Interpretacja indywidualna z dnia 31 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.687.2024.3.JM
Opodatkowanie w Polsce dochodów uzyskanych w Niemczech oraz w Irlandii.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 sierpnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 24 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania w Polsce dochodów uzyskanych w Niemczech oraz w Irlandii.
Uzupełniła go Pani – na wezwanie – pismem z 5 października 2024 r. (wpływ 5 października 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
27 stycznia wyjechała Pani do Niemiec w poszukiwaniu pracy. Pracę podjęła Pani 12 lutego w A.GmbH w (...) Niemcy. Pracowała Pani w niej niecałe dwa miesiące. Była Pani w Niemczech zameldowana w okresie kiedy tam pracowała, ale w chwili obecnej już nie jest tam Pani zameldowana.
5 kwietnia 2024 roku wyjechała Pani do Irlandii w poszukiwaniu pracy. Pracę zaczęła Pani 19 kwietnia 2024 r. w (…), gdzie jest Pani zameldowana i gdzie Pani mieszka. Zostanie tam Pani do listopada bieżącego roku. Następnie zjedzie Pani na około dwa do czterech tygodni. Po tym okresie wróci Pani do pracy do Irlandii. W Irlandii płaci Pani podatki i wszystkie niezbędne składki. W Irlandii ma Pani stałe miejsce zamieszkania. Zameldowana była Pani i jest w Polsce.
W Polsce ma Pani rodzinę tzn. dwóch synów (starszy jest samodzielny) i rodziców. Jest Pani po rozwodzie. Młodszy syn jest na Pani utrzymaniu (przesyła Pani pieniądze na konto) jak i na utrzymaniu Pani rodziców.
W Polsce jest Pani właścicielem działki, na której powstał budynek. Ze względu na brak podziału majątku z mężem nic nie będzie Pani robić z tym budynkiem. W przyszłości zostanie on zapisany dziecku.
W Irlandii planuje Pani wynająć mieszkanie i tam zamieszkać z młodszym synem. Większą aktywność społeczną będzie Pani wykazywała w Irlandii. Większość roku 2024 przebywa i będzie Pani przebywać w Irlandii (kwiecień – listopad), a w Polsce około 4 tygodni.
Posiada Pani obywatelstwo polskie.
Wyjeżdżając do Niemiec miał to być tylko wyjazd w celach zarobkowych. Natomiast gdy wyjechała Pani do Irlandii Pani plany się zmieniły i planuje Pani tam zamieszkać na stałe. Gdy tylko wynajmie Pani mieszkanie chce Pani ściągnąć syna.
Wskazaną we wniosku pracę w Niemczech wykonywała Pani na umowę o pracę i w Irlandii obecnie wykonuje Pani pracę na umowę o pracę. W Polsce również ma Pani umowę o pracę w (...), ale jest Pani na urlopie bezpłatnym od września 2023 r. do czerwca 2025 r. Umowa zlecenie zawarta w Polsce i wykonuje ją Pani (w zależności od zleceń), jeśli jest taka potrzeba zdalnie z Irlandii. Umowa zlecenie jest tylko po to, aby płaciła Pani sobie składki społeczne i zdrowotne, aby niepełnoletni syn mógł korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej.
W Irlandii będzie Pani rozliczać się z Urzędem Skarbowym. W Polsce również to będzie musiała Pani zrobić.
Pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu:
Czy dochody uzyskane w Niemczech i Irlandii musi Pani rozliczyć w Polsce?
Czy Pani zagraniczne dochody będą dodatkowo opodatkowane w Polsce?
Pani stanowisko w sprawie
Pani dochody uzyskane w Niemczech i Irlandii nie podlegają opodatkowaniu w Polsce. Nie muszą być rozliczane w Polsce, ponieważ podatki ma Pani odprowadzane w Niemczech i Irlandii.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Obowiązek podatkowy – przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy:
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że:
Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
W świetle art. 3 ust. 2b ustawy:
Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:
1) pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
2) działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
3) działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;
4) położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;
5) papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;
5a) umorzenia, odkupienia, wykupienia i unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych utworzonych na podstawie przepisów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz odpłatnego zbycia tych tytułów uczestnictwa;
6) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej i praw o podobnym charakterze lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw – jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, tego funduszu inwestycyjnego, tej instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;
6a) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej;
7) tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia;
8) niezrealizowanych zysków, o których mowa w art. 30da.
