Łączenie spółek przy zastosowaniu metody łączenia udziałów

W ostatnich latach obserwowane jest zjawisko coraz częstszego przeprowadzania operacji gospodarczych polegających na łączeniu się podmiotów gospodarczych (spółek kapitałowych). Zjawisko to obserwowane jest zarówno na świecie, jak i na rynku polskim. Łączenie się spółek może być spowodowane różnego rodzaju przyczynami.

Zazwyczaj u podstaw łączenia dwóch (bądź więcej) podmiotów gospodarczych leży oczekiwanie przez właścicieli (udziałowców) osiągnięcia efektu synergii (współdziałania), co oznacza, że oczekuje się, że połączona całość będzie większa (lub silniejsza albo skuteczniejsza w swoim działaniu) od sumy poszczególnych części (pojedynczych jednostek gospodarczych). Efekt synergii może przykładowo przejawiać się w: zwiększeniu skali produkcji i dystrybucji, polepszeniu relacji ekonomicznych (korzystniejszy wskaźnik ceny do zysku, niższe koszty obsługi długu, większe możliwości kredytowe), usprawnieniu zarządzania, wzmocnieniu pozycji na rynku oraz zmniejszeniu siły konkurentów.

Czasami przyczynami łączenia się jednostek gospodarczych może być dążenie do obniżenia obciążenia podatkowego w sytuacji, gdy jedna jednostka gospodarcza jest wysoko dochodowa (w sensie podatkowym), podczas gdy druga wykazuje istotne straty podatkowe. Po połączeniu tego typu jednostek można zredukować w sposób efektywny całkowite obciążenia podatkowe. Należy jednakże zaznaczyć, że polski system podatkowy nie dopuszcza odliczania strat podatkowych poniesionych przez jednostkę przejętą w jednostce przejmującej.

Przyczynami łączenia się podmiotów gospodarczych może być także wystąpienie sytuacji, w której możliwe jest nabycie aktywów poniżej kosztu ich odtworzenia, jak również pragnienie wzmocnienia dywersyfikacji działalności jednostki gospodarczej w celu zmniejszenia ryzyka jej działalności. W praktyce istnieje bardzo wiele wariantów połączeń spółek w sensie finansowym i podatkowym ze względu na spodziewane efekty i okoliczności, w jakich dokonuje się połączenia, i w związku z tym przedstawione powyżej przykłady przyczyn dokonywania połączeń nie mogą stanowić ich zamkniętego katalogu.