Interpretacja indywidualna z dnia 10 marca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.766.2024.4.MG

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie podatku od towarów i usług.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 lutego 2025 r. (wpływ 13 lutego 2025 r.) oraz pismem z 14 lutego 2025 r. (wpływ 14 lutego 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

(A) jest rezydentem podatkowym w (…) (dalej: „(X)”, „Wnioskodawca”). (X) nie posiada zakładu podatkowego w Polsce w rozumieniu odpowiedniej Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ani stałego miejsca prowadzenia działalności w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. (X) jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od wartości dodanej w (…).

(X) zajmuje się finansowaniem wierzycieli, które to finansowanie zabezpieczone jest realnymi wierzytelnościami ze sprzedaży towarów i usług. Wierzytelności te są następnie przedmiotem obrotu z wykorzystaniem platformy internetowej należącej do spółki (Y) (dalej odpowiednio jako: „Spółka (Y) : oraz „Platforma (Y) ”).

Spółka (Y) jest spółką z grupy kapitałowej (Y), do której należy (X), tj. spółką zarejestrowaną w (…), działającą jako instytucja płatnicza zgodnie z (…) prawem.

(X) chce rozszerzyć swoją działalność również w Polsce. Model współpracy rozpoczyna się od (X) i podmiotu w Polsce (dalej: „Partner”). Partner jest zainteresowany włączeniem (X) w relacje biznesowe pomiędzy Partnerem a jego dostawcami (określani łącznie jako: „Dostawcy” lub oddzielnie jako: „Dostawca”).

Wierzytelności są konsekwencją transakcji biznesowych pomiędzy Partnerem a jego Dostawcami (odnoszą się do usług świadczonych i/lub towarów dostarczonych przez Dostawców Partnerowi). Na początku obie strony (tj. (X) i Partner) zawierają Umowę Pośrednictwa (dalej: „umowa (B)”). Jednocześnie podpisywana jest umowa trójstronna pomiędzy (X), Partnerem oraz danym Dostawcą na finansowanie wierzytelności Dostawcy wynikających z faktur wystawionych dla Partnera tj. Umowa o finansowanie faktur (dalej: „umowa (A)”).

Na podstawie umowy (B), (X) zobowiązuje się do świadczenia na rzecz Partnera następujących usług:

a)Finansowanie wierzytelności Dostawców wobec Partnera, polegające na nabyciu wierzytelności przez (X), a następnie jej przeniesieniu na niezależne podmioty wobec (X) (dalej łącznie jako: „Inwestorzy” lub oddzielnie jako: „Inwestor”);

b)Udostępnianie rachunków bankowych Spółki (Y) poprzez które dokonywane są transakcje dotyczące (X) (dalej jako: „Pojedynczy punkt płatności” lub „Pojedyncze punkty płatności”);

c)Zapewnienie dostępu do interfejsu internetowego udostępnionego przez Spółkę (Y) . Interfejs służy do selekcji wierzytelności w celu ich finansowania przez (X) oraz do wglądu Partnera w finansowane wierzytelności Dostawców.

W przypadku opóźnienia Partnera z zapłatą wierzytelności, Partner i (X) potwierdzili, że (X) nie będzie egzekwował należności od Partnera. Jednakże prawo Inwestora do egzekwowania należności od Partnera nie jest ograniczone.

Dodatkowo, w celu realizacji umowy (B), (X) jest uprawniony do:

-gromadzenia i archiwizowania faktur Dostawców oraz wszelkich informacji w nich zawartych;

-gromadzenia i analizowania informacji uzyskanych podczas realizowania umowy (B) dla celów biznesowych;

-odstąpienia od finansowania wierzytelności Dostawcy zgodnie z warunkami określonymi w umowie (A).

(X) zobowiązuje się do:

-podchodzenia do Dostawców z fachową troską i maksymalną jakością zgodnie z kwalifikacjami i doświadczeniem (X) oraz zgodnie z potrzebami Dostawcy;

-poinformowania Partnera o wycofaniu się (X) z finansowania wierzytelności Dostawcy bez zbędnej zwłoki, zgodnie z warunkami określonymi w umowie (A).