Według art. 4a ustawy:
Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.
Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).
Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a więc – podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.
Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych).
Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.
Posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, że osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas.
W zakresie powiązań gospodarczych, wyjaśniam, że jest to miejsce, z którym dana osoba ma ścisłe powiązania ekonomiczne. W tym względzie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są: miejsce wykonywania działalności zarobkowej, główne źródła dochodów podatnika, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd.
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunek ten stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium Polski centrum interesów życiowych.
Należy również podkreślić, że zmiana państwa rezydencji podatkowej może nastąpić w trakcie roku podatkowego. W takim przypadku, do dnia pozostawania polskim rezydentem podatkowym podatnik rozlicza się w Polsce na zasadzie nieograniczonego obowiązku podatkowego. Natomiast po przeniesieniu miejsca zamieszkania za granicę, podatnik podlega w Polsce opodatkowaniu tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Polski. Wymienione powyżej kryteria stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Pani rezydencja podatkowa na gruncie Umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
Zgodnie z art. 4 ust. 1 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 12 poz. 90, dalej „umowa polsko - niemiecka”):
W rozumieniu niniejszej umowy, określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.
Jak wynika z art. 4 ust. 2 umowy polsko – niemieckiej:
Jeżeli, stosownie do postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:
a) osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych),
b) jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa,
c) jeżeli osoba przebywa zazwyczaj w obu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem,
d) jeżeli osoba jest obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną tę kwestię w drodze wzajemnego porozumienia.
Polsko – niemiecka umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie została zmieniona w wyniku Konwencji wielostronnej implementującej środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku (dalej: „Konwencja MLI”).
Stosownie do art. 4 ust. 1 umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Irlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Madrycie dnia 13 listopada 1995 r. (Dz. U. z 1996 r. nr 29 poz. 129, dalej „polsko – irlandzka UPO”) zmodyfikowanej przez Konwencję MLI podpisaną przez Polskę oraz przez Irlandię dnia 7 czerwca 2017 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1006, dalej: „Konwencja MLI”, dalej: „umowa polsko-irlandzka”).:
W rozumieniu niniejszej umowy określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, pobytu, siedzibę, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze. Jednakże określenie to nie obejmuje żadnej osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie z tytułu dochodu osiąganego ze źródeł położonych tylko w tym Państwie.
W myśl art. 4 ust. 2 polsko – irlandzkiej UPO:
Jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status będzie określony w następujący sposób:
a) osobę uważa się za mająca miejsce zamieszkania w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, z którym ma ona silniejsze powiązania osobiste lub gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);
b) jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa;
c) jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obydwu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem;
d) jeżeli jest ona obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe władze Umawiających się Państw rozstrzygną sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.
Ustępy 1 i 2 artykułu 4 polsko – irlandzkiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie został zmieniony w wyniku Konwencji MLI.
Dla potrzeb dokonania interpretacji ww. przepisu, należy sięgnąć do Komentarza do Modelowej Konwencji OECD. Głównym celem Modelowej Konwencji OECD jest umożliwienie rozwiązywania w sposób jednolity najczęściej występujących problemów w zakresie międzynarodowego prawnego podwójnego opodatkowania. Zgodnie z zaleceniami Rady OECD, państwa członkowskie przy zawieraniu lub rewizji dwustronnych konwencji powinny stosować się do Modelowej Konwencji i do interpretacji zawartej w Komentarzu do tej Konwencji. Postanowienia Konwencji zyskały powszechne (światowe) uznanie wyrażające się włączaniem ich do większości dwustronnych umów. Wiele umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które zawarła Polska z innymi krajami została sporządzona w zgodzie z postanowieniami Modelowej Konwencji OECD, w tym Umowa zawarta między Polską i Niemcami oraz Umowa zawarta między Polską i Irlandią.
Tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej zostały wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień. Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
Według Komentarza do Modelowej Konwencji OECD posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, że osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania. Istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały. Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.
Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.
Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.
Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast, jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).
W złożonym wniosku wyjaśniła Pani, że 27 stycznia wyjechała Pani do Niemiec w poszukiwaniu pracy. Pracę rozpoczęła Pani 12 lutego. Pracowała w niej Pani niecałe dwa miesiące. Pracę w Niemczech wykonywała Pani na umowę o pracę. Wyjeżdżając do Niemiec miał to być wyjazd tylko w celach zarobkowych. W Polsce pozostawiła Pani dwóch synów oraz rodziców. Młodszy syn jest na Pani utrzymaniu, starszy syn jest już samodzielny.
Skoro do Niemiec wyjechała Pani tylko w celach zarobkowych, pozostawiając dzieci w Polsce bez zmiany miejsca zamieszkania, to w tym okresie Pani centrum interesów osobistych i gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) posiadała Pani w Polsce.
Stwierdzam więc, że w okresie przebywania w Niemczech podlegała Pani w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, określonemu w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. podlegała Pani opodatkowaniu w Polsce od wszystkich osiąganych dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
W dniu 5 kwietnia 2024 r. postanowiła Pani wyjechać do Irlandii. Gdy wyjechała Pani do Irlandii Pani plany zmieniły się i planuje Pani tam zamieszkać na stałe. W Irlandii planuje Pani wynająć mieszkanie i tam zamieszkać z młodszym synem, który jest na Pani utrzymaniu. Większą aktywność społeczną będzie Pani wykazywała w Irlandii. Większość roku 2024 przebywa i będzie Pani przebywać w Irlandii (kwiecień – listopad), a w Polsce około 4 tygodni. W Irlandii jest Pani zatrudniona na umowę o pracę. W Polsce również ma Pani umowę o pracę, ale jest Pani na urlopie bezpłatnym od września 2023 r. do czerwca 2025 r. Umowę zlecenia zawartą w Polsce wykonuje Pani (w zależności od zleceń), jeśli jest taka potrzeba zdalnie z Irlandii. Umowa zlecenie jest tylko po to, aby płaciła Pani sobie składki społeczne i zdrowotne, aby niepełnoletni syn mógł korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej. W Polsce jest Pani właścicielem działki, na której powstał budynek. Ze względu na brak podziału majątku z mężem nic nie będzie Pani robić z tym budynkiem. W przyszłości zostanie on zapisany dziecku.
W związku z powyższym, od 5 kwietnia 2024 r. spełnia Pani przesłanki pozwalające uznać Panią za osobę mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych zarówno w Polsce, jak i w Irlandii, z uwagi na fakt, że pracuje Pani na umowę o pracę w Irlandii oraz na umowę o pracę (obecnie przebywa Pani na urlopie bezpłatnym) w Polsce, natomiast w Polsce mieszkają Pani synowie oraz rodzice.
W konsekwencji, Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych od 5 kwietnia 2024 r. należy ustalić zgodnie z regułami kolizyjnymi zawartymi w art. 4 ust. 2 polsko – irlandzkiej UPO.
Zgodnie z komentarzem do Modelowej Konwencji w sprawie podatku od dochodu i majątku, pkt a w art. 4 ust. 2 oznacza, że przy stosowaniu Konwencji (gdy istnieje kolizja ustawodawstw obu państw) uważa się, że miejsce zamieszkania osoby fizycznej znajduje się tam, gdzie osoba ta posiada stałe ognisko domowe, ognisko to musi być trwałe, co oznacza, że osoba ta urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwnym do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki okres.
