Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 3 października 2024 r., sygn. II SA/Sz 610/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Patrycja Joanna Suwaj (spr.) Sędziowie Asesor WSA Krzysztof Szydłowski, Sędzia WSA Joanna Wojciechowska Protokolant St. Inspektor sądowy Joanna Białas-Gołąb po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 3 października 2024 r. sprawy ze skargi T. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia 27 maja 2024 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie zniszczenia drzew I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy D. z dnia 14 kwietnia 2023 r. Nr [...], II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie na rzecz skarżącej T. M. kwotę [...]([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

1. Wójt Gminy D. decyzją z dnia 14 kwietnia 2023 r. nr WOŚ.OŚ.6131.2022.AB, wydaną na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r., poz. 2000 z póżn. zm., dalej przywoływana jako: "u.o.p.") oraz art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r., poz. 916 z późn. zm., dalej przywoływana jako: "K.p.a."), umorzył postępowanie administracyjne dotyczące zniszczenia sześciu drzew gatunku modrzew europejski oraz trzech drzew gatunku sosna zwyczajna znajdujących się na działce nr [...] w obrębie L. oraz nałożenia na właścicieli tej działki administracyjnej kary pieniężnej.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że wniosek współwłaścicielki działki nr [...] w sprawie zniszczenia drzew wpłynął do Urzędu Gminy D. 29 listopada 2019 r. We wniosku tym wskazano, że jedynymi osobami którym przeszkadzały rosnące drzewa byli właściciele działki nr [...] w obrębie Ł.. W trakcie postępowania przesłuchano właścicielkę działki nr [...] jako stronę oraz jej męża jako świadka, zlecono sporządzenie opinii biegłemu. Decyzją z dnia 28 stycznia 2021 r. Organ I instancji umorzył prowadzone postępowanie wskazując, że nie pozwoliło ono na jednoznaczne ustalenie osoby odpowiedzialnej za zniszczenie drzew. Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 14 września 2021 r. umorzyło postępowanie odwoławcze od tej decyzji zainicjowane przez właścicieli działki [...] uznając, że nie przysługiwał im status strony. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 24 lutego 2022 r. (sygn. akt II SA/Sz 1197/21) uchylił decyzję SKO oraz decyzję Wójta Gminy D. wskazując w uzasadnieniu, że postępowanie dotyczyło zniszczenia drzew na dwóch działkach [...] i [...] które mają różnych właścicieli. Tymczasem karę pieniężną za usuniecie drzew bez zezwolenia można nałożyć tylko na osobę która mogłaby uzyskać zezwolenie na wycięcie drzew. Ponieważ decyzja dotyczyła drzew znajdujących się na dwóch nieruchomościach, mających rożnych właścicieli, miało to bezpośrednie znaczenie dla istnienia podstaw do przypisania poszczególnym osobom statusu stron postępowania administracyjnego. Sąd podkreślił, że stroną takiego postępowania nie może być właściciel nieruchomości sąsiedniej, bowiem nie można przypisać mu posiadania interesu prawnego w rozumieniu art. 28 K.p.a. A wobec stwierdzenia braku podstaw do nałożenia kary pieniężnej z powodu zniszczenia drzew, nie sposób stwierdzić, aby decyzja umarzająca postępowanie administracyjne dotyczące zniszczenia drzew na działce nr [...] mogła być skierowana do jakiegokolwiek innego podmiotu niż właściciele tej działki. Na skutek tego wyroku Organ I instancji zawiadomił strony, że dalej będą prowadzone odrębne postępowania dotyczące zniszczenia drzew na działce nr [...] i [...]. Postanowieniem z dnia 12 października 2022 r. w ponownie prowadzonym postępowaniu Organ I instancji powołał nowego biegłego celem sporządzenia opinii dendrologicznej dotyczącej zniszczenia sześciu drzew gatunku modrzew europejski oraz trzech drzew gatunku sosna zwyczajna na terenie działki [...]. Opinia taka została przekazana Organowi w dniu 11 stycznia 2023 r. i na żądanie Organu została uzupełniona przez biegłego pismem z dnia 23 stycznia 2023 r. W dniu 13 marca 2023 r. biegły przesłał Organowi ponowne uzupełnienie swojej opinii. Kopię opinii doręczono współwłaścicielce działki nr [...] która przedstawiła swoje stanowisko w sprawie. W ocenie Organu I instancji do obumarcia drzew na działce nr [...] nie doprowadziło żadne z działań wymienionych w art. 87a ustawy o ochronie przyrody. Biegły stwierdził w opinii że trzy modrzewie na działce obumarły, jeden jest w stanie zamierania, a jeden jest w średniej kondycji, trzy sosny znajdują się w słabym stanie zdrowotnym, ale przy korzystnych warunkach mają potencjał regeneracji. Organ wyjaśnił, iż z opinii biegłego wynika, że przyczyną takiego stanu drzew nie było nadmierne podkrzesanie korony drzew, ani parce wykonane w obrębie korzeni, pni lub koron drzew. Biegły wskazał, że na obecny stan drzew, z dużym prawdopodobieństwem miały wpływ prace wykonywane przy budowie zbiornika wodnego na działce nr [...]. Jednak, zdaniem Organu, biegły nie wskazał, aby w trakcie wykonywania prac przy przebudowie zbiornika doszło do naruszenia bryły korzeniowej drzew (odległość drzew od zasypanego obecnie zbiornika biegły określił na 4 m do 12,5 m) lub ich pni. Biegły w trakcie oględzin stwierdził przysypanie szyjek korzeniowych modrzewi ale nie wskazał, by było to jedynym powodem obumarcia drzew. Organ w toku postępowania nie ustalił, kto odpowiada za zasypanie szyjek korzeniowych drzew. Ponadto, biegły w opinii dendrologicznej wyjaśnił, że warunki gruntowo-wodne panujące na działce nr [...] nie są odpowiednie dla modrzewia europejskiego, który przy wysokim stanie wód gruntowych, jaki występuje na tej działce, nie wykształca odpowiedniego systemu korzeniowego, co jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju drzewa. Zdaniem biegłego, występowanie w trak trudnych warunkach siedliskowych tych drzew jest ryzykowne, gdyż wystarczy niewielkie podniesienie płytko występującego poziomu wody, aby drzewa obumarły. Organ I instancji uznał na podstawie całokształtu materiału dowodowego, że nie jest możliwe jednoznaczne uznanie, że jedyną przyczyną obumarcia drzew było działanie człowieka.