Partner zobowiązuje się do:

-zapewnienia niezbędnej pomocy prowadzącej do uzgodnienia finansowania wierzytelności;

-zapewnienia (X) faktycznych i materialnych przesłanek do finansowania wierzytelności zgodnie z umową (B);

-zezwolenia na połączenie systemu (X) z systemem (E) Partnera w celu zabezpieczenia dostępu (X) do salda zaakceptowanych faktur lub zabezpieczenia dostępu w inny sposób zgodnie z wzajemnym porozumieniem pomiędzy Partnerem a (X);

-dostarczenia, na żądanie (X), odpowiednich informacji do (X), które Partner przekazuje swojemu bankowi finansującemu, które dokładnie i wystarczająco potwierdzają sytuację finansową Partnera;

-zapewnienia (X) dostępu do salda zaakceptowanych faktur poprzez połączenie (C)z systemem (X) i systemem (E) Partnera lub w inny sposób zgodnie z obopólną umową pomiędzy (X) i Partnerem.

Na podstawie (B), (X) zobowiązany jest do zapłaty Partnerowi miesięcznego wynagrodzenia za czynności (wymienione powyżej) umożliwiające realizację umowy finansowania wierzytelności.

Wierzytelności nabyte przez (X) są/będą następnie przenoszone na Inwestorów przy użyciu platformy informatycznej (Y) i nie są/nie będą bezpośrednio ani pośrednio egzekwowane przez (X). Wierzytelności nabyte przez (X) nie są/nie będą „trudne” i są/będą jeszcze niewymagalne.

Konsekwencją umowy (B) jest zawarcie umowy (A), która określa warunki finansowania przez (X) wierzytelności Dostawcy wobec Partnera. Na podstawie (A), Dostawca jest uprawniony do otrzymania od (X) finansowania wybranych wierzytelności wobec Partnera z tytułu zapłaty ceny za dostarczone towary i/lub wyświadczone usługi. Dostawca jest uprawniony do otrzymania finansowania swojej faktury - za towary lub usługi dostarczone Partnerowi - przed terminem wymagalności faktury na skutek sprzedaży należności na rzecz (X) za cenę odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności.

Usługa finansowania wierzytelności oparta jest na następującym schemacie:

- Dostawca przesyła do Partnera fakturę wraz ze wszystkimi wymogami dokumentu podatkowego zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa oraz zgodnie z odpowiednią umową świadczenia usług/dostawy pomiędzy Partnerem a Dostawcą;

- Partner przyjmuje fakturę do swojego systemu (E) (tj. informatycznego systemu służącego zarządzaniu działalnością przedsiębiorstwa Partnera);

- Partner umożliwia (X) dostęp do wybranego salda zatwierdzonych faktur przyjętych w systemie (E) Partnera, gdzie dostęp do tych danych zapewniony jest w formie (C)lub w inny sposób zgodnie z umową Partnera z (X). (C)to narzędzie zapewniające komunikację pomiędzy systemami informacyjnymi Partnera i (X). Wysyłając wierzytelność do (X) uznaje się ją za zatwierdzoną do zapłaty;

- (X) udostępnia fakturę w interfejsie internetowym Partnera, w ramach którego Dostawca ma możliwość otrzymania wcześniejszej zapłaty za fakturę poprzez jej przeniesienie przez (X) na Inwestora;

- na podstawie wezwania do zapłaty automatycznie zostaje zawarta umowa sprzedaży wierzytelności na rzecz (X). (X) ma zapłacić cenę za nabytą wierzytelność w terminie kilku dni od żądanego terminu płatności, wybranego zgodnie z żądaniem Dostawcy, zgodnie z umową (A). Płatność dokonywana jest za pośrednictwem pojedynczego punktu płatności z którego to płatność jest automatycznie przekazywana na polskie konto bankowe Dostawcy;

- Partner płaci fakturę w dniu jej pierwotnego terminu płatności za pośrednictwem pojedynczego punktu płatności.

Wybór faktury zatwierdzonej przez Partnera w interfejsie internetowym i późniejsze „wysłanie do zapłaty” stanowi ofertę Dostawcy dla (X) dotyczącą finansowania należności. Jeśli (X) nie odrzuci faktury, uznaje się, że (X) przyjął ofertę finansowania należności i została zawarta umowa sprzedaży wierzytelności, a należność została przeniesiona na (X).

