Interpretacja indywidualna z dnia 15 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-1.4010.484.2024.3.JF
Ustalenie w jaki sposób i na jaki dzień należy ustalić moment powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia:
- w jaki sposób i na jaki dzień należy ustalić moment powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości;
- w jaki sposób i w jakiej wysokości należy ustalić kwotę przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości;
- czy w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości, Wnioskodawca jest uprawniony do ujęcia Wynagrodzenia jako koszt uzyskania przychodu, bezpośrednio związany z przychodem z tytułu nabycia w drodze zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości i tym samym należy go potrącić jako koszt uzyskania przychodu w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości;
- czy w przypadku stwierdzenia, że Wnioskodawca nie jest uprawniony do ujęcia Wynagrodzenia jako koszt uzyskania przychodu w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości, kiedy i na jakich zasadach Wnioskodawca będzie uprawniony do rozliczenia Wynagrodzenia jako kosztu uzyskania przychodu.
Uzupełnili go Państwo pismem z 12 listopada 2024 r. (wpływ do organu 12 listopada 2024 r.) oraz pismem z 8 grudnia 2024 r. (wpływ do organu 8 grudnia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym w Polsce i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (dalej także jako: „Wnioskodawca”).
Wnioskodawca nabył opłatnie posiadanie nieruchomości gruntowej (dalej: Nieruchomość) na podstawie umowy o przeniesienie posiadania nieruchomości zawartej z dotychczasowym posiadaczem nieruchomości (dalej: Zbywca). Wnioskodawca zapłacił na rzecz Zbywcy wynagrodzenie z tytułu przeniesienia posiadania Nieruchomości (dalej: Wynagrodzenie) udokumentowane fakturą VAT. Wnioskodawca na podstawie zawartej umowy wszedł w posiadanie Nieruchomości.
Następnie, sąd rejonowy stwierdził, że Wnioskodawca nabył własność części Nieruchomości w drodze zasiedzenia (dalej: Zasiedziana Nieruchomość) z dniem określonym w orzeczeniu sądowym. Orzeczenie jest prawomocne.
Od dnia wejścia w posiadanie Nieruchomości Wnioskodawca wykorzystywał ją w prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca przewiduje zbycie Zasiedzianej Nieruchomości w przyszłości, w aktualnym stanie lub po jej zabudowaniu.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego
W uzupełnieniu wniosku z 12 listopada 2024 r. wskazali Państwo, że Spółka nabyła prawo posiadania (nie jest to ani własność, ani użytkowanie wieczyste). Nabycie to nastąpiło w dniu 24 stycznia 2019 r. - zgodnie z zawartą umową i sporządzonym w tym dniu protokołem przekazania.
Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego dla (…) z dnia 15 maja 2024 r. o sygn. (…) częściowe zasiedzenie Nieruchomości nastąpiło z dniem 1 lutego 2019 r.
Ponadto w uzupełnieniu wniosku z 8 grudnia 2024 r. wskazali Państwo, że posiadanie (łac. possessio, od sedere – siedzieć) to instytucja prawa rzeczowego oznaczająca fakt władania rzeczy przez posiadacza.
Stan ten pozostaje pod ochroną prawa, jak również niesie za sobą szereg skutków o zróżnicowanym charakterze prawnym.
Posiadanie jest uregulowane w Kodeksie cywilnym w przepisach art. 336-352.
Posiadanie może być przedmiotem przeniesienia/zbycia zarówno odpłatnie jak i nieodpłatnie 348-350 KC.
Posiadanie należy odróżnić od prawa własności, uregulowanej w Księdze II, Tytuł I Kodeksu Cywilnego.
Wyjaśnili Państwo, że pod zacytowanymi stwierdzeniami, że: „(…) Wnioskodawca nabył opłatnie posiadanie nieruchomości gruntowej na podstawie umowy o przeniesienie posiadania nieruchomości zawartej z dotychczasowym posiadaczem nieruchomości” oraz „(…) Spółka nabyła prawo posiadania (nie jest to ani własność, ani użytkowanie wieczyste)” oraz „(…) sąd rejonowy stwierdził, że Wnioskodawca nabył własność części Nieruchomości w drodze zasiedzenia z dniem określonym w orzeczeniu sądowym”, należy rozumieć, że Spółka nabyła odpłatnie posiadanie Nieruchomości (zbywca przeniósł posiadanie w rozumieniu KC odpłatnie na nabywcę) na podstawie Umowy z dnia 4 stycznia 2019 r.
