Interpretacja indywidualna z dnia 4 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.600.2024.1.MPA
Opodatkowanie podatkiem VAT licytacyjnej sprzedaży lokalu handlowo-usługowego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
4 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 4 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT licytacyjnej sprzedaży lokalu handlowo-usługowego.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (…), (…), prowadzi egzekucję ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu handlowo-usługowego, położonego w (…) przy ul. (…).
Wskazane prawo przysługuje Dłużnikowi (…) PESEL (…), NIP (…), REGON (…). Dłużnik od 1 lutego 1993 r. ma zarejestrowaną działalność gospodarczą pod firmą (…); (…). 30 listopada 2023 r. Dłużnik został wykreślony z rejestru VAT (art. 96 ust. 9a pkt 2 u.p.t.u.).
Dłużnik nabył wskazane prawo na podstawie aktu notarialnego Repertorium A Nr (…) 23 czerwca 1999 r. W akcie notarialnym brak jest informacji, czy nabycie przez Dłużnika lokalu handlowo-usługowego położonego w (…) przy (…) nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, czy transakcja ta, została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT oraz czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu lokalu.
Wskazany lokal składa się z pomieszczenia o łącznej powierzchni 12,60 m². Na podstawie ugody zawartej 16 marca 2010 r. przed Sądem Rejonowym w (…) dokonano zniesienia współwłasności nieruchomości miejskiej, położonej w (…) przy ul. (…), o powierzchni 0.04.92 ha w ten sposób, że na nieruchomości ustanowiono odrębne własności lokali. Lokal użytkowy nr (…) o łącznej powierzchni 12,60 m² wraz z udziałem wynoszącym 1260/200859 części we własności gruntu oraz we wszelkich częściach budynku i urządzeniach, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali przyznano na własność Spółdzielni Mieszkaniowej „(…)ˮ.
Z ustaleń w sprawie wynika, iż Dłużnik nie wystąpił o przeniesienie własności lokalu na swoją rzecz. W piśmie z 8 kwietnia 2024 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa „(…)” wskazała, iż nie ma przeciwskazań do przeniesienia własności przedmiotowego lokalu dla osoby, której obecnie przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz przyszłych uprawnionych.
Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, 1492 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11 i 41) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością Dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, gdzie płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Przepisy prawa wskazują więc, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji w przypadku, gdy wykonuje on czynności egzekucyjne. Komornik Sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika. Komornik sądowy jest zobowiązany do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.
W Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jako stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej przez Dłużnika wskazany jest adres: (…) (adres położenia wskazanego lokalu).
Wskazany lokal był przedmiotem umów najmu zawartych przez Dłużnika w dniach: 9 lipca 2020 r. oraz 1 września 2020 r. Umowa najmu została wypowiedziana przez najemcę 29 stycznia 2024 r.
Z ustaleń w sprawie wynika, iż najemca od 30 stycznia 2024 r. nie zajmuje wskazanego lokalu. Zgodnie z załącznikiem do umowy najmu zawartej 1 września 2020 r. najemca zobowiązany był do zapłaty wynajmującemu czynszu najmu w wysokości 550,01 zł miesięcznie wraz z podatkiem VAT na podstawie wystawionych faktur VAT. Najemca oświadczył, iż poniósł nakłady na ulepszenie lokalu w kwocie około 10.000,00 zł. Nakłady te, obejmowały remont łazienki, montaż drzwi wewnętrznych. Po wypowiedzeniu umowy najmu strony (najemca i Dłużnik) nie rozliczyły nakładów poniesionych przez najemcę.
31 października 2023 r. doręczono Dłużnikowi wezwanie do udzielenia odpowiedzi na wskazane poniżej pytania:
1. Czy Dłużnik jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT?
2. Czy Dłużnik był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT - jeżeli tak w jakim okresie?
3. Czy nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu handlowo-usługowego położonego w (…) przy ul. (…) nastąpiło w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i jak z tego tytułu rozliczono podatek VAT?
4. Czy w związku z nabyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu handlowo-usługowego położonego w (…) przy ul. (…) Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury?
5. Czy lokal położony w (…) przy ul. (…) był kiedykolwiek ulepszany przez Dłużnika w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, jeżeli tak, należy wskazać dzień, miesiąc, rok oraz czy od wydatków przysługiwało dłużnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących takie wydatki oraz czy wydatki na ulepszenie przekroczyły 30% wartości początkowej tego lokalu.
6. Czy względem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu handlowo-usługowego położonego w (…) przy ul. (…) zachodzą okoliczności z art. 43 ust. 1 pkt 9, art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1852).
