Problemy z rozliczaniem VAT w gminach

Przepisy o VAT samym gminom poświęcają niewiele uwagi. Jedyne uregulowania w tym zakresie to dwa rodzaje zwolnień od VAT i wyłączeń od tych zwolnień. Pierwszym z nich są zwolnienia związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego (do których należy właśnie także sama gmina). Z kolei wyłączenie od tych zwolnień (czyli opodatkowanie VAT) obejmuje wyłącznie czynności wykonywane przez te jednostki (gminy) na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Drugi rodzaj zapisanych wprost zwolnień od VAT w gminach to zwolnienia dotyczące usług świadczonych pomiędzy powołanymi przez jednostki samorządu terytorialnego (w tym gminy) jednostkami budżetowymi, zakładami budżetowymi oraz gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych. Wyjątkiem (czyli wyłączeniem) od tych zwolnień objęte są usługi świadczone pomiędzy jednostkami budżetowymi, zakładami budżetowymi oraz gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych w zakresie rozprowadzania wody, usług w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, usług sanitarnych i pokrewnych oraz usług komunikacji miejskiej. Są one zatem opodatkowane VAT.

I właściwie na tych określonych wprost zwolnieniach od VAT i wyłączeniach od tych zwolnień kończą się regulacje prawne dotyczące VAT w gminach. Reszta problemów (a jest ich niemało) pozostawiona jest jedynie interpretacjom bliższym lub dalszym samej istoty VAT należnego od czynności takich specyficznych podatników VAT, jakimi są gminy. Poniżej spróbujemy zmierzyć się z najważniejszymi problemami związanymi z rozliczaniem należnego i naliczonego podatku od towarów i usług w gminach.