To z kolei, w konsekwencji pozwoliło Państwu na doliczenie czasu posiadania poprzednika na podstawie przepisu art. 176 kodeksu cywilnego [Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika] a w konsekwencji nabycie prawa własności nieruchomości przez zasiedzenie w związku z upływem określonego w przepisach czasu.
Posiadanie samoistne przez określony okres jest bowiem warunkiem koniecznym do nabycia prawa własności nieruchomości przez zasiedzenie.
Zatem w przedstawionym stanie faktycznym
1)w pierwszej kolejności Wnioskodawca nabył posiadanie Nieruchomości
2)w drugiej kolejności w związku z upływem odpowiedniego czasu posiadania Sąd Rejonowy na podstawie spełnienia przez A. przesłanek (nieprzerwanego posiadania samoistnego nieruchomości przez wymagany okres) stwierdził nabycie prawa własności Nieruchomości z określonym w orzeczeniu dniem (dniem spełnienia przesłanek).
Wnioskodawca nie nabył na podstawie Umowy z dnia 4 stycznia 2019 r. prawa własności, ponieważ sprzedawca (przenoszący posiadanie) nie był właścicielem przedmiotowej Nieruchomości, a wyłącznie jej posiadaczem samoistnym. Stan prawny Nieruchomości nie był uregulowany – właściciel był nieznany.
Zbywca nie mógł zatem przenieść na Wnioskodawcę więcej praw niż sam miał (czyli nie mógł przenieść własności, a tylko posiadanie).
Przeniesienie posiadania miało miejsce na podstawie przepisów art. 348-350 kodeksu cywilnego, które przewidują szereg sposobów przeniesienia posiadania, w tym zawarcie pomiędzy Stronami Umowy przeniesienia posiadania i zawiadomienie osoby trzeciej (tu dzierżawcy) o przeniesieniu posiadania.
Pytania
1.W jaki sposób i na jaki dzień należy ustalić moment powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości?
2.W jaki sposób i w jakiej wysokości należy ustalić kwotę przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości?
3.Czy w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości, Wnioskodawca jest uprawniony do ujęcia Wynagrodzenia jako koszt uzyskania przychodu, bezpośrednio związany z przychodem z tytułu nabycia w drodze zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości i tym samym należy go potrącić jako koszt uzyskania przychodu w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości?
4.Czy w przypadku udzielenia odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 3 tj. w przypadku stwierdzenia, że Wnioskodawca nie jest uprawniony do ujęcia Wynagrodzenia jako koszt uzyskania przychodu w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości, kiedy i na jakich zasadach Wnioskodawca będzie uprawniony do rozliczenia Wynagrodzenia jako kosztu uzyskania przychodu?
Państwa stanowisko w sprawie
AD 1.
Przychód z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości należy ustalić na podstawie prawomocnego orzeczenia sądowego w przedmiocie stwierdzenia zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości na dzień uprawomocnienia się tego orzeczenia.
AD 2.
Wysokość przychodu należy ustalić na podstawie wyceny rynkowej Zasiedzianej Nieruchomości wg stanu i cen określonych na dzień wskazany w postanowieniu sądu rejonowego jako dzień, w którym Wnioskodawca nabył Zasiedzianą Nieruchomość.
AD 3.
W momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości, Wnioskodawca jest uprawniony do ujęcia Wynagrodzenia jako koszt uzyskania przychodu. Jest to koszt uzyskania przychodu bezpośrednio związany z przychodem z tytułu nabycia Zasiedzianej Nieruchomości i tym samym należy go potrącić jako koszt uzyskania przychodu w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości.
AD 4.
W przypadku udzielenia odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 3 tj. w przypadku stwierdzenia, że Wnioskodawca nie jest uprawniony do ujęcia Wynagrodzenia jako koszt uzyskania przychodu w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości, Wnioskodawca będzie uprawniony do rozliczenia Wynagrodzenia jako kosztu uzyskania przychodu z chwilą jego poniesienia.
Uzasadnienie
Ad 1 i 2
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe i instytucje gospodarki budżetowej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.
