Nieodpłatne świadczenia - zasady opodatkowania i zwolnienia od podatku

Ogólna definicja przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne, a także wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dwa ostatnie pojęcia nie zostały zdefiniowane, co w pewnych przypadkach powoduje trudności w ocenie skutków podatkowych przychodów pod tytułem darmym. Rozróżnienie pomiędzy umową darowizny (i w konsekwencji nabyciem pewnych dóbr) a nieodpłatnym świadczeniem lub świadczeniem w naturze jest bardzo istotne z uwagi na fakt, że przysporzenia uzyskane w drodze darowizny podlegają podatkowi od spadków i darowizn. Konieczne staje się zatem w pierwszej kolejności określenie granicy pomiędzy darowizną a nieodpłatnym świadczeniem.

Podstawowym warunkiem darowizny jest bezpłatne świadczenie na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Przedmiotem darowizny mogą być nieruchomości, ruchomości, pieniądze oraz prawa majątkowe (zbywalne). Może ona obejmować również prawo wieczystego użytkowania oraz ograniczone prawa rzeczowe, a także zwolnienie z długu, przejęcie długu lub przelew wierzytelności. Umowa darowizny może ponadto obejmować prawa majątkowe wynikające z autorstwa lub patentu. Należy jednak podkreślić, że wymóg zmniejszenia majątku oznacza wyłączenie z zakresu darowizny świadczenia usług.