Interpretacja indywidualna z dnia 15 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.635.2024.2.KR
Skutki podatkowe zawarcia ugody.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
21 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 12 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 października 2024 r. (wpływ 29 października 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
Pan A.A
ul. (…)
(…)
2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
Pani A.A
ul.(…)
(…)
Opis zdarzenia przyszłego
W dniu 14 lutego 2024 r. A.A (dalej jako: Wnioskodawca; Zainteresowany będący stroną postępowania) oraz A.A (Zainteresowana niebędąca stroną postępowania) jako powodowie złożyli, poprzez pełnomocnika adwokata, w Sądzie Okręgowym (…) w (…) - Wydział Cywilny pozew wraz z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia roszczenia powodów o ustalenie nieważności umowy kredytu indeksowanego do waluty CHF. Pozwanym wskazanym przez powodów jest (…) (dalej jako: (…)).
Wnioskodawca oraz Zainteresowana niebędąca stroną postępowania są małżeństwem, w którym obowiązuje ustawowy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.
W pozwie tym, Wnioskodawca oraz Zainteresowana niebędąca stroną postępowania, w szczególności, wnieśli o:
a)zasądzenie od pozwanego (…) łącznie na rzecz powodów: Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania kwot (…) zł (…) gr i (…) CHF wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 14 lutego 2024 r. do dnia zapłaty, tytułem zwrotu nienależnie pobranych przez pozwanego (…) świadczeń (w okresie od dnia 16 czerwca 2011 r. do dnia 22 stycznia 2024 r.), w tym prowizji za udzielenie kredytu w kwocie (…) zł, na podstawie nieważnej z mocy samego prawa umowy nr (…) o kredyt mieszkaniowy (…) z dnia 16 czerwca 2011 r. (dalej jako: Umowa Kredytowa) zawartej z (…) z siedzibą w (…) (obecnie (…));
b)ustalenie, że zawarta przez powodów: Wnioskodawcę i Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania Umowa Kredytowa jest nieważna;
c)zasądzenie od pozwanego (…) łącznie na rzecz powodów: Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty (art. 98 § 11 k.p.c.);
d)udzielenie zabezpieczenia roszczenia powodów: Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania o ustalenie, że zawarta przez nich Umowa Kredytowa, jest nieważna, poprzez unormowanie praw i obowiązków stron postępowania na czas jego trwania poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania spłat rat kredytu przez powodów: Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowaniaw okresie od dnia wydania postanowienia do dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie.
Umowa Kredytowa została zawarta przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania działających jako konsumenci. Celem zawarcia Umowy Kredytowej było uzyskanie przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania kredytu hipotecznego przeznaczonego na sfinansowanie kosztów nabycia od firmy deweloperskiej domu jednorodzinnego zlokalizowanego w (…) przy ul. (…).
Przed zawarciem Umowy Kredytowej, Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania zwrócili się do (…) (obecnie (…)) z zapytaniem o możliwość udzielenia im kredytu na zakup domu jednorodzinnego, na który to cel potrzebowali kwoty około (…) zł. Pracownicy (…) (obecnie (…)) obsługujący Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania w zakresie czynności zmierzających do zawarcia umowy kredytu przedstawili im ofertę na kredyt odnoszący się do franka szwajcarskiego, wskazując iż jest to najbardziej atrakcyjna oferta na rynku kredytowym.
Działając w zaufaniu do pozwanego i jego doradców, powodowie zdecydowali się na kredyt odnoszący się do CHF i zawarli z (…) (obecnie (…)) Umowę Kredytową. Kredyt udzielony na podstawie Umowy Kredytowej był kredytem indeksowanym do franka szwajcarskiego i został udzielony na okres do dnia 5 czerwca 2041 r. Zgodnie z § 16 ust. 4 Części Ogólnej zawartej Umowy Kredytowej, do obliczenia wysokości środków do wypłaty zastosowanie miał znaleźć kurs kupna waluty ustalony na podstawie Tabeli kursów obowiązującej w (…) (obecnie (…)) w dniu i momencie wypłaty środków.
Począwszy od dnia 16 czerwca 2011 r. do dnia 22 stycznia 2024 r. (…) (obecnie (…)) tytułem spłaty rat kredytu objętego Umową Kredytową pobrał od Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania łącznie(…) zł (…) gr i (…) CHF. (…) (obecnie (…)) pobrał od powodów również prowizję za udzielenie kredytu w kwocie (…) zł.
Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania wskazali w pozwie skierowanym przeciw (…), że tak skonstruowana Umowa Kredytowa jest w całości nieważna. W związku z powyższym Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania przysługuje roszczenie o zwrot wpłaconych przez nich świadczeń na rzecz (…) z tytułu Umowy Kredytowej, jako że zostały pobrane na podstawie nieważnej Umowy, czyli nienależnie.
W dniu 16 maja 2024 r. Sąd Okręgowy (…), (…), po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania przeciwko (…) o zapłatę i ustalenie w przedmiocie wniosku powodów o zabezpieczenie, postanowił zabezpieczyć, na czas trwania postępowania, roszczenie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania o ustalenie nieważności Umowy Kredytowej, przez unormowanie praw i obowiązków stron na czas trwania postępowania, poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania spłat rat kredytu przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania, w wysokości i terminach określonych w Umowie Kredytowej, w okresie od dnia udzielenia zabezpieczenia do dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie.
(…) wystąpił z propozycją do Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania zawarcia ugody pozasądowej i zakończenia w ten sposób sporu zawisłego przed Sądem Okręgowym (…), (…). Biorąc pod uwagę czas jaki potencjalnie może upłynąć do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia tego sporu oraz propozycję ugody, Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania zdecydowali się o przyjęciu ugody proponowanej przez (…).
Zdarzeniem przyszłym, którego dotyczy wniosek, będzie podpisanie przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania ugody pozasądowej z (…).
W proponowanej przez (…) ugodzie pozasądowej jaka ma być zawarta pomiędzy Wnioskodawcą i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania oraz (…) (dalej jako: Ugoda) ujęte będą, w szczególności następujące postanowienia:
1)przedmiotem Ugody jest zakończenie sporu pomiędzy Wnioskodawcą i Zainteresowaną niebędącą stronąpostępowania a (…) oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy Kredytowej, między innymi poprzez zmianę Umowy Kredytowej w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy Kredytowej;
2)strony Ugody, czyli Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stronąpostępowania oraz (…) dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie Kredytowej, na walutę polską i za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania oraz (…) przyjmują, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy Kredytowej zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy Kredytowej, tj. od dnia 16 czerwca 2011 r., stanowił kredyt Złotowy udzielony na poniższych warunkach:
a)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła określoną kwotę wyrażoną w złotych polskich,
b)oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w określonej wysokości; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło określoną wysokość, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła określoną wysokość; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,
c)wysokość marży, o której mowa powyżej, odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli Marża kredytów mieszkaniowych w arkuszu Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r w kolumnie Marża ponad średnią wartość WIBOR 3M, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.plpod tytułem Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),
3)rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy Kredytowej na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w pkt 2, a którego warunki udzielenia zostały określone jak opisano powyżej w pkt a), c) następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy Kredytowej zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór powiększa kapitał do spłaty, od którego naliczane są kolejne odsetki. Bank nie nalicza odsetek bieżących od ostatniej spłaty raty;
4)po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, strony Ugody czyli Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania oraz (…) uzgadniają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy Kredytowej został spłacony w całości i powstała nadpłata wyrażona w kwocie w PLN należna Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną (dalej jako: Kwota Nadpłaty);
5)(…) zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania Kwoty Nadpłaty;
6)(…) zwalnia Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania z długu (umarza zadłużenie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania) w kwocie wyrażonej w złotych polskich stanowiącej kwotę bieżącego zadłużenia wobec (…) Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania (dalej jako: Kwota Umorzona). Kwota Umorzona obejmuje kapitał kredytu i nie obejmuje odsetek;
7)(…) uznaje kredyt zaciągnięty na podstawie Umowy Kredytowej za spłacony i nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania w związku z Umową Kredytową;
8)zawarcie Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 k.c.
W związku z zawarciem Ugody, nie dojdzie do sytuacji, w której na skutek dokonania zwrotu Kwoty Nadpłaty, w łącznym rozliczeniu Umowy Kredytowej zmodyfikowanej Ugodą, Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania uiszczą na rzecz (…) kwotę niższą niż kwota finansowania otrzymana od (…) (kwota kapitału kredytu), tj. suma spłat dokonanych przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania pomniejszona o zwróconą Kwotę Nadpłaty będzie większa niż kwota kapitału kredytu udzielonego przez (…).
Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania zaciągnęli kredyt na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej - zakup od firmy deweloperskiej domu jednorodzinnego zlokalizowanego w (…) przy ul. (…), aby zaspokoić potrzeby gospodarstwa domowego prowadzonego przez małżeństwo - Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania.
Dom jednorodzinny zlokalizowany w (…) przy ul. (…), został kupiony przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania, którzy w nim mieszkali.