Z tytułu sprzedaży wierzytelności, (X) zobowiązuje się zapłacić Dostawcy cenę za nabytą wierzytelność na rachunek bankowy Dostawcy w Polskim banku.

Dostawca, (X) i Partner ustalili, że cena zakupu z tytułu nabycia wierzytelności będzie równa wartości nominalnej wierzytelności. Jednakże (X) obciąża i będzie obciążać w przyszłości Dostawcę odrębnym wynagrodzeniem (prowizja) z tytułu faktycznie świadczonej przez (X) na rzecz Dostawcy usługi polegające na finansowaniu wierzytelności przed terminem ich wymagalności.

Oprócz umowy (B) i umowy (A), (X) jest stroną umowy o świadczenie usług ze spółką (Y) (dalej jako: „Umowa ze Spółką (Y) ”). Spółka (Y) , w imieniu (X), korzystając z własnej infrastruktury informatycznej, realizuje oraz będzie realizowała w przyszłości przekazy pieniężne zgodnie z instrukcjami oraz identyfikuje/będzie identyfikować klientów (X). Celem Umowy ze Spółką (Y) jest również zapewnienie identyfikacji i kontroli klientów (X) zgodnie z przepisami (D). (X) płaci Spółce (Y)  wynagrodzenie za usługi administracyjne i płatnicze.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy:

1.Na podstawie jakiej konkretnie umowy nastąpi nabycie przez Państwa wierzytelności, o których mowa we wniosku, tj. czy nabycie wierzytelności nastąpi na podstawie umów cesji, które przybiorą postać umów ściśle określonych w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), w szczególności czy nabycie to przyjęło/przyjmie postać umowy sprzedaży?

Odpowiedź:

Podstawą prawną dla nabywania wierzytelności przez Wnioskodawcę jest trójstronna umowa zawarta pomiędzy Wnioskodawcą, Dostawcą oraz Partnerem (definicje użyte we wniosku o interpretację) na finansowanie wierzytelności Dostawcy wynikających z faktur wystawionych dla Partnera tj. Umowa o finansowanie faktur (we wniosku umowa ta została zdefiniowana jako „Umowa (A)”).

Umowa (A) została zawarta w oparciu o prawo (…). Umowa (A) stanowi umowę ramową, na podstawie której Dostawca składa Wnioskodawcy oferty zakupu poszczególnych wierzytelności, które przysługują Dostawcy wobec Partnera. Akceptacja takiej oferty przez Wnioskodawcę jest równoznaczna ze sprzedażą wierzytelności przez Dostawcę. Umowa (A) stanowi zatem nienazwaną umowę ramową, której elementem jest m.in. sprzedaż przez Dostawcę wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy.

2.Gdzie umowa została zawarta/będzie zawierana; tj. czy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czy na terytorium (…)?

Odpowiedź:

Umowa (A) została podpisana elektronicznie. Ostatnią stroną składającą podpis był Dostawca. Umowa (A) jest zatem uznana za zawartą w Polsce. Natomiast akceptacja poszczególnych ofert sprzedaży wierzytelności (oferowanych przez Dostawcę na podstawie Umowy (A)) ma miejsce przez Wnioskodawcę w (…) (również elektronicznie).

3.Czy prawa majątkowe będące przedmiotem umów (tj. wierzytelności, o których mowa we wniosku) były wykonywane/będą wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej?

Odpowiedź: Tak.

4.Czy nabywają/będą Państwo nabywać wierzytelności w celu ich windykacji?

Odpowiedź:

Celem nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę nie jest ich windykacja. Na podstawie umowy (A), Wnioskodawca nie ma prawa do podejmowania działań zmierzających do wyegzekwowania wierzytelności. Nabyte wierzytelności są/będą odsprzedawane przez Wnioskodawcę innemu podmiotowi (Inwestorowi) z wykorzystaniem profesjonalnej platformy handlowej i nie są/nie będą bezpośrednio lub pośrednio egzekwowane przez Wnioskodawcę.

5.Co jest celem ekonomicznym realizowanej umowy (A) oraz (B)?