W myśl art. 172 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 poz. 1061 z późn. zm., dalej: KC) posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
Z powyższego przepisu wynika, że na skutek zasiedzenia dotychczasowy posiadacz samoistny, czyli ten, który faktycznie włada rzeczą jak właściciel ex lege nabywa własność na skutek upływu czasu i może żądać, aby stwierdził to sąd w orzeczeniu. Nabycie własności jest tu tzw. nabyciem pierwotnym, a orzeczenie sądu ma charakter deklaratoryjny i stanowi podstawę wpisu nowego właściciela do księgi wieczystej.
Nabycie nieruchomości przez zasiedzenie jest co do zasady formą nieodpłatnego przysporzenia majątkowego, a wartość nieruchomości nabytej przez zasiedzenie należy traktować jako wartość otrzymanej nieodpłatnie rzeczy.
Tym samym, nabycie poprzez zasiedzenie nieruchomości przez osobę prawną, będzie stanowiło przysporzenie majątkowe, które podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Stosownie do art. 12 ust. 5 Ustawy o CIT, wartość otrzymanych rzeczy lub praw, w tym otrzymanych nieodpłatnie, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania, z zastrzeżeniem ust. 6b.
Za datę powstania przychodu podatkowego uznaje się z kolei dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności - przepis art. 12 ust. 3d Ustawy o CIT.
W celu prawidłowego określenia momentu powstania przychodu podatkowego - w opinii Wnioskodawcy - znaczenie mają także uregulowania dotyczące ujawnienia środka trwałego.
Za wartość początkową środka trwałego, w przypadku nabycia środka trwałego w sposób nieodpłatny, uznaje się wartość rynkową środka trwałego z dnia jego nabycia, co wynika z art. 16g ust. 1 pkt 3 Ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 16h ust. 1 pkt 4 Ustawy o CIT stanowi z kolei, iż odpisów amortyzacyjnych od ujawnionych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nieobjętych dotychczas ewidencją, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym te środki lub wartości zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Faktyczne ujawnienie prawa własności Zasiedzianej Nieruchomości nastąpiło w momencie otrzymania przez Wnioskodawcę uprawomocnionego postanowienia Sądu Rejonowego. Dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia Wnioskodawca mogła więc rozpoznać przychód podatkowy z tytułu zasiedzenia, gdyż dopiero w tym momencie Wnioskodawca otrzymał ostateczne potwierdzenie nabycia Zasiedzianej Nieruchomości w drodze zasiedzenia. Dopóki postanowienie nie zostało wydane, uprawomocnione i dostarczone - pomimo pozwu o ustalenie nabycia prawa własności przez zasiedzenie złożonego przez Wnioskodawcę - nie było formalnego potwierdzenia posiadanego prawa, a w konsekwencji nieodpłatnego nabycia Zasiedzianej Nieruchomości. Wnioskodawca nie miał też podstaw do ujawnienia nowego środka trwałego dopóki nie zostało uprawomocnione orzeczenie stwierdzające nabycie Zasiedzianej Nieruchomości.
Dodatkowo, bez określenia przez sąd dokładnej daty w jakiej doszło do zasiedzenia nie da się określić dokładnej daty powstania przychodu, a więc także wartości Zasiedzianej Nieruchomości, a w konsekwencji wysokości uzyskanego przychodu. Wysokość przychodu jest jednym z elementów koniecznych dla powstania opodatkowania i bez znajomości tej wartości wykazanie przychodu i obliczenie podatku nie jest możliwe (nie jest znana podstawa opodatkowania).
Podsumowując:
1)z tytułu nabycia własności Zasiedzianej Nieruchomości przez zasiedzenie Wnioskodawca uzyskał przychód podatkowy;
2)podstawą rozpoznania przychodu podatkowego jest nieodpłatne uzyskanie prawa własności Zasiedzianej Nieruchomości;
3)wysokość przychodu podatkowego powinna zostać określona w drodze szacunkowej w odniesieniu do ceny rynkowej za 1 m2 gruntu i ilości nabytych m2 gruntu Zasiedzianej Nieruchomości na podstawie operatu szacunkowego ważnego na dzień wskazany w postanowieniu sądu rejonowego jako dniu, w którym nabyto Zasiedzianą Nieruchomość, wg stanu i cen na dzień zasiedzenia;
4)momentem wykazania przychodu podatkowego jest moment otrzymania uprawomocnionego postanowienia sądu rejonowego o stwierdzeniu nabycia własności Nieruchomości przez zasiedzenie oraz ujawnienie tej Nieruchomości jako środek trwały w ewidencji środków trwałych.