Zarówno Wnioskodawca jak również Zainteresowana niebędąca stroną postępowania nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację inwestycji mieszkaniowej innej niż zakup od firmy deweloperskiej domu jednorodzinnego zlokalizowanego w (…) przy ul. (…).
Kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na podstawie Umowy Kredytowej na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej w postaci zakupu od firmy deweloperskiej domu jednorodzinnego zlokalizowanego w (…) przy ul. (…).
Kredyt mieszkaniowy, który został zaciągnięty na podstawie Umowy Kredytowej jest zabezpieczony hipoteką ustanowioną na kupowanej nieruchomości.
Uzupełnienie zdarzenia przyszłego
Kredyt hipoteczny, o którym mowa we wniosku, został zawarty 16 czerwca 2011 r.
Kredyt hipoteczny, o którym mowa we wniosku, został udzielony przez (…), który podlega nadzorowi państwowemu organu nadzoru nad rynkiem finansowym, i jest podmiotem uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
Wszyscy kredytobiorcy, tj. Wnioskodawca oraz Zainteresowana niebędąca stroną postępowania odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości.
Kredytobiorcy, tj. Wnioskodawca oraz Zainteresowana niebędąca stroną postępowania są zainteresowani zawarciem ugody z bankiem w 2024 r. jednakże kredytobiorcy nie posiadają wiedzy czy bank przystąpi do ugody jeszcze w 2024 r., czy też stanie się to w 2025 r.
Ugoda z bankiem zostanie zawarta na podstawie przepisów art. 917 Kodeksu cywilnego, który stanowi: przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Pytania
1.Czy w związku z zawarciem przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowaniaUgody, Kwota Nadpłaty, która zostanie zwrócona przez (…) na rzecz Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania będzie przychodem dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym po stronie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
2.Czy w związku z zawarciem przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania Ugody, Kwota Umorzona będzie przychodem dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym po stronie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
Stanowisko Państwa w sprawie
Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania pierwszego
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: Ustawa PIT), przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z tej definicji ustawowej pojęcia przychód wynika, że za przychody dla potrzeb Ustawy PIT mogą być uznane tylko świadczenia o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego, które są określonym przyrostem majątkowym dla podatnika (zwiększeniem aktywów podatnika albo zmniejszeniem pasywów podatnika) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
W związku z tym, przychodem nie jest kwota otrzymanego kredytu, ponieważ jest to świadczenie o zwrotnym charakterze. Spłata kredytu przez kredytobiorcę jest również neutralna w zakresie skutków w podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przychodem dla potrzeb Ustawy PIT nie jest zwrot nienależnie uprzednio uiszczonej kwoty spłaty kredytu.
W następstwie zawarcia przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania Ugody dojdzie do zmiany waluty zadłużenia, określonego w Umowie Kredytowej, na walutę polską i za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Wnioskodawca i Zainteresowana niebędącą stroną postępowania oraz (…) przyjmą, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy Kredytowej zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy Kredytowej, tj. od dnia 16 czerwca 2011 r., stanowił kredyt Złotowy. Jednocześnie, w związku ze zmianą waluty zadłużenia na mocy Ugody, na walutę polską, strony Ugody, czyli Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania oraz (…) uzgadniają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy Kredytowej został spłacony w całości i powstanie Kwota Nadpłaty należna Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania od (…), która zostanie zwrócona przez (…) na rzecz Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania.
W związku z zawarciem Ugody, nie dojdzie do sytuacji, w której na skutek dokonania zwrotu Kwoty Nadpłaty, w łącznym rozliczeniu Umowy Kredytowej zmodyfikowanej Ugodą, Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania uiszczą na rzecz (…) kwotę niższą niż kwota finansowania otrzymana od (…) (kwota kapitału kredytu), tj. suma spłat dokonanych przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania pomniejszona o zwróconą Kwotę Nadpłaty będzie większa niż kwota kapitału kredytu udzielonego przez (…).
W związku z tym, wskutek zawarcia Ugody i otrzymania przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania Kwoty Nadpłaty, nastąpi zwrot przez (…) na rzecz Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącą stroną postępowania nienależnie pobranych świadczeń, wynikających jedynie z przewalutowania kredytu.