Odpowiedź:

Głównym celem ekonomicznym Umowy (A) oraz umowy (B) (Umowa pośrednictwa zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Partnerem) jest zapewnienie szybszego finansowania wierzytelności, jakie Dostawca posiada wobec Partnera, tym samym Partner będzie postrzegany jako atrakcyjny kontrahent biznesowy w stosunku do innych kontrahentów Dostawcy. Z puntu widzenia Wnioskodawcy, głównym celem ekonomicznym jest osiągnięcie zysku na odprzedaży nabytej od Dostawcy wierzytelności do Inwestorów.

6.Czy Partner/Partnerzy jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług na terytorium Polski?

Odpowiedź: Tak

7.Gdzie Partner/Partnerzy ma siedzibę działalności gospodarczej?

Odpowiedź: w Polsce

8.Czy Partner/Partnerzy posiada na terytorium (…) siedzibę działalności gospodarczej, lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lub też jest/będzie zarejestrowany dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium (…)?

Odpowiedź: Nie

9.Czy Dostawca/Dostawcy jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług na terytorium Polski?

Odpowiedź: Tak

10.Gdzie Dostawca/Dostawcy ma siedzibę działalności gospodarczej?

Odpowiedź: w Polsce

11.Czy Dostawca/Dostawcy posiada na terytorium (…) siedzibę działalności gospodarczej, lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lub też jest/będzie zarejestrowany dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium (…)?

Odpowiedź: Nie

12.Czy istnieje możliwość zwrotu nabytych wierzytelności, jeśli tak to w jakich okolicznościach?

Odpowiedź:

Tak, na podstawie Umowy (A) istnieje możliwość zwrotu każdej nabytej wierzytelności przez Wnioskodawcę bez konieczności podawania przyczyny.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczenie numeryczne pytania jak we wniosku)

2.Czy - w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym - czynność polegająca na nabyciu wierzytelności przez (X) od Dostawcy w ramach realizacji Umowy (A) (oraz związanej z nią umowy (B)), będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,(…)?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług (skorygowane pismem z 14 lutego 2025 r.)

Ad.2

Zdaniem Wnioskodawcy czynność polegająca na nabyciu wierzytelności przez Wnioskodawcę od Dostawcy w ramach realizacji Umowy (A) (oraz powiązanej z nią umowy (B)) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361) (dalej jako: „Ustawa VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W ramach przedmiotowej transakcji Wnioskodawca występuje jako podatnik podatku od wartości dodanej, jest zarejestrowanym podatnikiem tego podatku, prowadzi profesjonalną działalność w tym zakresie, również w stosunku do czynności realizowanych w ramach Umowy (A).

Także Dostawca, zbywający wierzytelność – w ramach realizacji umowy (A) - jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz występuje w tej czynności (w relacji z Wnioskodawcą) jako podatnik VAT.

Elementem przedmiotowej transakcji jako całości (uregulowanej w umowie (A) oraz powiązanej z nią umowie (B)) jest m.in. nabycie przez Wnioskodawcę nieprzedawnionych oraz niebędących „trudnymi” wierzytelności Dostawcy wobec Partnera. Wierzytelności nabywane są przez Wnioskodawcę za cenę nominalną. Jednocześnie Wnioskodawca pobiera od Dostawcy wynagrodzenie w postaci prowizji, która to prowizja odzwierciedla wynagrodzenie za usługę polegającą na zaangażowaniu Wnioskodawcy w proces finansowania nabywanej wierzytelności do momentu upływu jej terminu płatności.

W ramach umowy (A), (X) nie posiada prawa do podjęcia czynności zmierzających do wyegzekwowania tejże wierzytelności. Nabyta wierzytelność będzie co do zasady odsprzedana przez Wnioskodawcę do kolejnego podmiotu przy wykorzystaniu profesjonalnej platformy do obrotu wierzytelnościami, który nabędzie ją również za cenę odzwierciedlającą koszty finansowania (oraz zysk) do czasu terminu płatności przez Partnera.

Jednocześnie – jak już zostało wskazane – samo nabycie wierzytelności jest efektem wcześniejszych działań m.in. (X) oraz Partnera, a więc przede wszystkim weryfikacji przez Partnera wierzytelności podlegających ewentualnemu nabyciu przez Wnioskodawcę przy wykorzystaniu narzędzi informatycznych Wnioskodawcy oraz przy wykorzystaniu systemu finansowo-księgowego Partnera.