Jeżeli osoba fizyczna posiada stałe ognisko domowe w obu Umawiających się Państwach, to postanowienia ust. 4 przyznają pierwszeństwo państwu, z którym jego osobiste i gospodarcze powiązania są ściślejsze. Przez takie powiązania rozumie się ośrodek interesów życiowych.
Po dokonaniu analizy stopnia Pani powiązań osobistych i gospodarczych, należy stwierdzić, że do momentu wyjazdu Pani młodszego syna do Irlandii posiada Pani ośrodek interesów osobistych w Polsce (dzieci), natomiast ośrodek interesów gospodarczych w Irlandii. Zatem nie można określić państwa, w którym znajduje i będzie znajdować się Pani ośrodek interesów życiowych. W związku z czym, zastosowanie znajdzie przepis art. 4 ust. 2 lit. b) Umowy, który pierwszeństwo opodatkowania przyznaje państwu, w którym osoba fizyczna zazwyczaj przebywa.
We wniosku wskazała Pani, że większość roku 2024 przebywa i będzie Pani przebywać w Irlandii (kwiecień – listopad), a w Polsce około 4 tygodni.
W konsekwencji, od 5 kwietnia 2024 r. podlega i będzie Pani podlegać w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, określonemu w art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że w Polsce będą podlegały opodatkowaniu tylko dochody osiągnięte na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Opodatkowanie w Polsce dochodów uzyskanych w Niemczech
W Niemczech była Pani zatrudniona na umowę o pracę. Pracę podjęła Pani 12 lutego i pracowała Pani w niej niecałe dwa miesiące. W okresie pracy w Niemczech posiadała Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, tj. podlegała Pani opodatkowaniu od całości uzyskanych dochodów.
W świetle art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy:
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 Umowy polsko – niemieckiej:
Z zastrzeżeniem postanowień artykułów 16, 17, 18 i 19 uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca najemna wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.
Powołany wyżej przepis art. 15 ust. 1 Umowy polsko-niemieckiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, ustanawia ogólną zasadę opodatkowania dochodów z tytułu pracy najemnej, zgodnie z którą dochód podlega opodatkowaniu w państwie, w którym praca jest wykonywana. Praca jest wykonywana w miejscu, w którym osoba fizyczna przebywa, gdy wykonuje pracę, za którą otrzymuje wynagrodzenie. W takim przypadku dochód ten może być opodatkowany zarówno w Niemczech, jak i w państwie rezydencji, czyli w Polsce.
Natomiast przepis art. 15 ust. 2 ww. Umowy określa wyjątki od powyższej zasady. Zgodnie z tym przepisem:
Bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie, jeżeli:
a)odbiorca przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, i
b)wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie, i
c)wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie.
Zgodnie z pierwszym warunkiem, określonym w art. 15 ust. 2 pkt a) polsko – niemieckiej Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, odbiorca winien przebywać w drugim Państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym.
Drugi warunek określony w art. 15 ust. 2 pkt b) polsko – niemieckiej Umowy wskazuje, że wynagrodzenie musi być wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma w tym drugim Państwie (w Niemczech) miejsca zamieszkania lub siedziby.
Z kolei zgodnie z trzecim warunkiem określonym w art. 15 ust. 2 pkt c) polsko – niemieckiej Umowy, wynagrodzenie nie może być ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie, tj. w Niemczech.
W przypadku, gdy chociaż jeden bądź wszystkie z warunków określonych w art. 15 ust. 2 ww. Umowy nie są spełnione, wynagrodzenie pracowników wykonujących pracę na terenie Niemiec podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 15 ust. 1 ww. Umowy, czyli w państwie, w którym praca jest wykonywana (w Niemczech) oraz w państwie miejsca zamieszkania podatnika (w Polsce).
W Pani przypadku wszystkie warunki wynikające z art. 15 ust. 2 Umowy nie zostały spełnione. W tej sytuacji znajdzie zatem zastosowanie art. 15 ust. 1 Umowy. Dochód z pracy wykonywanej przez Panią w Niemczech podlega opodatkowaniu zarówno w Niemczech, jak i w Polsce.
