Charakter prawny programu ochrony środowiska gminy - Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 15 października 2024 r., sygn. II SA/Rz 756/24

Uchwała przyjmująca program ochrony środowiska na podstawie art. 17 ust. 1 Prawa ochrony środowiska, jako akt kierunkowy i planistyczny, nie stanowi aktu prawa miejscowego, a zatem nie podlega obowiązkowi publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SNSA Jerzy Solarski Sędziowie NSA Stanisław Śliwa /spr./ AWSA Jolanta Kłoda-Szeliga Protokolant starszy specjalista Anna Mazurek-Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 października 2024 r. sprawy ze skargi Wojewody Podkarpackiego na uchwałę Rady Gminy Markowa z dnia 4 kwietnia 2024 r. nr LXXV/414/24 w przedmiocie przyjęcia "Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Markowa na lata 2024 – 2028 z perspektywą do roku 2032" I. stwierdza nieważność § 3 zaskarżonej uchwały; II. zasądza od Gminy Markowa na rzecz strony skarżącej Wojewody Podkarpackiego kwotę 480 zł /słownie: czterysta osiemdziesiąt złotych/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadnienie

Wojewoda Podkarpacki zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie uchwałę Rady Gminy Markowa nr LXXV/414/24 z 4 kwietnia 2024 r. w sprawie przyjęcia "Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Markowa na lata 2024-2028 z perspektywą do roku 2032".

Wskazaną uchwałą Rada Gminy Markowa w § 1 przyjęła wskazany wyżej program (stanowiący załącznik), w § 2 wykonanie uchwały powierzyła Wójtowi Gminy Markowa, zaś w § 3 wskazała, że uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.

W złożonej skardze Wojewoda wniósł o stwierdzenie nieważności § 3 przedmiotowego aktu i o zasądzenie kosztów postępowania. Zdaniem Organu nadzoru, analiza uchwały wykazała istotne naruszenie przez organ stanowiący przepisu art. 4 ust. 1 i w zw. z art. 13 pkt 2 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461), zwanej dalej: "u.o.a.n." poprzez nieuprawnione przyjęcie, że stanowi ona akt prawa miejscowego, którego wejście w życie uzależnione jest od uprzedniej publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. Z samego faktu podjęcia uchwały przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie można natomiast jeszcze wywodzić, że mamy do czynienia z aktem prawa miejscowego. Przesądzające znaczenie dla powyższego ma jedynie charakter norm prawnych i kształtowania przez te normy sytuacji prawnej adresatów. Organ zwrócił uwagę na zróżnicowany charakter programów podejmowanych na podstawie ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2024r. poz. 54), określanej dalej jako "P.o.ś.". Na mocy art. 18 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 1 tego aktu, rada gminy, w celu realizacji polityki ochrony środowiska, uchwala gminny program ochrony środowiska. Natomiast w oparciu na art. 84 wskazanej ustawy, mogą być tworzone tzw. programy naprawcze, których celem jest działanie o charakterze restytucyjnym, podejmowane w sytuacji, gdy konieczne jest doprowadzenie do przestrzegania naruszonych standardów ochrony środowiska. Zgodnie z art. 84 ust. 1 wskazanej ustawy, programy te mają charakter aktu prawa miejscowego.