Celem ekonomicznym realizowanej umowy (A) oraz (B) jest bowiem zapewnienie możliwości wcześniejszego finansowania wierzytelności jakie Dostawca posiada wobec Partnera, tym samym Partner będzie postrzegany jako atrakcyjny kontrahent biznesowy w stosunku do innych kontrahentów Dostawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, miejscem świadczenia przedmiotowych usług – na które to usługi składa się m.in. nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności Dostawcy w celu ich dalszego przeniesienia na Inwestora i przez to zapewnienie szybszego finansowania Dostawcy (przed upływem terminu wymagalności wierzytelności) - będzie miejsce w którym Dostawca będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, więc terytorium RP.

W rezultacie Dostawca będzie zobowiązany do rozpoznania na gruncie Ustawy VAT podlegający opodatkowaniu w Polsce import usług.

Wynagrodzeniem należnym Wnioskodawcy z tytułu wyświadczonych usług – rozpoznanych przez Dostawcę jako import usług w Polsce - będzie prowizja.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w tym zakresie znajduje się pośrednio w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie 7 sędziów z dnia 19 marca 2012 r. (sygn. I FPS 5/11). Zgodnie z przedmiotowym wyrokiem: „1. Nabycie wierzytelności pieniężnej, co wymaga podkreślenia, na własne ryzyko, w celu windykacji w swoim imieniu i na swoją rzecz, nie jest odpłatną usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, tym samym art. 8 ust. 1 u.p.t.u., jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. 2. Podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę.”

W analizowanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym mamy natomiast do czynienia z odmiennym zdarzeniem, a więc nabyciem wierzytelności pieniężnej (która nie jest wierzytelnością trudną) za dodatkowym wynagrodzeniem (X) w postaci prowizji odzwierciedlającej finansowanie wcześniejszego terminu zapłaty (zgodnie z sensem ekonomicznym transakcji). Jednocześnie Wnioskodawca nie nabywa wierzytelności w celu jej windykacji.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czynność polegająca na nabyciu wierzytelności przez Wnioskodawcę od Dostawcy, w ramach realizacji umowy (A) (oraz (B)), będzie podlegała opodatkowaniu VAT (…).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług, że czynność polegająca na nabyciu wierzytelności przez Wnioskodawcę od Dostawcy w ramach realizacji Umowy (A) (oraz powiązanej z nią umowy (B)) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…), jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Art. 2 pkt 1 ustawy stanowi, że:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

W art. 2 pkt 9 ustawy wskazano, że:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy:

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług, określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Podsumowując, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061, ze zm.) – zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Z powyższych przepisów wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Podkreślenia wymaga, że podmiot dokonujący sprzedaży wierzytelności jest zobowiązany dokonać analizy rodzaju wierzytelności będących przedmiotem cesji, tj. skutkować oceną, czy przedmiotowe transakcje nie dotyczą tzw. wierzytelności trudnych, czyli takich, co do których istnieje poważna wątpliwość, że zostaną zaspokojone. Nabycie bowiem na własne ryzyko wierzytelności uznanych za trudne, których cena (niższa od wartości nominalnej) odzwierciedla faktyczną, ekonomiczną ich wartość, będzie pozostawało poza zakresem podatku od towarów i usług, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok w sprawie C-93/10 GFKL Financial Services).

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty.

Z wniosku wynika, że są Państwo ((X)) rezydentem podatkowym w (…) i są zarejestrowani jako czynny podatnik podatku od wartości dodanej w (…). Nie posiadają Państwo ((X)) zakładu podatkowego w Polsce w rozumieniu odpowiedniej Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ani stałego miejsca prowadzenia działalności w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Zajmują się Państwo finansowaniem wierzycieli, które to finansowanie zabezpieczone jest realnymi wierzytelnościami ze sprzedaży towarów i usług. Wierzytelności te są następnie przedmiotem obrotu z wykorzystaniem platformy internetowej. Chcą Państwo ((X)) rozszerzyć swoją działalność w Polsce.