Ad 3
Zdaniem Wnioskodawcy, poniesienie kosztu w postaci Wynagrodzenia było niezbędne w celu uzyskania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości. Nabycie odpłatne posiadania Zasiedzianej Nieruchomości (wejście w posiadanie), warunkowało prowadzenie postępowania sądowego, w którym sąd rejonowy w prawomocnym orzeczeniu przesądził, że Wnioskodawca nabył własność Zasiedzianej Nieruchomości.
Roszczenie w tym zakresie przysługuje bowiem wyłącznie posiadaczowi.
Natomiast odnośnie zasadności uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu należy wskazać, że zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT.
Sam fakt, że nabycie w drodze zasiedzenia jest co do zasady nieodpłatne (wynika to z pierwotnego charakteru tego nabycia) nie oznacza, że nie wiąże się z poniesieniem wydatków niezbędnych do tego nabycia po stronie nabywającego (Wnioskodawcy).
Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów, pod warunkiem, że:
1)podatnik wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu oraz
2)nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT.
Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie, racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, której celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
Wnioskodawca nabył odpłatnie posiadanie Nieruchomości w trakcie biegu terminu zasiedzenia nieruchomości. Przejście posiadania jest dopuszczalne nastąpiło zgodnie z KC. Artykuł 176 § 1 KC pozwala nowemu posiadaczowi doliczyć przy obliczaniu terminu zasiedzenia czas posiadania poprzednika.
Nowy posiadacz może doliczyć zarówno czas posiadania swego bezpośredniego poprzednika, jak i wcześniejszego posiadacza, jeżeli takie uprawnienie przysługiwało temu pierwszemu. Wnioskodawca w prawomocnie zakończonym postępowaniu sądowym wykazał skutecznie, że nabył Zasiedzianą Nieruchomości w drodze zasiedzenia.
Bez poniesienia kosztu Wynagrodzenia do zasiedzenia nigdy by nie doszło i nie powstałby po stronie Wnioskodawcy przychód z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości.
Zdaniem Wnioskodawcy koszt Wynagrodzenia należy uznać za bezpośrednio związany z przychodem z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości i tym samym należy rozliczyć koszt Wynagrodzenia w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia. Poniesienie Wynagrodzenia było bowiem warunkiem nabycia Zasiedzianej Nieruchomości do którego by nie doszło bez poniesienia tego kosztu.
Zgodnie z art. 15 ust. 4 Ustawy o CIT koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.
Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 4d Ustawy o CIT koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Z ww. przepisów wynika, że koszty bezpośrednie są potrącalne co do zasady w momencie uzyskania przychodu, z którymi ich poniesienie jest związane. Pomniejszają one podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym dopiero w momencie, w którym zostanie uznany przychód, w celu uzyskania którego zostały poniesione. Koszty uzyskania przychodu bezpośrednio związane z przychodami to zatem takie koszty, które są ściśle związane z uzyskiwanymi przychodami, jakie osiąga podatnik. To ścisłe powiązanie oznacza, że można ustalić, jakie konkretnie przychody zostały uzyskane w wyniku poniesienia konkretnych kosztów.
Natomiast koszty pośrednie to takie koszty, których nie można powiązać bezpośrednio z uzyskaniem konkretnego przychodu, lecz ich poniesienie służy całokształtowi prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.
W przedmiotowej sprawie można, zdaniem Wnioskodawcy, bezpośrednio powiązać koszt Wynagrodzenia z przychodem z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości. W wyniku poniesienia wydatku w postaci Wynagrodzenia doszło do nabycia swoistej ekspektatywy nabycia w przyszłości własności w wyniku zasiedzenia tj. doszło do nabycia ekspekatywy powstania przychodu podatkowego. W momencie powstania przychodu podatkowego (zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości), Wnioskodawca w konsekwencji powinien móc rozliczyć wszelkie wydatki (tj. Wynagrodzenie) poniesione w celu uzyskania przychodu.
AD 4.
Wynagrodzenie stanowi wydatek ściśle związany z przychodem z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości. Gdyby Wnioskodawca nie poniósł kosztu w postaci Wynagrodzenia nie powstałby przychód związany z zasiedzeniem nieruchomości. Z tego względu strona uważa jak wskazano w odniesieniu do pytania Nr. 3 w przypadku, gdy organ uzna stanowisko strony wyrażone w odniesieniu do pytania nr 3 za nieprawidłowe, konieczne staje się ustalenie na jakich zasadach i w jakim momencie Wnioskodawca może zaliczyć poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów.
