Eksport i import towarów i usług

Eksport towarów to potwierdzony przez graniczny urząd celny wywóz towarów z polskiego obszaru celnego w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Eksport usług zaś to usługi wykonywane przez podatnika poza państwową granicą Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei import towarów to przywóz towarów na polski obszar celny, w tym również w wykonaniu czynności pośrednictwa. Importem usług są natomiast usługi świadczone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, za których wykonanie należność jest przekazywana osobie lub jednostce mającej siedzibę bądź miejsce zamieszkania za granicą, a także usługi turystyki wyjazdowej.

Podstawą uznania sprzedaży za eksport jest wyłącznie dokument SAD, który jest dokumentem potwierdzającym wywóz towaru poza granicę RP, natomiast jego otrzymanie jest warunkiem zastosowania stawki 0 proc. w eksporcie towarów.

Usługa eksportowa jest wykonana za granicą, gdy działania podatnika, stanowiące o jej istocie, mają miejsce za granicą. Eksportem usług może być również część usługi wykonana na terytorium Polski, jeżeli jest niezbędna dla wykonania usługi poza granicami Polski lub stanowi jej część, bez której wykonanie usługi nie byłoby możliwe oraz jeżeli kontrahent, zgodnie z zawartą umową, pokrywa również wartość tej części usługi. Usługa w zakresie pośrednictwa jest usługą o charakterze niematerialnym, bowiem jej istotą nie jest wytworzenie określonego dobra o charakterze materialnym. Polega ona na wystąpieniu określonego umową stron skutku będącego przedmiotem świadczonej usługi. W związku z tym decydujące znaczenie ma w tym przypadku miejsce, w którym realizuje się efekt usługi, a więc jej przedmiot, a nie miejsce, gdzie znajduje się fizycznie osoba świadcząca usługę. Decydujące znaczenie ma zatem miejsce usługobiorcy, a nie usługodawcy.

Ponadto przy definiowaniu eksportu usług istotne znaczenie ma zasada terytorialności w odniesieniu zarówno do usług materialnych, jak i niematerialnych. Świadczone przez podatnika usługi pośrednictwa w sprzedaży towaru nie mogą być usługami eksportowymi w rozumieniu art. 4 ust. 6 ustawy o VAT, gdyż z istoty pośrednictwa wynika, że wykonywane są one w kraju, gdzie podatnik ma swoją siedzibę. Nie zmieniają tego faktu krótkotrwałe wyjazdy podatnika za granicę w celu realizacji czynności pośrednika. Decydujące znaczenie w sprawie ma fakt, iż efekt usługi realizowany jest w miejscu, gdzie podatnik ma swoje biuro czy siedzibę, a więc w Polsce. Jeśli zatem towary będące przedmiotem sprzedaży w pośrednictwie wykonywanym przez polski podmiot nigdy nie weszły na polski obszar celny, to nie mamy do czynienia z eksportem usług polegającym na wykonywaniu czynności bezpośrednio związanych z organizacją eksportu towarów.