Wzrost stawki VAT po podpisaniu umowy

Od chwili zawarcia umowy przedsiębiorca jest związany ze swoim kontrahentem (klientem) ceną. Ceną jest wartość towaru lub usługi wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy. W cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług oraz przepisów o podatku akcyzowym sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu tym podatkiem lub tymi podatkami. Taki wymóg zawiera ustawa o cenach (art. 3 ust. 1 pkt 1).

Skoro w cenie musi być zawarty VAT, to musi to być VAT według określonej ustawowo stawki obowiązującej w dniu wykonania (zakończenia wykonywania) świadczenia. Strony nie mogą zatem w drodze umowy podpisywanej przed rozpoczęciem wykonywania świadczenia przyjąć, iż towar lub usługa są obciążone 7-proc. VAT, podczas gdy w rzeczywistości stawka ta musi wynosić 22 proc. Oznacza to, że strony nie mogą wyłączyć w drodze umowy stosowania przepisów bezwzględnie obowiązujących, jakimi są przepisy ustalające stawkę VAT w dniu dokonania transakcji.

Wynika stąd, że Zmiana taka jest bowiem zawsze możliwa zarówno wtedy, gdy już trwają w tym kierunku prace legislacyjne, jak i wówczas, gdy mało realny jest wzrost stawki VAT. Należyta staranność wymaga bowiem od podmiotu zawierającego umowę, jakim jest przedsiębiorca, przewidywania wszelkich możliwych skutków zawartej umowy. Jeśli bowiem przedsiębiorca będący wykonawcą świadczenia, czyli dostawcą towarów lub świadczącym usługi, nie zastrzeże w umowie ewentualnego wzrostu stawki VAT, a po jej wzroście nie będzie to z różnych powodów możliwe (bo nie zgodzi się nabywca świadczenia, bo odrębne przepisy to skutecznie uniemożliwią itp.), to skutki wzrostu stawki VAT na wykonywane przez niego świadczenie przedsiębiorca odczuje w sensie dosłownym, gdyż to on odpowiada za rozliczenie VAT z urzędem skarbowym wg prawidłowej stawki podatku. Jeśli skutków wzrostu stawki VAT przekładającego się na wzrost ceny przedsiębiorca nie przerzuci na nabywcę, to sam musi zapłacić różnicę między stawką przyjętą w umowie a stawką VAT wynikającą z właściwych przepisów o tym podatku.