Wynagrodzenie stanowi odpłatność za nabycie posiadania nieruchomości gruntowej (Nieruchomości). Ponosząc koszt Wynagrodzenia, Wnioskodawca nie miał pewności czy nabywa skuteczne prawo własności nieruchomości, a więc czy kiedykolwiek nabędzie prawo własności gruntu. Nabycie Zasiedzianej Nieruchomości wynika dopiero z orzeczenia sądowego.
W związku z tym w pierwszej kolejności wydatek w postaci Wynagrodzenia ma związek z przychodem z tytułu zasiedzenia, który wynika z przesądzenia prawa własności nieruchomości Zasiedzianej Nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Brak jest zatem podstaw, aby Wynagrodzenie traktować jako wydatek na nabycie gruntu. Wynagrodzenie stanowi wydatek na nabycie posiadania gruntu czyli prawa jego faktycznego zajmowania i użytkowania bez tytułu prawnego do niego. Nie można go także traktować jako ekspektatywy prawa własności nieruchomości, bowiem objęcie posiadania nie jest jednoznaczne z tym, że do zasiedzenia Nieruchomości dojdzie.
Natomiast o ile dojdzie do nabycia nieruchomości w momencie przesądzenia prawa własności na korzyść Wnioskodawcy w drodze zasiedzenia, logicznym wydaje się, żeby wydatki na nabycie posiadania (które warunkuje zasiedzenie i nabycie prawa własności) uznać za przychód bezpośrednio związany z przychodem w postaci nieodpłatnego nabycia prawa własności.
Jednocześnie, gdyby wbrew ocenie Wnioskodawcy uznać, że Wynagrodzenie nie stanowi bezpośredniego kosztu uzyskania przychodu związanego z przychodem z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości konieczne jest rozstrzygnięcie czy:
- wydatki te są kosztem pośrednim który powinien być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, albo
- wydatkiem na nabycie praw podlegających amortyzacji wraz z określeniem okresu tej amortyzacji, bowiem nabyte prawo posiadania nie jest nabyciem gruntu (więc nie podlega ograniczeniom amortyzacji, które wprost obejmują tylko grunty – tj. prawo własności gruntów) lub prawa ich wieczystego użytkowania, albo
- wydatkiem o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT, zgodnie z którym: Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:
a)nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,
c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych, które to wydatki, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.
W związku ze stanowiskiem Wnioskodawcy wyrażonym w odpowiedzi na pytanie Nr 3 rozstrzyganie tego zagadnienia jest bezprzedmiotowe (żadne z tych stanowisk alternatywnych nie jest prawidłowe), bowiem Wynagrodzenie powinno stanowić koszt bezpośrednio związany z osiągnięciem przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości. Dopiero w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy z tym zakresie za nieprawidłowe spowoduje, że te rozważania będą przedmiotowe i konieczne stanie się rozstrzygnięcie kiedy i na jakich zasadach Wnioskodawca będzie uprawniony do rozliczenia Wynagrodzenia jako kosztu uzyskania przychodu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Ad 1 i 2
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):
przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe i instytucje gospodarki budżetowej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie;
Nabycie nieruchomości przez zasiedzenie jest formą nieodpłatnego przysporzenia majątkowego, a wartość nieruchomości nabytej przez zasiedzenie należy traktować jako wartość otrzymanej nieodpłatnie rzeczy. Tym samym, nabycie poprzez zasiedzenie nieruchomości, będzie stanowiło przysporzenie majątkowe, które podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Stosownie do art. 12 ust. 5 ustawy o CIT:
Wartość otrzymanych rzeczy lub praw, w tym otrzymanych nieodpłatnie, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania, z zastrzeżeniem ust. 6b.
Zgodnie zaś z art. 27 ust. 1 ustawy o CIT:
podatnicy, z wyjątkiem zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 1d i 1da, art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. a oraz przepisów ustawy wymienionej w art. 40 ust. 2 pkt 8, są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2a, składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) w roku podatkowym - do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą zapłaconych zaliczek za okres od początku roku.
Dla oceny Państwa stanowiska w zakresie momentu powstania przychodu z tytułu nabycia własności zasiedzianej Nieruchomości w drodze zasiedzenia istotne jest ustalenie momentu nabycia własności. W celu prawidłowego określenia, kiedy następuje nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061, dalej: „Kc”).
