Interpretacja indywidualna z dnia 25 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.572.2024.2.PRM

Korekta paragonu oraz prawo do wystawienia do paragonu bez NIP nabywcy, faktury zawierającej ten NIP.

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 sierpnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 23 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy korekty paragonu oraz prawa do wystawienia do paragonu bez NIP nabywcy, faktury zawierającej ten NIP. Uzupełniła go Pani pismem z 23 sierpnia 2024 r. (wpływ 23 sierpnia 2024 r.) oraz 26 sierpnia 2024 r. (wpływ 26 sierpnia 2024 r) oraz - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 24 września 2024 r. (wpływ 24 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu do wniosku

Wnioskodawca od 26 czerwca 2015 r. prowadzi działalność gospodarczą - zakład pogrzebowy, opodatkowane zasady ogólne. Usługi pogrzebowe podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 8%.

Znaczną większość klientów (90%) stanowią osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, którym najpierw wybijany jest paragon fiskalny, a następnie na ich żądanie wystawiana jest faktura imienna, która dalej służy klientom w celu rozliczenia zasiłku pogrzebowego z ZUS.

Natomiast jeżeli zmarły był osobą bezrobotną, nie był ubezpieczony lub jest osobą nieznaną, koszty pogrzebu ponosi opieka społeczna. Zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Dla opieki społecznej w takiej sytuacji wystawiana jest faktura.

Właściciel zakładu pogrzebowego przy obsłudze opieki społecznej, przez pośpiech wybił na kasie fiskalnej usługę pogrzebową. Paragon nie zawierał numeru NIP usługobiorcy. Właściciel zakładu pogrzebowego, tak jak było wskazane, zawsze w takich sytuacjach wystawia fakturę, nie wybijając paragonu fiskalnego.

Tak jak wcześniej było to opisane, faktury dla firm są rzadkością przez co z pośpiechu nabito najpierw paragon fiskalny, a powinna być wystawiona tylko faktura dla nabywcy. Błąd został zauważony zaraz po wybiciu paragonu fiskalnego, który nie zawierał NIP nabywcy.

Pytanie

Czy w takim wypadku właściciel zakładu pogrzebowego może skorygować błędnie wybity paragon poprzez wpis w ewidencji oczywistych omyłek i skorygowanie wystawionego paragonu do zera, a następnie wystawienie dla kontrahenta faktury VAT zawierającej numer NIP kontrahenta?

Pani stanowisko w sprawie ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniu do wniosku

W Pani oponii, powinna Pani w ewidencji omyłek skorygować do zera omyłkowo wystawiony paragon fiskalny a następnie wystawić fakturę na dane działalności gospodarczej.

Pani zdaniem, według istniejących interpretacji, oczywista pomyłka to taki błąd, który jest całkowicie niezamierzony. Według Pani, na pierwszy rzut oka widać, że błąd wyniknął z niedokładności albo pośpiechu.

W Pani opinii, ewidencję pomyłek na kasie fiskalnej (oczywistych) rozpocząć należy od wpięcia błędnego paragonu do raportu. Sporządzony dokument powinien zawierać kilka informacji, takich jak numer NIP sprzedawcy, numer ewidencyjny urządzenia, wartość sprzedaży brutto, wartość podatku należnego oraz opis przyczyny i okoliczności popełnienia pomyłki. Na podstawie ewidencji oczywistych pomyłek należy pomniejszyć przychód z księgi przychodu i rozchodu oraz VAT należny wynikający z błędnego paragonu. Koniecznym warunkiem do dokonania sprostowania, jest posiadanie jakiegokolwiek dokumentu, który jednoznacznie potwierdzałby popełniony przez Panią błąd. Dowodem takiej sprzedaży będzie paragon (paragon bez numeru NIP nabywcy), który jest w posiadaniu przedsiębiorcy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy:

Obowiązek stosowania kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ustawy. W myśl art. 111 ust. 1 tego przepisu:

Stosownie do art. 111 ust. 1b ustawy:

W myśl art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy:

Ponadto, treść art. 111 ust. 3a pkt 8 ustawy wskazuje, że:

Sposób prowadzenia przez podatników ewidencji oraz warunki używania kas rejestrujących określono w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r. poz. 1625 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia:

Natomiast treść § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazuje, że:

W myśl § 2 pkt 16 rozporządzenia:

Jak stanowi § 2 pkt 14 rozporządzenia:

Ww. cecha pamięci fiskalnej powoduje brak możliwości zarejestrowania na kasie fiskalnej zwrotu bądź reklamacji towarów, co zostało również potwierdzone zapisem § 3 ust. 2 rozporządzenia, który mówi, że:

Skoro zatem kasa rejestrująca nie pozwala na korektę danych zapisanych w pamięci fiskalnej (tj. po wydrukowaniu paragonu), to korekta taka powinna być dokonywana za pomocą innych urządzeń księgowych. W takim przypadku należy prowadzić odrębną ewidencję, o której mowa § 3 ust. 3 - 5 rozporządzenia.

Zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia:

Ewidencja taka nie ma określonego wzoru, ale wskazane jest, aby zawierała co najmniej dane niezbędne do ustalenia przyczyny zaistniałej korekty wymienione w § 3 ust. 3 rozporządzenia, a zapisy widniejące w ewidencji pozwalały na określenie prawidłowej kwoty sprzedaży i podatku należnego.

