie można określić ceny wolnorynkowej. W przypadku świadczenia usług podstawa opodatkowania nie może być niższa niż całkowita kwota wydatków poniesionych przez podatnika na wykonanie tych usług. Natomiast w odniesieniu do dostawy towarów kwota, od której nalicza się podatek, nie może być mniejsza niż kwota, za którą nabyto towary (ewentualnie towary podobne), lub w przypadku braku ceny nabycia będzie to koszt wytworzenia, określony w momencie dostawy. W tym miejscu należy podkreślić, że stwierdzenie „określone w momencie dostawy” odnosi się zarówno do ceny nabycia, jak i kosztu wytworzenia na dzień dokonania danej (wtórnej) dostawy. W przeciwnym wypadku wartość rynkowa określona w momencie pierwotnego zakupu (np. kilka lat temu) byłaby zupełnie inna niż w momencie dokonywania właściwej transakcji dostawy towarów.