Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 11 lutego 2025 r., sygn. II SA/Ol 942/24

Dnia 11 lutego 2025 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Sędziowie sędzia WSA Piotr Chybicki (spr.) asesor WSA Grzegorz Klimek Protokolant st. specjalista Wojciech Grabowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 lutego 2025 roku sprawy ze skargi M. S. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zmiany decyzji w sprawie potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...]; II. zasądza od Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na rzecz skarżącego M. S. kwotę 200 złotych (dwieście) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (dalej: UdSKiOR) z [...] r. odmówiono M.S. (dalej Strona, Skarżący) przyznania statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Decyzja z [...] r. nie została zaskarżona przez Stronę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego co w konsekwencji spowodowało, że stała się ona ostateczna i prawomocna. W dniu 17 października 2024 r. do UdSKiOR wpłynął kolejny wniosek Strony o przyznanie przedmiotowego statusu. Wnioskodawca wskazał w nim, że żąda rozpatrzenia swojego wniosku w trybie art. 154 k.p.a. Szef Urzędu decyzją z dnia [...] r. odmówił zmiany decyzji własnej z dnia [...] r. o odmowie potwierdzenia przedmiotowego statusu. Strona wystąpiła następnie z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Decyzją z [...] r. Szef UdSKiOR utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] r. Jak wskazał organ w motywach rozstrzygnięcia postępowanie prowadzone na podstawie art. 154 k.p.a. i art. 155 k.p.a. jest postępowaniem nadzwyczajnym, którego przedmiotem - w przeciwieństwie do postępowania głównego (rozpoznawczego) - nie jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, lecz przeprowadzenie weryfikacji wydanej już decyzji ostatecznej z jednego tylko punktu widzenia, a mianowicie, czy za zmianą (uchyleniem) przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony. Postępowanie w tym trybie może być wszczęte tylko w stosunku do decyzji ostatecznych niedotkniętych wadami kwalifikowanymi, przy wydaniu których organ administracji miał pewne luzy decyzyjne, czyli do decyzji uznaniowych, a nie do decyzji związanych, przy wydawaniu których organ jest ściśle związany przepisami prawa, które jednoznacznie obligują go do takiego, a nie innego rozstrzygnięcia sprawy. W ocenie organu Skarżący nie wykazał, aby w przedmiotowej sprawie za uchyleniem decyzji ostatecznej przemawiał interes społeczny lub słuszny interes strony. Organ odwołując się do stanowiska judykatury wskazał, że w świetle art. 154 k.p.a. nie można uznać za słuszny interesu strony opartego wyłącznie na jej dążeniu do innej oceny przez organ tego samego stanu faktycznego sprawy, który był już przedmiotem rozpoznania przez ten organ w postępowaniu zakończonym ostateczną decyzją. Odnosząc się do twierdzeń zawartych we wniosku o ponowne rozpatrzenie dotyczących braku uwzględniana, zdaniem strony, istotnych faktów organ wskazał, iż okoliczności faktyczne sprawy zostały wyjaśnione w toku postępowania zakończonego decyzją ostateczną z dnia [...] r. W postępowaniu zwyczajnym ustalono, iż materiał dowodowy znajdujący się aktach sprawy nie potwierdza ani okoliczności prowadzenia przez Stronę działalności antykomunistycznej ani okoliczności podlegania represjom, określonym w art. 3 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych w okresie od 1 stycznia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r. Organ zaznaczył, ze oceniając czy w danej sprawie występuje słuszny interes strony, przemawiający za uchyleniem decyzji, należy wziąć pod uwagę nie subiektywne przekonanie strony o doznanej przez nią krzywdzie lecz rozważyć okoliczności, które pozwalają ustalić, że żądanie strony (zmiany decyzji) jest słuszne i zasługuje na społeczną akceptację Słuszny interes strony w rozumieniu art. 154 § 1 k.p.a. musi być zatem interesem znajdującym oparcie w obowiązujących przepisach prawa. Rozpatrując kwestię przesłanek z art. 154 k.p.a. należy w związku z tym przyjąć, że słuszny interes strony nie może być sprzeczny z jasno brzmiącym przepisem ustawy, ani też go zastępować, bowiem zasada praworządności, wyrażona w art. 6 k.p.a. zobowiązuje organy administracji do działania na podstawie przepisów prawa. W ocenie organu brak było zatem podstaw do uchylenia decyzji o odmowie potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych w oparciu o przepis art. 154 k.p.a.