Interpretacja indywidualna z dnia 3 marca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.26.2025.2.MN

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 23 lutego 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

12 grudnia 2024 r. w wyniku mediacji podpisał Pan wraz z żoną ugodę z bankiem dotyczącą zamknięcia kredytu hipotecznego w CHF na zakup nieruchomości. Zakup nieruchomości był pod hipotekę i w całości zaciągnięty na cele mieszkaniowe, na własne potrzeby oraz dotychczas nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej, niż ta która była finansowana kredytem. Warunki, na które strony się zgodziły to umorzenie kredytu oraz ustalenie wysokości kwoty do zwrotu.

Na dzień zawarcia ugody wysokość zadłużenia z tytułu umowy wynosiła 28.450,63 CHF, co po przeliczeniu po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień zawarcia ugody daje 130.713,57 PLN. W wyniku ugody bank umorzył zadłużenie w kwocie 130.713,57 PLN.

Umorzenie kredytu korzysta z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Dodatkowo bank zobowiązał się do zapłaty kwoty 70.000 zł, 14 dni od zawarcia ugody na rachunek bankowy.

Uzupełnienie wniosku

Odpowiadał Pan z żoną solidarnie za spłatę kredytu (wspólność majątkowa). Nie było przewalutowania kredytu, tylko Bank przeliczył franki na złotówki według średniego kursu z danego dnia z czasu podpisania ugody, cytuje Pan odpowiedź Banku przed ugodą:

(…) zadłużenie w związku z umową kredytu wynosi 28.639,36 CHF. W przeliczeniu na złote, według kursu średniego NBP z 13.11.2024 roku, daje to kwotę 132.565,87 PLN. Gdybyśmy rozliczyli kredyt zgodnie z naszą propozycją, kredyt może być uznany za spłacony.

W dalszej części pisma Bank zaproponował, iż – poza tym, że kredyt uznany zostanie za spłacony – to proponuje kwotę zwrotu, która zostaje ustalona podczas mediacji – jest to właśnie kwota 70.000 PLN, ustalona podczas końcowej mediacji, cytuje Pan odpowiedź Banku:

 (…) Pozytywnie zakończone mediacje pozwolą natomiast uzyskać od banku zwrot w przybliżeniu kwoty (...) W trakcie spotkania wspólnie ustalimy ostateczne warunki ugody, w tym wysokość kwoty do zwrotu (...).

Warunkiem powyższego były pozytywnie zakończone mediacje, które pozwoliły uzyskać zwrot od banku, w którym był brany kredyt. Według Pana wypłata kwoty zaproponowanej przez bank jest zwrotem środków pieniężnych, gdyż wcześniej na mocy umowy kredytu finansowania hipotecznego walutowego zostały przekazane na rzecz Banku kwoty – w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.

Na dzień mediacji i podpisania ugody wpłacone zostało do banku przez Pana i żonę 75.115,92 CHF, co dało po średnim kursie NBP sprzed dnia podpisania ugody kwotę 345.112,58 PLN, a więc nadpłacili Państwo 95.112,58 PLN, zaś bank wypłacił Państwu kwotę zwrotu 70.000 PLN.

Pytanie

Czy kwota wypłacona przez Bank na Pana rzecz stanowi przychód podatkowy?

Pana stanowisko w sprawie

Według Pana zwrot kwoty z banku stanowi różnicę między saldem kredytu a nadpłaconymi środkami, tzn. kwota kredytu opiewała na kwotę 250.000 PLN, co dawało 103.566,55 CHF. Na dzień mediacji i podpisania ugody wpłacone zostało do banku 75.115,92 CHF, co dało po średnim kursie NBP sprzed dnia podpisania ugody 345.112,58 PLN, a więc nadpłacono 95.112,58 PLN, zaś bank wypłacił 70.000 PLN.

W związku z czym kwota ta nie jest przychodem tylko nadpłaconymi środkami, jest to wyrównanie stanu majątkowego, nie dochodzi do dodatkowego przysporzenia majątku, zatem dochodzi do zwrotu wpłaconych środków i powinno się to traktować jako czynność neutralną podatkowo.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

•dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

•dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są:

otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

•pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

•pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Źródła przychodów

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Źródłami przychodów – w myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – są inne źródła.

Katalog źródeł przychodów jest katalogiem zamkniętym. Ustawodawca „zamknął” ten katalog dzięki wprowadzeniu kategorii „innych źródeł”, czyli źródeł przychodów innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b. W sytuacji, gdy dane przysporzenie podatnika ma charakter przychodu i nie mieści się w żadnej z kategorii wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy, jest przypisywane do źródła z art. 10 ust. 1 pkt 9. Rozwiązanie to jest jednym z elementów gwarantujących realizację zasady powszechności opodatkowania.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności:

kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z informacji przedstawionych przez Pana wynika, że:

•zawarł Pan umowę o kredyt mieszkaniowy w walucie obcej CHF;

•w 2024 r. podpisał Pan ugodę z bankiem, na mocy której bank zobowiązał się do wypłaty określonej kwoty.

Powziął Pan wątpliwość, czy wypłata ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe wypłaty kwoty przez bank

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W Pana przypadku otrzymał Pan od banku zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytu wpłacił Pan tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Otrzymana przez Pana kwota stanowi więc zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan do banku. Wobec powyższego wypłata przez bank na Pana rzecz tego zwrotu jest dla Pana neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pan bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Pana stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym nie ciąży na Panu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawyz dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.