Tym samym, po stronie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymania Zwrotu Nadpłaty. Kwota Nadpłaty nie będzie przychodem dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym po stronie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w analogicznych, jak będący przedmiotem wniosku, stanach faktycznych (zdarzeniach przyszłych), spośród których wskazać można przykładowo na następujące interpretacje:
a)z dnia 9 lipca 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.382.2024.3.MKA: W opisie sprawy wskazali Państwo, że bank zaproponował Państwu umorzenie pozostałej części kredytu oraz zwrot określonej kwoty pieniędzy jako zwrot już wpłaconych kwot z tytułu kredytu. Jednocześnie kwota, na którą składa się łączna suma wpłat dokonanych na rzecz banku z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego pomniejszona o łączny zwrot na podstawie ugody będzie wyższa niż kwota kapitału pozyskanego z umowy kredytu mieszkaniowego. Zatem w analizowanej sprawie po Państwa stronie nie doszło do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymali Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. A zatem otrzymali Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo.
b)z dnia 4 lipca 2024 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.411.2024.2.AC: Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego. Skoro zatem mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia, to należy zgodzić się z Panią, że zwrot ten nie będzie stanowił przychodu po Pani stronie. Zatem w analizowanej sprawie po Pani stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzyma Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego Pani kredytu. A zatem otrzyma Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. W konsekwencji, nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zwrotu przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu.
c)z dnia 22 maja 2024 r., nr 0112-KDWL.4011.17.2024.1.WS: Na skutek rozbieżności między Panem a Bankiem, w celu polubownego rozstrzygnięcia sporu (z ominięciem sądu) w dniu (...) 2024 r. podpisał Pan z Bankiem ugodę. W wyniku ugody, Bank dokonał przewalutowania Pańskiego kredytu mieszkaniowego hipotecznego indeksowanego kursem Franka Szwajcarskiego na Złote Polskie (PLN). Po przewalutowaniu kredytu kwota spłaty kredytu dokonanego we Frankach Szwajcarskich (kapitał + odsetki bankowe od kredytu) została rozliczona w walucie polskiej (PLN) tak jakby od daty zawarcia umowy stanowiła kredyt w PLN. Na skutek przewalutowania powstała nadwyżka spłaconego przeze Pana kredytu w kwocie (...) PLN, którą w formie zwrotu Bank przekazał na Pańskie konto. (...) Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego. Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego przez Bank świadczenia (nadpłata kredytu), to zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał - zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo.
d)z dnia 4 stycznia 2024 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.689.2023.2.MK: Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa, należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę środków pieniężnych tytułem zwrotu nienależnie pobranego przez Bank świadczenia nie będzie przychodem Wnioskodawcy. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Wnioskodawcę przysporzenia majątkowego, wzrostu Jego majątku. Otrzymana przez Wnioskodawcę kwota to zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą przychodem Wnioskodawcy w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po stronie Wnioskodawcy powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.
e)z dnia 28 kwietnia 2023 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.243.2023.1.MN: Jak wskazali Państwo we wniosku, w analizowanej sprawie na podstawie ugody dojdzie do zmiany waluty zadłużenia Kredytobiorcy, a po zmianie waluty zadłużenia i dokonaniu rozliczenia, zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy jest w pełni zaspokojone i występuje kwota do zwrotu Kredytobiorcy, tj. nadpłata (Zwrot). Co więcej, przyjęty sposób ustalania wysokości Zwrotu nie doprowadzi do sytuacji, w której na skutek zmiany waluty zadłużenia dokonania Zwrotu, Kredytobiorca - w łącznym rozliczeniu Umowy i Ugody - uiściłby na rzecz Banku kwotę niższą aniżeli otrzymana od Banku kwota finansowania (kwota kapitału Kredytu). Skoro zatem mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranych świadczeń, a nadpłata powstała do zwrotu wynika jedynie z przewalutowania kredytu, to należy zgodzić się z Państwem, że po stronie Kredytobiorców nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymanego Zwrotu.
Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania drugiego
Zgodnie z art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z tej definicji ustawowej pojęcia przychód wynika, że za przychody dla potrzeb Ustawy PIT mogą być uznane tylko świadczenia o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego, które są określonym przyrostem majątkowym dla podatnika (zwiększeniem aktywów podatnika albo zmniejszeniem pasywów podatnika) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Umorzenie zadłużenia następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa. Dłużnik nie ma już obowiązku spłaty długu.
Na mocy Ugody, (…) zwalnia Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania z długu (umarza zadłużenie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania) w kwocie wyrażonej w złotych polskich stanowiącej kwotę bieżącego zadłużenia wobec (…) Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania, czyli w Kwocie Umorzenia.
W związku z tym, po stronie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania dojdzie do definitywnego przyrostu majątkowego wskutek zmniejszenia pasywów Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania. Tym samym, po stronie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania powstanie przychód, w rozumieniu art. 11 ust. 1 Ustawy PIT w wysokości Kwoty Umorzenia.
