Interpretacja indywidualna z dnia 9 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.834.2024.1.MB

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

28 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 23 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowym od osób fizycznych. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

Pan (…);

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

Pani (…)

Opis stanu faktycznego

Dnia (…) 2005 r. Zainteresowani (dalej jako: Kredytobiorcy) zawarli z Bankiem umowę kredytu mieszkaniowego.

Umowa Kredytu była umową kredytu denominowanego w CHF, a sam kredyt został wypłacony w złotych w kwocie (…) zł. Zgodnie z umową kredyt przeznaczony był na zakup lokalu mieszkalnego położonego w domu wielomieszkaniowym w P oraz remont tegoż lokalu zgodnie z przedłożonym kosztorysem – z przeznaczeniem na potrzeby własne.

Kredyt był spłacany przez Kredytobiorców w ramach ustroju małżeńskiej wspólnoty majątkowej. Dnia (…) 2020 r. zgodnie z harmonogramem, Kredytobiorcy w całości spłacili kredyt i tym samym ich zobowiązanie wobec Banku zostało w całości uregulowane.

W związku z zawarciem w umowie postanowień niedozwolonych Kredytobiorcy wystąpili przeciwko Bankowi z pozwem o zapłatę kwoty (…) zł (wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia (…) 2023 r. do dnia zapłaty), odpowiadającej wysokości wszystkich rat kapitałowo-odsetkowych zapłaconych przez Kredytobiorców na rzecz Banku w wykonaniu umowy kredytu. Postępowanie w tym zakresie prowadzone było przez Sąd Rejonowy. Dnia (…) 2024 r. Kredytobiorcy zawarli z Bankiem ugodę sądową dotyczącą realizacji umowy kredytu, a Sąd postanowił o umorzeniu postępowania w sprawie.

Zgodnie z zapisami Ugody zamiarem Banku i Kredytobiorcy było polubowne zakończenie sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających ze spłaconej w dniu (…) 2020 r. Umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym rozliczenia zakończonej Umowy w ten sposób, jakby Strony dokonały zmiany umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej.

Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia na dzień (…) 2020 r. Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia (…) 2005 r. stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach: 1) kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła (…) PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty, 2) oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego (…).

Ponadto, zachowano pozostałe parametry kredytu wynikające z Umowy, tj. okres kredytowania – 15 lat licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, oraz poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

Na mocy ugody Bank dokonał zwrotu na rzecz Zainteresowanych kwoty (…) zł (w tym kapitał w kwocie (…) zł, odsetki (…) zł), a także wypłacił dodatkową kwotę w wysokości (…) zł. W Ugodzie nie jest wskazana podstawa otrzymania przez Kredytobiorców tej kwoty, a jedynie stwierdzenie, że Kredytobiorcy ją otrzymają.

Ponadto, zgodnie z postanowieniem Ugody, Kredytobiorcy przyjęli do wiadomości, że w związku z wypłatą kwoty (…) zł powstaje po ich stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (sporządzanie informacji PIT-11).

Łączna suma wpłat Kredytobiorców na rzecz Banku w związku z umową kredytową, przez cały czas jej trwania, wynosiła (…) zł. Bank zwrócił łącznie na rzecz Kredytobiorców kwotę (…) zł (z czego według Banku kwota (…) zł stanowi kwotę dodatkową podlegającą opodatkowaniu).

Wypłacony kredyt to (…) zł. W związku z powyższym suma wpłat kredytobiorców ((…) zł) pomniejszona o zwrot dokonany przez Bank ((…) zł) daje kwotę (…) zł.

Zgodnie z treścią zawartej Ugody, zgodnym zamiarem stron było zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń w zakresie związanym z postanowieniami dotyczącymi zawarcia i wykonywania umowy kredytowej w walucie obcej w okresie poprzedzającym zawarcie Ugody.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem przez zainteresowanych ugody z bankiem, mającej na celu zakończenie sporu na tle umowy kredytu, otrzymana kwota (…) zł stanowić będzie dla Państwa przychód i czy w związku z tym po Państwa stronie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.)?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, kwota (…) zł otrzymana od Banku wskutek zawarcia Ugody nie będzie stanowić ich przychodu, w związku z czym nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy: Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust 1 ww. ustawy: przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9,10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy: Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2488). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy: Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W niniejszej sprawie Kredytobiorcy w 2005 r. zaciągnęli kredyt na zakup i remont lokalu mieszkalnego, który w całości spłacili (…) 2020 r.

Na podstawie zawartej z Bankiem Ugody Bank zwrócił łącznie na rzecz Kredytobiorców kwotę (…) zł, na którą składał się zwrot kwoty (…) zł oraz dodatkowa wypłata w wysokości (…) zł (łącznie (…) zł). Kwota ta stanowi zwrot części kwoty uiszczonej przez Kredytobiorców tytułem spłaty zaciągniętego kredytu. Suma wpłat Kredytobiorców tj. (…) zł pomniejszona o zwrot dokonany przez Bank ((…) zł) daje kwotę (…) zł.

Otrzymane przez Kredytobiorców w związku z ugodą środki stanowią ekwiwalent wydatków, które były poniesione przez nich z własnych środków pieniężnych. Otrzymana kwota nie spowodowała więc faktycznego przyrostu w majątku Zainteresowanych, a zatem zwrot ten nie stanowi dla niego przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia Kredytobiorca otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec powyższego, skoro kwota dodatkowa, którą otrzymali Państwo od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Państwa podczas spłaty kredytu to jej otrzymanie nie powoduje po Państwa stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Państwa stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).