W myśl art. 172 § 1 i 2 K.c.:
§ 1. Posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).
§ 2. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
Z powyższego przepisu wynika, że na skutek zasiedzenia dotychczasowy posiadacz samoistny, czyli ten, który faktycznie włada rzeczą jak właściciel ex lege nabywa własność na skutek upływu czasu i może żądać, aby stwierdził to sąd w orzeczeniu. Nabycie własności jest tu tzw. nabyciem pierwotnym, a orzeczenie sądu ma charakter deklaratoryjny i stanowi podstawę wpisu nowego właściciela do księgi wieczystej. Orzeczenie sądu nie jest warunkiem nabycia prawa własności, nabywa się je bowiem po spełnieniu przesłanek określonych w przepisach kodeksu cywilnego. Orzeczenie sądu stanowi jednak dowód takiego nabycia, na który będzie się można powołać w celu wykazania prawa własności rzeczy.
Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Wnioskodawca nabył opłatnie posiadanie nieruchomości gruntowej na podstawie umowy o przeniesienie posiadania nieruchomości zawartej z dotychczasowym posiadaczem nieruchomości. Wnioskodawca zapłacił na rzecz Zbywcy wynagrodzenie z tytułu przeniesienia posiadania Nieruchomości udokumentowane fakturą VAT. Wnioskodawca na podstawie zawartej umowy wszedł w posiadanie Nieruchomości. Następnie, sąd rejonowy stwierdził, że Wnioskodawca nabył własność części Nieruchomości w drodze zasiedzenia z dniem określonym w orzeczeniu sądowym. Orzeczenie jest prawomocne. Od dnia wejścia w posiadanie Nieruchomości Wnioskodawca wykorzystywał ją w prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca przewiduje zbycie Zasiedzianej Nieruchomości w przyszłości, w aktualnym stanie lub po jej zabudowaniu.
Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że w pierwszej kolejności Wnioskodawca nabył posiadanie Nieruchomości, natomiast w drugiej kolejności w związku z upływem odpowiedniego czasu posiadania Sąd Rejonowy na podstawie spełnienia przez A. przesłanek (nieprzerwanego posiadania samoistnego nieruchomości przez wymagany okres) stwierdził nabycie prawa własności Nieruchomości z określonym w orzeczeniu dniem (dniem spełnienia przesłanek). Wnioskodawca nie nabył na podstawie Umowy z dnia 4 stycznia 2019 r. prawa własności, ponieważ sprzedawca (przenoszący posiadanie) nie był właścicielem przedmiotowej Nieruchomości, a wyłącznie jej posiadaczem samoistnym. Stan prawny Nieruchomości nie był uregulowany – właściciel był nieznany. Zbywca nie mógł zatem przenieść na Wnioskodawcę więcej praw niż sam miał (czyli nie mógł przenieść własności, a tylko posiadanie). Przeniesienie posiadania miało miejsce na podstawie przepisów art. 348-350 kodeksu cywilnego, które przewidują szereg sposobów przeniesienia posiadania, w tym zawarcie pomiędzy Stronami Umowy przeniesienia posiadania i zawiadomienie osoby trzeciej (tu dzierżawcy) o przeniesieniu posiadania.
Jak już wskazano powyżej na skutek zasiedzenia dotychczasowy posiadacz samoistny, czyli ten, który faktycznie włada rzeczą jak właściciel ex lege nabywa własność na skutek upływu czasu i może żądać, aby stwierdził to sąd w orzeczeniu. Nabycie własności jest tu tzw. nabyciem pierwotnym, a orzeczenie sądu ma charakter deklaratoryjny i stanowi podstawę wpisu nowego właściciela do księgi wieczystej. Orzeczenie sądu nie jest warunkiem nabycia prawa własności, nabywa się je bowiem po spełnieniu przesłanek określonych w przepisach kodeksu cywilnego. Orzeczenie sądu stanowi jednak dowód takiego nabycia, na który będzie się można powołać w celu wykazania prawa własności rzeczy.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie nabycie własności wskazanej we wniosku Nieruchomości nastąpiło, w drodze zasiedzenia w dniu wskazanym w wyroku Sądu, tj. 1 lutego 2019 r.