Dłużnik nie odpowiedział na pismo komornika. Dłużnik został pouczony o treści art. 43 ust. 21 u.p.t.u.
23 lipca 2024 r. komornik sądowy wezwał Dłużnika do złożenia wyjaśnień przez udzielenie odpowiedzi na wskazane poniżej pytania:
1. Czy nabycie przez Dłużnika lokalu handlowo - usługowego położonego w (…) przy ul. (…) nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i czy transakcja ta, została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT?
2. Czy Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu ww. lokalu handlowo-usługowego?
3. Wskazanie, czy w związku z informacją, że lokal użytkowy nr 5 o łącznej powierzchni 12,60 m² wraz z udziałem wynoszącym 1260/200859 części we własności gruntu oraz we wszelkich częściach budynku i urządzeniach, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali przyznano na własność Spółdzielni Mieszkaniowej „(…)” Dłużnikowi przysługiwało prawo do rozporządzania ww. lokalem jak właściciel?
4. W jaki sposób, do jakich celów Dłużnik wykorzystywał lokal handlowo-usługowy?
5. Czy lokal handlowo-usługowy był wykorzystywany przez Dłużnika do działalności gospodarczej?
6. Czy lokal handlowo-usługowy był wykorzystywany przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług?
Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywany był lokal handlowo-usługowy, wykonywał Dłużnik - należy podać podstawę prawną zwolnienia?
7. Czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie lokalu handlowo-usługowego lub jego części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to należy wskazać dokładną datę.
8. Jeżeli nastąpiło pierwsze zasiedlenie lokalu handlowo-usługowego to należy wskazać w jakiej części?
9. Kiedy nastąpiło zajęcie do używania lokalu handlowo-usługowego? Należy wskazać dokładną datę.
10. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 7 należy wskazać w wyniku jakich czynności nastąpiło pierwsze zasiedlenie lokalu handlowo-usługowego lub jego części?
11. Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem lokalu handlowo-usługowego lub jego części a jego dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata?
12. Czy lokal handlowo-usługowy przed jego nabyciem przez Dłużnika był wykorzystywany przez poprzednich właścicieli?
13. Czy wynajmującym lokal na podstawie umowy najmu lokalu zawartej 9 lipca 2020 r. był Dłużnik? Jeśli nie, to kto był stroną wynajmującą ww. lokal?
14. Czy Dłużnik ponosił nakłady na ulepszenie ww. lokalu handlowo-usługowego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które były wyższe niż 30% wartości początkowej ww. lokalu?
15. Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 14 jest twierdząca, to należy wskazać:
a) Czy od poniesionych nakładów na ulepszenie Dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?
b) W jakim okresie Dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie ww. lokalu handlowo-usługowego?
c) Kiedy nastąpiło oddanie do użytkowania ww. lokalu handlowo-usługowego po ulepszeniu?
d) Czy po ulepszeniu miało miejsce pierwsze zasiedlenie ww. lokalu handlowo-usługowego?
e) Jeżeli miało miejsce pierwsze zasiedlenie ww. lokalu handlowo-usługowego po ulepszeniu, to należy wskazać kiedy to nastąpiło (należy podać dzień, miesiąc i rok).
f) Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem ww. lokalu handlowo-usługowego po ulepszeniu, a sprzedażą upłynie okres dłuższy niż 2 lata?
g) Czy ulepszony lokal handlowo-usługowy był wykorzystywany przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?
16. Czy najemca ww. lokalu handlowo-usługowego ponosił nakłady na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które były wyższe niż 30% wartości początkowej ww. lokalu?
17. Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 16 jest twierdząca, to należy wskazać:
a) Czy pomiędzy najemcą, a Dłużnikiem nastąpiło rozliczenie nakładów poniesionych przez najemcę? Jeżeli tak, to należy wskazać: - w jaki sposób nastąpiło/nastąpi rozliczenie nakładów (jednorazowo, częściowo) oraz czy nastąpi to przed sprzedażą czy po sprzedaży? - czy w stosunku do rozliczonych nakładów przysługiwało/będzie przysługiwało dłużnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Dłużnik nie odebrał korespondencji z 23 lipca 2024 r.
Udokumentowane działania komornika sądowego nie doprowadziły do uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika.
Pytanie
Czy sprzedaż przez komornika sądowego w drodze licytacji publicznej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu handlowo-usługowego, położonego w (...) przy ul. (...) będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Zgodnie z art. 18 u.p.t.u. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2018 r. poz. 1314, 1356, 1499 i 1629) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne.
Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego, wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji. Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.), zgodnie z którym, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Podatnikiem natomiast, stosownie do treści art. 7 § 1 u.p.t.u. jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
Przepis art. 30 § 1 u.p.t.u. stanowi, że płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.
