Poradnia samorządowa

• Czy rada może określić czas trwania umów najmu socjalnego lokali
• Od czego zależy wysokość opłaty za zajęcie pasa drogowego
• Czy rada powiatu może rozszerzyć katalog nieruchomości, które można zbyć bez przetargu
• Kto decyduje o wynagrodzeniu komisji konkursowej opiniującej oferty organizacji pozarządowych
• Jak wprowadzić wymóg użyczenia wizerunku przez stypendystę

Rada miasta uchwaliła program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy na lata 2024–2028. Postanowiła w nim, że umowy najmu socjalnego lokalu są zawierane na okres do jednego roku, przy czym mogą być przedłużane na następne okresy określane w latach, jednak nie dłuższe niż trzyletnie. W programie znalazło się też zastrzeżenie, że okresy najmu przekraczające jeden rok mogą dotyczyć wyłącznie osób, które nie mają zadłużenia. Czy rada mogła wprowadzić takie przepisy?

Nie, rada miasta przekroczyła swoje kompetencje i wkroczyła w uprawnienia organu wykonawczego gminy. To dysponent mienia komunalnego, którym z mocy art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym jest wójt lub osoba przez niego upoważniona, oraz najemca – jako równorzędne strony stosunku cywilnoprawnego – są władni ustalić w umowie najmu socjalnego lokalu okres jej obowiązywania. Jak wskazał wojewoda zachodniopomorski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 31 października 2024 r. (nr P-1.4131.304.2024.KN), zgodnie z art. 22 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (dalej: u.o.p.l.) umową najmu socjalnego lokalu jest umowa najmu lokalu nadającego się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 mkw., a w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego – 10 mkw., przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie. Wojewoda wyjaśnił, że wolą prawodawcy, wyrażoną w art. 23 ust. 1 u.o.p.l., umowę najmu socjalnego lokalu zawiera się na czas oznaczony. O tym, jaki to będzie konkretny okres, a następnie czas ewentualnego przedłużenia takiej umowy, współdecydować będą strony umowy. Jednocześnie w art. 23 ust. 3 u.o.p.l. prawodawca postanowił wprost, że umowę najmu socjalnego lokalu można po upływie oznaczonego w niej czasu przedłużyć na następny okres, jeżeli najemca nadal znajduje się w sytuacji uzasadniającej zawarcie takiej umowy.