Data publikacji: 24.02.2003
Opodatkowanie obrotu wierzytelnościami
Kiedy powstaje przychód? Jak obliczyć podstawę opodatkowania? Obrót wierzytelnościami a VAT i podatek od czynności cywilnoprawnych.
dr Dariusz Handor
wykładowca w Wyższej Szkole Bankowej w Toruniu
W wyniku przeniesienia wierzytelności nabywca wierzytelności bierze na siebie ryzyko jej ściągnięcia. W zamian może jednak zyskać w tej transakcji na różnicy pomiędzy ceną nabycia wierzytelności a kwotą, która zostanie ściągnięta z majątku dłużnika. Dokonując obrotu wierzytelnościami nie należy jednak zapominać, iż czynności te wywołują określone skutki w sferze opodatkowania.
Wierzytelność jest to prawo majątkowe, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Sprzedaż wierzytelności została uregulowana w kodeksie cywilnym. Stanowi on, że wierzyciel może przenieść wierzytelność na osobę trzecią (art. 509-518). Sytuacja taka oznacza w praktyce zmianę wierzyciela (przeniesienie takie określane jest jako przelew wierzytelności, czyli cesja). Stronami umowy przelewu wierzytelności są: cedent (podmiot, który przed zawarciem umowy był wierzycielem - zbywca wierzytelności) oraz cesjonariusz (podmiot, który z danym wierzycielem, tj. cedentem, zawarł umowę cesji - nabywca wierzytelności). W przypadku gdy dana wierzytelność została stwierdzona w formie pisemnej, przelew wierzytelności powinien być również dokonany w formie pisemnej. Jednostki, które prowadzą działalność gospodarczą polegającą na obrocie wierzytelnościami, nabywają wierzytelności na podstawie zawieranych umów kupna-sprzedaży. Nabycie wierzytelności może mieć miejsce także na podstawie umowy zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności.
Sprzedaż wierzytelności stanowi popularną formę przeniesienia wierzytelności. Można w ten sposób pozbyć się trudno ściągalnych należności. Należy jednak pamiętać, iż w pewnych przypadkach przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią nie może być dokonane bez zgody dłużnika. Zbycie wierzytelności wywołuje także określone skutki w sferze opodatkowania.