Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 5 września 2024 r., sygn. II SA/Sz 413/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Patrycja Joanna Suwaj (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Wiesław Drabik, Asesor WSA Krzysztof Szydłowski po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 5 września 2024 r. sprawy ze skargi S. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia 6 maja 2024 r. nr SKO.N.M.431/36/2024 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie

1. Decyzją z dnia 18 grudnia 2023 r. Wójt Gminy B. odmówił przyznania S. B. (dalej przywoływana jako: "Skarżąca"), świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad ojcem z uwagi na ustalone prawo do emerytury Skarżącej, oraz z uwagi na fakt, że niepełnosprawność jej ojca powstała po ukończeniu przez niego 18 roku życia.

2. W odwołaniu od tej decyzji Skarżąca wskazała, że Trybunał Konstytucyjny już w październiku 2014 r. uznał, że art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych jest niezgodny z Konstytucją. Przepis ten różnicuje opiekunów osób niepełnosprawnych ze względu na wiek powstania niepełnosprawności podczas gdy opieka nad dorosłym człowiekiem niepełnosprawnym niekiedy jest znacznie bardziej wymagająca niż opieka nad niepełnosprawnym dzieckiem. Także orzeczenia sądów administracyjnych w indywidualnych sprawach potwierdzają zrównanie sposobu traktowania opiekunów osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność powstała przed i po ukończeniu wieku określonego w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Odnośnie pobierania emerytury Skarżąca wskazała, że każdy emeryt czy rencista może dorabiać do emerytury pod warunkiem nie przekroczenia określonego progu, pod rygorem obniżenia lub zawieszenia prawa do emerytury. Uzyskanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego można przecież traktować jako rodzaj zatrudnienia, bo odprowadzane są składki emerytalne i rentowe od tego świadczenia. Osoby uprawnione do emerytury i jednocześnie pracujące na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy umowy o dzieło mogą być zatem w lepszej sytuacji materialnej niż osoby uprawnione do emerytury i nie mogące z tego powodu otrzymywać świadczenia pielęgnacyjnego. Osoby te, tak jak Skarżąca, nie mogą podjąć dodatkowego zatrudnienia ponieważ sprawują opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Różnicowanie w ten sposób emerytów i rencistów narusza art. 32 Konstytucji. Wyłączenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego dla osób mających ustalone prawo do emerytury w chwili wejścia w życie ustawy o świadczeniach rodzinnych było uzasadnione, gdyż ówczesna wysokość tego świadczenia była niższa od przyznanej emerytury. Odwrócenie relacji ekonomicznych świadczenia pielęgnacyjnego i emerytury nie może stawiać osoby ją pobierającej w sytuacji ekonomicznie gorszej niż byłaby, gdyby nie miała ustalonego prawa do emerytury. Przyjęcie odmiennego poglądu skutkuje naruszeniem konstytucyjnej zasady równości, a obowiązkiem organów administracji publicznej jest dokonywanie prokonstytucyjnej wykładni przepisów prawa. Ojciec Skarżącej wymaga opieki i może być ona sprawowana wyłącznie przez Skarżącą. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, zdaniem Skarżącej, gdy niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała po ukończeniu 18 roku życia, jak również wtedy, gdy osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, dlatego wnioskowane świadczenie powinno zostać przyznane.