Jednocześnie w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu znajdzie zastosowanie określona w art. 24 ust. 2 lit. a) Umowy polsko – niemieckiej metoda unikania podwójnego opodatkowania (tzw. metoda wyłączenia z progresją). Zgodnie z tym przepisem:
Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majątek od opodatkowania. Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu.
Zatem, Pani dochody z tytułu pracy wykonywanej na terytorium Niemiec są zwolnione w Polsce z opodatkowania, jednakże dochody te podlegają uwzględnieniu przy opodatkowywaniu dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na terenie Polski stosownie do przepisu art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazanych postanowień Umowy.
Stosownie do treści art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu, zgodnie z ust. 1, osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych – podatek określa się w następujący sposób:
1)do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali określonej w ust. 1;
2)ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów;
3)ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
W przypadku metody wyłączenia z progresją dochody uzyskane za granicą są na podstawie Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zwolnione od podatku w Polsce, ale dochody te uwzględnia się do ustalania stopy procentowej, według której zapłaci się podatek od polskich przychodów (dochodów) opodatkowanych według skali podatkowej.
Metodę opodatkowania przedstawioną w wyżej powołanym art. 27 ust. 8 ww. ustawy stosuje się wyłącznie w przypadku, jeżeli podatnik oprócz dochodów zwolnionych z opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, osiągnął inne dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce na ogólnych zasadach albo chciał skorzystać z preferencyjnego rozliczenia rocznego. W przeciwnym razie, podatnik nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego w Polsce.
Uzyskany przez Panią dochód z pracy najemnej wykonywanej w Niemczech, zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec, podlegał opodatkowaniu zarówno Polsce jak i w Niemczech. Jednakże, tak uzyskany dochód ze stosunku pracy, zgodnie z art. 24 ust. 2 lit. a) ww. umowy był zwolniony w Polsce z opodatkowania. Do dochodu w Polsce ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, a mianowicie dochód ten jest zwolniony od podatku w Polsce.
Jeśli w 2024 r. nie uzyska Pani dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce na zasadach ogólnych oraz nie będzie Pani chciała skorzystać z preferencyjnego rozliczenia rocznego nie musi Pani rozliczać tych dochodów w Polsce. W przeciwnym razie dochody z Niemiec należy uwzględnić w zeznaniu rocznym do ustalenia stopy procentowej, według której należy zapłacić podatek od polskich przychodów (dochodów) opodatkowanych według skali podatkowej.
Opodatkowanie w Polsce dochodów uzyskanych w Irlandii
W Irlandii jest Pani zatrudniona od 19 kwietnia 2024 r. na umowę o pracę. W Irlandii ma Pani stałe miejsce zamieszkania. Od 5 kwietnia 2024 r. podlega i będzie Pani podlegać w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, określonemu w art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 15 ust. 1 polsko – irlandzkiej Umowy:
Z uwzględnieniem postanowień artykułów 16, 18, 19 i 21 pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiąga z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to osiągane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.
Z powyższego wynika, że miejsce opodatkowania dochodów z pracy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. Umowy uzależnione jest od miejsca wykonywania pracy. Zgodnie z ww. przepisem, dochody osoby fizycznej mającej miejsce zamieszkania w jednym z umawiających się państw, uzyskiwane z tytułu pracy najemnej świadczonej na terytorium tego państwa są opodatkowane tylko w tym państwie.
Za miejsce wykonywania pracy należy uznać zawsze to miejsce, w którym osoba fizyczna przebywa, kiedy wykonuje pracę, za którą otrzymuje wynagrodzenie.
Tym samym, Pani dochody uzyskane z tytułu umowy o pracę zawartej z podmiotem irlandzkim i wykonywanej w Irlandii nie podlegają i nie będą podlegać opodatkowaniu w Polsce. Zatem, nie będzie Pani miała (jeśli nie ulegnie stan faktyczny i prawny) obowiązku rozliczania tych dochodów w Polsce.
Pani stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,
- zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pani zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, (…) (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).