Łączenie się spółek kapitałowych (cz. II)

W pierwszej części opracowania przedstawiono instytucję łączenia się spółek w świetle przepisów kodeksu spółek handlowych, zagadnienie zamknięcia ksiąg rachunkowych spółki przejmowanej oraz straty spółek przejmowanych (łączących się). Poniżej omówione zostaną pozostałe aspekty podatkowe procesów łączeniowych w spółce przejmującej oraz u wspólników (akcjonariuszy) łączących się spółek.

Z przepisu art. 10 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że nie stanowi dochodu spółki przejmującej nadwyżka wartości otrzymanego majątku spółki przejmowanej ponad nominalną wartość udziałów (akcji) przyznanych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej w przypadku, gdy:

1) spółka przejmująca nie posiada udziałów (akcji) w spółce przejmowanej,

2) spółka przejmująca co prawda posiada udział w kapitale zakładowym spółki przejmowanej, lecz udział ten, określony na dzień wykreślenia spółki przejmowanej z rejestru handlowego, wynosi co najmniej 25 proc. w przeliczeniu na prawa głosu.

Przepis art. 10 ust. 2 u.p.d.o.p. ma zastosowanie wyłącznie do spółek:

• podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, przejmujących majątek innych spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, albo

• podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, przejmujących majątek spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium kraju będącego członkiem Unii Europejskiej, albo

• podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, mających siedzibę lub zarząd na terytorium kraju będącego członkiem Unii Europejskiej, przejmujących majątek spó- łek podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.p., przy połączeniu spółek kapitałowych dla spółki przejmującej lub nowo zawiązanej nie stanowi dochodu nadwyżka wartości otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną majątku spółki przejmowanej ponad nominalną wartość udziałów (akcji) przyznanych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej. Wyjątek od zasady z art. 10 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.p. przewidziany został w art. 10 ust. 4 u.p.d.o.p. Zgodnie z nim przepisów art. 10 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.p. oraz art. 12 ust. 4 pkt 12 u.p.d.o.p. nie stosuje się w przypadkach, gdy połączenie spółek nie jest przeprowadzane z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, lecz głównym bądź jednym z głównych celów takiej operacji jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Jeśli zatem zostanie wykazane, że połączenie spółek było przeprowadzone w celu uniknięcia lub uchylenia się od opodatkowania, to: