Umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne - ciężar dowodu i uznanie administracyjne - Wyrok NSA z dnia 30 sierpnia 2024 r., sygn. I GSK 1333/23

Umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w trybie art. 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest uzależnione od wykazania przez zobowiązanego, że ze względu na stan majątkowy, sytuację rodzinną oraz zdrowotną, opłacenie tych należności pociągnęłoby zbyt ciężkie skutki dla niego i jego rodziny, przy czym to na zobowiązanym spoczywa ciężar dowodu wykazania istnienia okoliczności uzasadniających umorzenie składek.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Grzelak Sędzia NSA Michał Kowalski (spr.) Sędzia NSA Henryk Wach po rozpoznaniu w dniu 30 sierpnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej A. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 9 marca 2023 r. sygn. akt III SA/Gl 720/22 w sprawie ze skargi A. G. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 lipca 2022 r. nr UP-556/2022 w przedmiocie umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 9 marca 2023 r., sygn. akt III SA/Gl 720/22 na podstawie art. 151 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (aktualnie: Dz. U. 2024 r., poz. 935 – dalej jako p.p.s.a.) oddalił skargę A. G. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 lipca 2022 r. w przedmiocie ulg w spłacaniu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej. Sąd I instancji orzekał w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

Z akt administracyjnych wynika, że dnia 24 września 2021 r. do ZUS wpłynął wniosek skarżącego o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek. W jego uzasadnieniu skarżący wskazał, że w związku z bezwzględną lojalnością wobec Państwa przyczynił się do wydania organom ścigania przestępców - zorganizowanej grupy, która doprowadziła do niesłusznego osadzenia go w areszcie na 1,5 roku. Jego majątek został rozkradziony i zniszczony, a skarżący padł ofiarą kilkunastu przestępstw. Stracił cały dobytek i stał się osobą bezdomną. Nie posiada żadnej dokumentacji księgowej czy finansowej, a nośniki elektroniczne zostały zabezpieczone przez Sąd. Doznał traumatycznych przeżyć i zgodnie z opinią trzech biegłych lekarzy sądowych nie jest w stanie samodzielnie prowadzić obrony przed Sądem. Wskazał, że nie posiada żadnych środków finansowych co powoduje, że jego niezawiniona sytuacja jest tragiczna i nie będzie w stanie spłacić zadłużenia. W uzupełnieniu wniosku poinformował, że od 2 lat nie składa rozliczeń podatkowych i nie osiąga żadnego dochodu, jego majątek został skradziony lub zaginął. Podkreślił, że nie ma dostępu do jakiejkolwiek dokumentacji potwierdzającej wieloletnią pracę. Zaznaczył, że przebywa pod opieką Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Kielcach - Dział Bezdomności. Wskazał, że z uwagi na brak środków odbył zastępczą karę pozbawienia wolności.