Kwota Umorzenia będzie przychodem z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 Ustawy PIT.
Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.
Przesłanki wskazane w tym przepisie są spełnione:
a)Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania zaciągnęli kredyt na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej - zakup od firmy deweloperskiej domu jednorodzinnego zlokalizowanego w (…) przy ul. (…), aby zaspokoić potrzeby gospodarstwa domowego prowadzonego przez małżeństwo - Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania,
b)zarówno Wnioskodawca jak również i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację inwestycji mieszkaniowej innej niż zakup od firmy deweloperskiej domu jednorodzinnego zlokalizowanego w (…) przy ul. (…),
c)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na podstawie Umowy Kredytowej na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej w postaci zakupu od firmy deweloperskiej domu jednorodzinnego zlokalizowanego w (…) przy ul. (…),
d)kredyt mieszkaniowy, który został zaciągnięty na podstawie Umowy Kredytowej jest zabezpieczony hipoteką ustanowioną na kupowanej nieruchomości.
W związku z powyższym, od Kwoty Umorzenia, która dla Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania będzie przychodem, od którego pobór podatku dochodowego od osób fizycznych będzie zaniechany na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
W związku z zawarciem przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania Ugody, Kwota Umorzona będzie przychodem dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych, natomiast po stronie Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od tego przychodu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Źródła przychodów
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Umorzenie wierzytelności
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Wskazali Państwo, że w wyniku zawarcia ugody z bankiem, bank umorzy Państwu istniejące zadłużenie.
Tym samym, umorzoną Państwu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zaniechanie poboru podatku
Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. 2024 r. poz. 102):
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
1)kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;
2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;
4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.
Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:
1)w 2011 r. zaciągnęli Państwo kredyt hipoteczny indeksowany do waluty CHF na zakup domu jednorodzinnego;
2)ww. kredyt to kredyt zaciągnięty na Państwa cele mieszkaniowe;
3)ww. kredyt został zabezpieczony hipoteką na ww. nieruchomości;
4)ww. kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;
5)w przeszłości nie korzystali Państwo z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego;
6)zamierzają Państwo zawrzeć w 2024 r. ugodę z bankiem, na podstawie której dojdzie do umorzenia bieżącego zadłużenia kredytu. Kwota umorzona będzie obejmować kapitał kredytu;
7)w następstwie zawarcia ugody dojdzie do zmiany waluty zadłużenia, określonego w umowie kredytowej, na walutę polską i za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Wnioskodawca i Zainteresowana niebędąca stroną postępowania oraz bank przyjmą, iż kredyt udzielony na podstawie umowy kredytowej zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia umowy kredytowej, tj. od dnia 16 czerwca 2011 r., stanowił kredyt złotowy;
8)w związku ze zmianą waluty zadłużenia na mocy ugody, na walutę polską, strony ugody, oraz bank uzgodnią, iż kredyt udzielony na podstawie umowy kredytowej zostanie spłacony w całości i powstanie kwota nadpłaty należna Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania od banku, która zostanie zwrócona przez bank na rzecz Wnioskodawcy i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania. Przy czym, suma spłat dokonanych przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania pomniejszona o zwróconą kwotę nadpłaty będzie większa niż kwota kapitału kredytu udzielonego przez bank.
Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności
Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzenie w 2024 r. przez bank kwoty kredytu hipotecznego będzie stanowiło dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W stosunku do uzyskanego przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem ww. wierzytelności względem banku, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. W konsekwencji, nie będziecie Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od umorzonych przez bank ww. wierzytelności.
Podkreślić należy, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia, powyżej wymienione zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowaniewówczas, gdy ugoda z bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania ww. rozporządzenia - obecnie stosownie do § 4 cytowanego rozporządzenia do dnia 31 grudnia 2024 r. W sytuacji zawarcia ugody z bankiem po tej dacie, zaniechanie poboru podatku dochodowego będzie miało zastosowanie tylko wówczas, jeżeli regulacje prawne zawarte w ww. rozporządzeniu, będą nadal obowiązywały (jeżeli stan prawny w kwestii, która jest przedmiotem Państwa wniosku się nie zmieni).
Skutki podatkowe zwrotu nienależnie pobranego świadczenia
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Zatem w analizowanej sprawie po Państwa stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z planowanym zawarciem ugody otrzymają Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. A zatem otrzymają Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. Wypłata ta będzie dla Państwa neutralna podatkowo.
W konsekwencji, zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego, tj. kwoty nadpłaty nie będzie stanowił dla Państwa przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będą mieli Państwo obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Państwa w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pan A.A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).