Tym samym nie można zgodzić się z Państwa stwierdzeniem, że przychód z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości należy ustalić na podstawie prawomocnego orzeczenia sądowego w przedmiocie stwierdzenia zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości na dzień uprawomocnienia się tego orzeczenia.
Biorąc powyższe pod uwagę Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.
Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 2 dotyczą ustalenia w jaki sposób i w jakiej wysokości należy ustalić kwotę przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości.
Jak już wyżej wskazano, zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o CIT:
Wartość otrzymanych rzeczy lub praw, w tym otrzymanych nieodpłatnie, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania, z zastrzeżeniem ust. 6b
Tym samym wartość nieruchomości nabytej w drodze zasiedzenia stanowiła więc nieodpłatne przysporzenie majątkowe stanowiące dla Wnioskodawcy przychód podatkowy, mający wpływ na dochód Wnioskodawcy za rok podatkowy 2019.
Ww. przychód Wnioskodawca był zobowiązany wykazać ww. przychód w zeznaniu podatkowym o wysokości dochodu (straty) za 2019 r. składanym do 31 marca 2020 r. i w tym terminie wpłacić należny podatek.
Mając na uwadze powyższe wysokość przychodu należy ustalić na podstawie wyceny rynkowej zasiedzianej Nieruchomości wg stanu i cen określonych na dzień wskazany w postanowieniu sądu rejonowego jako dzień, w którym Państwo nabyli zasiedzianą Nieruchomość.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2, przyjmujące, że wysokość przychodu podatkowego powinna zostać określona w drodze szacunkowej w odniesieniu do ceny rynkowej zasiedzianej Nieruchomości na podstawie operatu szacunkowego ważnego na dzień wskazany w postanowieniu sądu rejonowego jako dniu, w którym nabyli Państwo zasiedzianą Nieruchomość, tj. według stanu i cen na dzień zasiedzenia należało uznać za prawidłowe.
Ad 3 i 4
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT:
kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.
W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:
- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
- został właściwie udokumentowany,
- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.
Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.
Uznanie wydatku za koszt podatkowy wymaga również wykazania, że jest on racjonalnie i gospodarczo uzasadniony. Zaliczenie danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów uzależnione jest m.in. od tego, czy nie znajduje się on w katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, tj. w grupie wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. Należy jednak pamiętać, że wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 ustawy o CIT, zostaną ex lege uznane za koszty uzyskania przychodów.
Ponadto w zakresie kwalifikacji kosztów koniecznym jest wyróżnienie:
- kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z przychodami, tj. takich wydatków, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów – przy czym w ich przypadku możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód (np. wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru handlowego);
- kosztów uzyskania przychodów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami (tzw. kosztów pośrednich), tj. takich wydatków, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia – są to wydatki związane z działalnością prowadzoną przez podatnika i przyczyniające się do osiągania przez niego przychodów, w przypadku których nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy (np. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną).
Można dodać, że do tej grupy generalnie zalicza się wydatki, które są ponoszone w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu.
Za koszty bezpośrednie związane z uzyskaniem przychodu uznaje się więc te koszty, których poniesienie można wprost powiązać z konkretnym przychodem uzyskanym przez podatnika.
Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o CIT:
koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.
W myśl art. 15 ust. 4b ustawy o CIT:
Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:
1) sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
2) złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego - są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Jak wskazuje art. 15 ust. 4c ustawy o CIT:
Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 4b pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie.
Z art. 15 ust. 4 i 4b-c ustawy o CIT, wynika, że koszty bezpośrednie potrącalne są, co do zasady w momencie uzyskania przychodu, z którymi ich poniesienie jest związane, tzn. pomniejszają one podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym dopiero w momencie, w którym zostanie uznany przychód, w celu uzyskania którego zostały poniesione, chyba że zostaną one poniesione po dniu, w którym mija termin złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy, w którym osiągnięto przychód. W takim przypadku, stanowią koszty uzyskania przychodu w roku następnym.
Natomiast, koszty pośrednie to takie koszty, których nie można powiązać bezpośrednio z uzyskaniem konkretnego przychodu, lecz ich poniesienie służy całokształtowi prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.
W myśl art. 15 ust. 4d ustawy o CIT:
koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT:
za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 3 dotyczą ustalenia czy w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości, są Państwo uprawnieni do ujęcia Wynagrodzenia jako koszt uzyskania przychodu, bezpośrednio związany z przychodem z tytułu nabycia w drodze zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości i tym samym należy go potrącić jako koszt uzyskania przychodu w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości.