W świetle powyższych przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego), mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” - oznacza, że organy te, nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.
Zaznaczenia wymaga, ze komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej, w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych. Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 u.p.t.u. przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Przez towary - według art. 2 pkt 6 u.p.t.u. – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W świetle przedstawionych powyżej przepisów, badana nieruchomość spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 u.p.t.u. a jej sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 u.p.t.u., która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.t.u. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Na mocy art. 15 ust. 1 u.p.t.u. podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.
Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, by czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnikˮ tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
Na gruncie powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku VAT ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Zaznacza się, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. do art. 18 u.p.t.u., należy wskazać, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel danej nieruchomości - jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.
W ocenie organu egzekucyjnego sprzedaż przez komornika sądowego w drodze licytacji publicznej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu handlowo-usługowego położonego w (…) przy ul. (…) będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2023 r. poz. 2505 i 2760) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). W myśl powołanego przepisu:
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika-dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.
Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
W świetle przedstawionych powyżej przepisów zarówno grunt, jak i budynek, budowla lub ich części spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.
Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Określona czynność jest opodatkowana podatkiem VAT jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Należy również zaznaczyć, że sprzedaż składników nabytych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Pana wątpliwości dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT licytacyjnej sprzedaży spółdzielczego prawa do lokalu handlowo-usługowego, położonego w (...) przy ul. (...).
Z opisu sprawy wynika, że pod wskazanym adresem lokalu, Dłużnik – (…) NIP (...) zgłosił miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Jako zarejestrowany podatnik VAT prowadził działalność gospodarczą pod firmą: (...); (...). Zatem przy dostawie opisanej nieruchomości będą spełnione przesłanki, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, tj. Dłużnik z tytułu sprzedaży będzie podatnikiem podatku VAT prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W konsekwencji, dokonana przez Pana dostawa spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów mogące mieć zastosowanie w przedmiotowej sprawie zostały określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy, zawierających zwolnienie dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających określone w tych przepisach warunki.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Kluczowe jest zatem ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Ponadto, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki, budowle lub ich części rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogicznie opodatkowanie podatkiem VAT, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, opodatkowana jest również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
W okolicznościach opisanej we wniosku sprawy wskazać także należy art. 43 ust. 21 ustawy:
Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.
Powyższe oznacza, że dostawa towarów dokonana w trybie egzekucji jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu braku możliwości uzyskania ich od dłużnika bezskuteczne.
W analizowanej sprawie, przedstawiony opis sprawy nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, czy sprzedaż przez Pana w drodze licytacji komorniczej opisanego lokalu będzie korzystać ze zwolnień od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 albo pkt 10a bądź pkt 2 ustawy, gdyż brak jest informacji niezbędnych do dokonania takiej oceny, na podstawie ww. przepisów.
Z opisu sprawy nie wynika, aby posiadał Pan szczegółową wiedzę w zakresie dokonanych ulepszeń. Nie wskazał Pan, czy Dłużnik poniósł wydatki na ulepszenie lokalu, które przekroczyły 30% wartości początkowej tego lokalu oraz czy przy nabyciu lokalu Dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Wskazał Pan, że poniesione przez najemcę wydatki na ulepszenie lokalu wyniosły około 10 000 zł oraz że po wypowiedzeniu umowy najmu, najemca i Dłużnik nie rozliczyli poniesionych nakładów przez nabywcę. Brak informacji jest wynikiem podjętych przez Pana działań. Dłużnik nie reaguje na wezwania.
W związku z powyższym w sprawie znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione, ponieważ podjęte przez Pana udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od Dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów zwolnienia od podatku.
Zatem, w analizowanym przypadku, sprzedaż w drodze licytacji spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu będzie podlegała opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT, stosownie do art. 43 ust. 21 ustawy. W konsekwencji, dostawa udziału w gruncie, na którym znajduje się ww. lokal, stosownie do art. 29a ust. 8 w zw. z art. 43 ust. 21 ustawy, również nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT.
Tym samym, skoro omawiana transakcja nie będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie ww. przepisów, to należy tę dostawę opodatkować z zastosowaniem właściwej dla przedmiotu dostawy stawki VAT.
W związku z powyższym Pan, jako płatnik podatku VAT, o którym mowa w art. 18 ustawy, będzie zobowiązany do obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku VAT od przedmiotowej dostawy.
Zatem Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Informuję również, że interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie opodatkowania podatkiem VAT licytacyjnej sprzedaży nieruchomości.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).