Kiedy należy wypłacić odprawę emerytalną nauczycielowi
PROBLEM
Kiedy należy wypłacić odprawę nauczycielowi przechodzącemu na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne? Nauczyciel mianowany rozwiązał umowę o pracę za porozumieniem stron (art. 23 ust. 4 pkt 1 KN) z dniem 3 kwietnia 2025 r. W dniu 15.12.2024 r. skończył 60 lat. Czy należy wypłacić odprawę w związku z przejściem na świadczenie kompensacyjne (art. 87 KN) z dniem rozwiązania stosunku pracy, tj. 03.04.2025 r., czy dopiero jak nauczyciel dostarczy decyzję ZUS o przyznaniu świadczenia kompensacyjnego?
RADA
Przepisy nie określają terminu wypłaty odprawy emerytalnej nauczycielowi. Warunkiem nabycia prawa do tego świadczenia jest ustanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Jeżeli uprawnienia nauczyciela do świadczenia kompensacyjnego nie są oczywiste, to wypłata odprawy emerytalnej powinna być wstrzymana do dnia, w którym nauczyciel przedstawi pracodawcy dokumenty potwierdzające prawo do świadczenia.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 87 ust. 2 Karty Nauczyciela, nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, który przepracował w szkole co najmniej 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.
Odprawa emerytalna jest więc uzależniona od spełnienia warunków uprawniających nauczyciela m.in. do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego i istnienia związku między ustaniem zatrudnienia a przejściem na to świadczenie. Prawo do świadczenia kompensacyjnego jest uzależnione nie tylko od osiągnięcia określonego wieku, ale również określonego okresu zatrudnienia, w tym pracy w ściśle określonych jednostkach (art. 4 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych).
Okoliczności te ustala ZUS. Niejednokrotnie okazuje się, że po wyliczeniach ZUS nauczycielowi odmawia się prawa do świadczenia kompensacyjnego, a wtedy odprawa byłaby świadczeniem nienależnym. W związku z powyższym należy odprawę emerytalną wypłacić dopiero w momencie przedstawienia decyzji o przyznaniu nauczycielowi prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, chyba że uprawnienia nauczyciela nie budzą żadnych wątpliwości w zakresie wymaganego stażu pracy.
- art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2024 r., poz. 986)
- art. 4 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (j.t. Dz.U. z 2024 r., poz. 245)
Dariusz Dwojewski
doktor nauk prawnych, wykładowca Uniwersytetu Śląskiego, specjalista w zakresie prawa pracy, pragmatyk pracowniczych i związków zawodowych, współpracownik firm szkoleniowych i autor wielu publikacji