Ponadto Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 4 dotyczą ustalenia czy w przypadku stwierdzenia, że Wnioskodawca nie jest uprawniony do ujęcia Wynagrodzenia jako koszt uzyskania przychodu w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości, kiedy i na jakich zasadach Wnioskodawca będzie uprawniony do rozliczenia Wynagrodzenia jako kosztu uzyskania przychodu.
Odnosząc się do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wskazać należy, że posiadanie jest uregulowane w Kodeksie cywilnym w przepisach art. 336-352. Posiadanie może być przedmiotem przeniesienia/zbycia zarówno odpłatnie jak i nieodpłatnie 348- 50 KC.
W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym w pierwszej kolejności Wnioskodawca nabył posiadanie Nieruchomości, zaś w drugiej kolejności w związku z upływem odpowiedniego czasu posiadania Sąd Rejonowy na podstawie spełnienia przez A. przesłanek (nieprzerwanego posiadania samoistnego nieruchomości przez wymagany okres) stwierdził nabycie prawa własności Nieruchomości z określonym w orzeczeniu dniem (dniem spełnienia przesłanek).
Posiadanie samoistne przez określony okres jest bowiem warunkiem koniecznym do nabycia prawa własności nieruchomości przez zasiedzenie.
Artykuł 176 § 1 KC pozwala nowemu posiadaczowi doliczyć przy obliczaniu terminu zasiedzenia czas posiadania poprzednika.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w ustawie o CIT, wydatki na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie są jednorazowo zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.
Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o CIT:
Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z art. 16a-16m (…).
Składniki majątku stanowiące środki trwałe i wartości niematerialne i prawne zostały wymienione przez ustawodawcę w art. 16a-16c ustawy o CIT.
I tak zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o CIT:
Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
Natomiast w myśl art. 16c pkt 1 ustawy o CIT:
Amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów.
Z kolei na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o CIT:
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:
a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
- wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.
Jak wskazali Państwo w złożonym wniosku nabyli Państwo opłatnie posiadanie nieruchomości gruntowej na podstawie umowy o przeniesienie posiadania nieruchomości zawartej z dotychczasowym posiadaczem nieruchomości. Wnioskodawca zapłacił na rzecz Zbywcy wynagrodzenie z tytułu przeniesienia posiadania Nieruchomości udokumentowane fakturą VAT. Poniesienie powyższej opłaty dokonali Państwo na nabycie własności Nieruchomości w drodze zasiedzenia. Wnioskodawca na podstawie zawartej umowy wszedł w posiadanie Nieruchomości. Następnie, sąd rejonowy stwierdził, że Wnioskodawca nabył własność części Nieruchomości w drodze zasiedzenia z dniem określonym w orzeczeniu sądowym.
Jak już wyżej wskazano nabycie w drodze zasiedzenia jest co do zasady nieodpłatne. Wynika to z pierwotnego charakteru tego nabycia.
Biorąc pod uwagę powołane powyżej przepisy wskazać należy, że poniesiony przez Państwa wskazany we wniosku koszt Wynagrodzenia nie można uznać za bezpośrednio związany z przychodem z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości.
Zdaniem Organu w związku z uiszczeniem Wynagrodzenia za nabycie nieruchomości uzyskali Państwo prawo do Nieruchomości w postaci posiadania tej nieruchomości. Tym samym powyższe stanowiło nabycie innego prawa do nieruchomości gruntowej.
W związku z powyższym w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia zasiedzianej Nieruchomości, nie będą Państwo uprawnieni do ujęcia wynagrodzenia jako koszt uzyskania przychodu. Nie jest to koszt uzyskania przychodu bezpośrednio związany z przychodem z tytułu nabycia zasiedzianej Nieruchomości, gdyż nabycie w drodze zasiedzenia jest nieodpłatne, wynika to z pierwotnego charakteru tego nabycia. Tym samym nie można go potrącić jako koszt uzyskania przychodu w momencie powstania przychodu z tytułu zasiedzenia Zasiedzianej Nieruchomości.
Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że wydatek w postaci Wynagrodzenia będzie stanowił dla Państwa wydatek na nabycie innego prawa do nieruchomości gruntowej w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przedmiotowy wydatek będzie stanowił koszt uzyskania przychodów w momencie odpłatnego zbycia gruntu.
W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 3 i nr 4 należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia;
- zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).