Wierzytelności są konsekwencją transakcji biznesowych pomiędzy Partnerem a jego Dostawcami (odnoszą się do usług świadczonych i/lub towarów dostarczonych przez Dostawców Partnerowi). Państwo ((X)) i Partner zawierają Umowę Pośrednictwa (umowa (B)), jednocześnie podpisywana jest umowa trójstronna pomiędzy Państwem ((X)), Partnerem oraz danym Dostawcą na finansowanie wierzytelności Dostawcy wynikających z faktur wystawionych dla Partnera tj. Umowa o finansowanie faktur (umowa (A)).

Partner oraz Dostawca są: zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, mają siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, nie posiadają na terytorium (…) siedziby działalności gospodarczej, lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, nie są/nie będą zarejestrowani dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium (…).

Podstawą prawną dla nabywania wierzytelności przez Państwa ((X)) jest trójstronna Umowa (A),zawarta w oparciu o prawo (…), która stanowi umowę ramową, na podstawie której Dostawca składa Państwu ((X)) oferty zakupu poszczególnych wierzytelności, które przysługują Dostawcy wobec Partnera. Akceptacja oferty przez Państwa jest równoznaczna ze sprzedażą wierzytelności przez Dostawcę.

Celem nabycia wierzytelności przez Państwa ((X)) nie jest ich windykacja. Głównym celem ekonomicznym Umowy (A) oraz umowy (B) jest zapewnienie szybszego finansowania wierzytelności, jakie Dostawca posiada wobec Partnera. Dla Państwa ((X)) głównym celem ekonomicznym jest osiągnięcie zysku na odprzedaży nabytej od Dostawcy wierzytelności do Inwestorów.

Wierzytelności nabyte przez Państwa ((X)) nie są/nie będą „trudne” i są/będą jeszcze niewymagalne, są/będą przenoszone na Inwestorów przy użyciu platformy informatycznej (Y)  i nie są/nie będą bezpośrednio ani pośrednio egzekwowane przez Państwa ((X)).

Na podstawie Umowy (A) istnieje możliwość zwrotu każdej nabytej wierzytelności przez Państwa ((X)) bez konieczności podawania przyczyny

Na podstawie umowy (B), Państwo ((X)) zobowiązani są do zapłaty Partnerowi miesięcznego wynagrodzenia za czynności umożliwiające realizację umowy finansowania wierzytelności.

Na podstawie umowy (A), Dostawca jest uprawniony do otrzymania od Państwa ((X)) finansowania wybranych wierzytelności wobec Partnera z tytułu zapłaty ceny za dostarczone towary i/lub wyświadczone usługi. Dostawca jest uprawniony do otrzymania finansowania swojej faktury - za towary lub usługi dostarczone Partnerowi - przed terminem wymagalności faktury na skutek sprzedaży należności na rzecz Państwa ((X)) za cenę odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności.

Państwo ((X)) obciążają i będą obciążać w przyszłości Dostawcę odrębnym wynagrodzeniem (prowizja) z tytułu faktycznie świadczonej przez Państwa ((X)) na rzecz Dostawcy usługi polegające na finansowaniu wierzytelności przed terminem ich wymagalności.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym - czynność polegająca na nabyciu wierzytelności przez Państwa ((X)) od Dostawcy w ramach realizacji Umowy (A) (oraz związanej z nią umowy (B)), będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że w ramach przedmiotowej transakcji nie będzie dochodzić do nabycia wierzytelności tzw. „trudnych”.

Opisane usługi, wykonywane na podstawie umowy (A) są/będą wykonywane odpłatnie, bowiem Państwo ((X)) obciążają i będą obciążać w przyszłości Dostawcę odrębnym wynagrodzeniem (prowizja) z tytułu faktycznie świadczonej przez Państwa ((X)) na rzecz Dostawcy usługi polegającej na finansowaniu wierzytelności przed terminem ich wymagalności. Zatem jako nabywcy Wierzytelności uzyskują/będą Państwo ((X)) uzyskiwać wynagrodzenie w formie prowizji od Dostawcy.

