Sprawozdanie finansowe za 2024 r.: bilans oraz rachunek zysków i strat
Przy przygotowaniu tych dokumentów do 31 marca br. należy zwrócić szczególną uwagę na zasady wyceny należności i zobowiązań, w tym kwestie związane z odpisami aktualizującymi oraz eliminacją zobowiązań przedawnionych. Odpowiednia klasyfikacja należności, w tym podział na krótkoterminowe i długoterminowe, oraz poprawne ujęcie odsetek stanowią podstawę prawidłowego sporządzenia bilansu.
Ujęcie oraz wycena aktywów i pasywów w bilansie są ściśle powiązane z ewidencją przychodów i kosztów. Dlatego, oceniając prawidłowość tych czynności, warto od razu sprawdzić, czy skutki operacji gospodarczych oraz wycena na koniec roku zostały pokazane zgodnie z przepisami prawa bilansowego i przyjętymi zasadami rachunkowości, w tym uproszczeniami. Wiele jednostek popełnia tu błędy. Dotyczą one nie tylko tych obszarów, w których w ostatnich latach były wprowadzane zmiany w przepisach.
Zasady wyceny pozycji wyrażonych w walutach obcych
Każda jednostka, która posiada jakiekolwiek aktywa lub pasywa wyrażone w walucie obcej, musi wycenić te pozycje po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski (art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości – dalej: u.r.). Od tej reguły są tylko dwa wyjątki:
- Zasada zakłada, że jednostka dominująca, wspólnik jednostki współzależnej lub znaczący inwestor wycenia udziały w aktywach netto jednostki podporządkowanej. Uwzględnia się przy tym wartość firmy lub ujemną wartość firmy, ustalone na dzień objęcia kontroli, współkontroli lub wywierania znaczącego wpływu. Wartość początkową udziału aktualizuje się na dzień bilansowy (sporządzenia sprawozdania finansowego) o zmiany wartości aktywów netto jednostki podporządkowanej. Zmiany te wynikają zarówno z osiągniętego wyniku finansowego (skorygowanego o odpis raty wartości firmy lub ujemnej wartości firmy), jak i z innych czynników, w tym rozliczeń z jednostką dominującą, wspólnikiem jednostki współzależnej lub znaczącym inwestorem.