Wobec powyższego mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz charakter opisanych czynności należy uznać, że w niniejszej sprawie spełnione są przesłanki do uznania tych czynności za świadczenie usług. W przedmiotowej sprawie beneficjentem świadczenia jest podmiot polski (Dostawca), od którego kupujący – Państwo ((X)), podmiot z (…), zobowiązuje się na podstawie zawartych umów wykonać czynności zmierzające do nabycia wierzytelności za cenę odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, a polski podmiot (Dostawca) płaci za usługę wynagrodzenie (prowizję).

Zatem pomiędzy stronami zaistnieje stosunek prawny – zawierana będzie umowa, a czynności wykonywane na podstawie umowy będą dokonane odpłatnie.

Z uwagi na fakt, że usługodawca ((X)) jest podmiotem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium (…) a usługobiorca (Dostawca) jest podmiotem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski, to w takiej sytuacji będzie mieć zastosowanie przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym:

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu opodatkowanie usług w miejscu ich „konsumpcji”.

Wobec powyższego podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku z tytułu nabycia usług od Państwa ((X)) podmiotu z (…) jest Dostawca jako usługobiorca, w mechanizmie odwrotnego obciążenia, tzw. „importu usług”.

Dostawca nabywając usługę od Państwa ((X)) tj. kontrahenta posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium (…), staje się podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia w kraju podatku VAT z tytułu importu usług w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

Ponadto w przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług, jest również określenie miejsca świadczenia danej usługi.

Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Wskazać należy, że miejsce świadczenia to miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności.

Regulacje prawne w zakresie określania miejsca świadczenia usług, zostały zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług w rozdziale 3 działu V „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”.

W myśl art. 28a ustawy:

Wskazany powyżej art. 28a ustawy, wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej.

Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.

Jak wynika z okoliczności sprawy usługodawcą w omawianej sprawie są Państwo – (I) ((X)) czyli podmiot z siedzibą (…), bowiem Państwo ((X)) nabędą na podstawie Umowy (A) wierzytelności za cenę równą wartości nominalnej wierzytelności, jednocześnie obciążą i będą Państwo ((X)) obciążać w przyszłości Dostawcę odrębnym wynagrodzeniem (prowizją) z tytułu faktycznie świadczonej przez Państwa ((X)) na rzecz Dostawcy usługi polegające na finansowaniu wierzytelności przed terminem ich wymagalności.

Państwo ((X)) jako Usługodawca – podmiot, który nabywa wierzytelności w ramach Umowy (A) nie posiadają zakładu podatkowego w Polsce w rozumieniu odpowiedniej Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ani stałego miejsca prowadzenia działalności w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Są Państwo ((X)) zarejestrowani jako czynny podatnik podatku od wartości dodanej w (…).

Jednocześnie usługobiorca - Dostawca, który przenosi wierzytelności w ramach Umowy (A), na rzecz Państwa ((X)) nie posiada na terytorium (…) siedziby działalności gospodarczej, lub stałego miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, nie jest/nie będzie zarejestrowany dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium (…). Siedziba działalności gospodarczej Dostawcy znajduje się na terytorium Polski.

Skoro zatem Państwo ((X)) jako usługodawca będą dokonywać czynności na podstawie Umowy (A) na rzecz podmiotu polskiego tj. na rzecz Dostawcy, to czynności te wykonywane na podstawie ww. Umowy będą podlegać opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy tj. Dostawcy, czyli zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy będą podlegać opodatkowaniu na terytorium Polski.

Zatem nabycie przez Dostawcę, usług wykonywanych na podstawie Umowy (A) przez Państwa ((X)) podmiotu z siedzibą w (…) stanowi dla Dostawcy import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy, tym samym Dostawca, będzie zobowiązany, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, opodatkować ww. usługę stosownie do art. 28a ust. 1 ustawy, na terytorium Polski.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług, zgodnie z którym czynność polegająca na nabyciu wierzytelności przez Wnioskodawcę od Dostawcy w ramach realizacji Umowy (A) (oraz powiązanej z nią umowy (B)) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…), jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,

- zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Ponadto, wydana interpretacja wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko dla Państwa, tj. Wnioskodawcy, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej; wydana interpretacja nie wywołuje więc skutków prawnopodatkowych dla innych podmiotów, w tym Partnerów i Dostawców.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym albo opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.