W myśl § 3 ust. 4 rozporządzenia:

Stosownie do § 3 ust. 5 rozporządzenia:

Zasady dotyczące dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zawarte zostały w Dziale XI rozdziale 1 ustawy.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Natomiast w myśl art. 106b ust. 2 ustawy:

Według art. 106b ust. 3 ustawy:

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów - co do zasady - podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Ustawodawca nie nakłada jednak na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami. Niemniej jednak, stosownie do art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy, na zgłoszone w odpowiednim terminie żądanie nabywcy niebędącego podatnikiem, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż.

Przepisy nie zabraniają ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących na rzecz osób prowadzących działalność gospodarczą. Jednakże w takim przypadku należy pamiętać, że ustawodawca dla takiej sprzedaży przewidział określone warunki ewidencyjne.

W tej sprawie należy przede wszystkim wskazać na przepisy art. 106b ust. 5 ustawy:

Ponadto, zgodnie z art. 106b ust. 6 ustawy:

Wystawienie faktury do paragonu na rzecz podatnika podatku od wartości dodanej jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy na paragonie widnieje NIP nabywcy. Jeżeli zatem dana transakcja zostanie zaewidencjonowana na kasie fiskalnej bez uwzględnienia NIP nabywcy będącego podatnikiem podatku od wartości dodanej, sprzedawca nie może wystawić faktury do tego paragonu dla tego podatnika, zgodnie z dyspozycją art. 106b ust. 5 w związku z art. 106b ust. 6 ustawy.

W takim przypadku wystawienie faktury na rzecz podatnika jest możliwe tylko pod warunkiem, że na paragonie fiskalnym będzie numer NIP nabywcy. W takiej sytuacji jeżeli nabywca wystąpi o wystawienie mu faktury przez sprzedawcę, powinien otrzymać fakturę taką, jak dla konsumentów, a więc bez NIP nabywcy.

Pani wątpliwości dotyczą kwestii, czy w tak przedstawionym opisie sprawy może Pani skorygować błędnie wystawiony paragon do „zera”na rzecz opieki społecznej - niezawierający numeru NIP nabywcy - poprzez uznanie, że doszło do oczywistej omyłki, a następnie wystawić dla kontrahenta fakturę zawierającą jego numer NIP.

Jak już wcześniej wskazano, kasa rejestrująca jest ewidencją uregulowaną w przepisach prawa i przeznaczoną do ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, natomiast dla podmiotów gospodarczych wystawia się faktury. Zatem jeżeli podatnik, również w wyniku pomyłki, ewidencjonuje za pomocą kasy fiskalnej sprzedaż, której nie powinien tam ewidencjonować, to z wszelkimi tego konsekwencjami.

W omawianej sprawie, w pierwszej kolejności oceny wymaga, czy błąd dotyczący zaewidencjonowania sprzedaży dokonywanej na rzecz nabywcy, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług przy zastosowaniu kasy rejestrującej zakończony wystawieniem paragonu fiskalnego bez NIP może stanowić oczywistą omyłkę, o której mowa w wyżej powołąnych przepisach.

Należy podkreślić, że ewidencja, o której mowa dotyczy błędnie zaewidencjonowanej sprzedaży, tj. wartości sprzedaży brutto i wysokości podatku należnego, co wynika wprost z zapisu z § 3 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia i wymaga ponownego zaewidencjonowania sprzedaży w prawidłowej wysokości - § 3 ust. 5 ww. rozporządzenia.

W świetle przedstawionych unormowań prawnych, kasa rejestrująca, a w szczególności pamięć fiskalna kasy, zostały skonstruowane w sposób uniemożliwiający jakąkolwiek ingerencję podatnika (również podmiotów wykonujących serwis techniczny kas rejestrujących), co oznacza, że dane raz wprowadzone do kasy (transakcja zakończona wydrukowaniem paragonu) nie podlegają już modyfikacji. Korekta danej transakcji (treści paragonu fiskalnego) jest możliwa jedynie przed wydrukowaniem paragonu, czyli zapisaniem danych w pamięci fiskalnej. Jednakże zakaz ingerencji w pamięć fiskalną nie oznacza zakazu korekty samej transakcji sprzedaży, gdyż to dokumentacja kasowa transakcji nie podlega korekcie, a nie sama transakcja sprzedaży (w istocie obowiązuje jedynie zakaz zmiany treści paragonu). Dotyczy to zarówno kas z elektroniczną lub papierową kopią paragonu, jak i kas fiskalnych on-line.

Powołany § 3 ust. 5 rozporządzenia określa, w jaki sposób należy dokonać korekty ewidencji w sytuacji wystąpienia oczywistej pomyłki. Przez oczywistą pomyłkę należy rozumieć taką pomyłkę, która ma miejsce w momencie sprzedaży, bądź niezwłocznie po niej. O oczywistej pomyłce można mówić również w sytuacji, gdy sprzedawca zaewidencjonuje na kasie sprzedaż towarów, której nie było. Za oczywistą pomyłkę należy uznać również przypadek, w którym sprzedawca zamiast zaewidencjonować na kasie stawkę podatku w wysokości np. 8% naliczy stawkę 80%, a zatem stawkę, która nie jest przewidziana w obowiązujących przepisach, stawkę nieistniejącą.

Jak już wcześniej wskazano, wyłącznie pomyłka, która jest łatwa do zauważenia i nie wymaga dodatkowych ustaleń, dokumentów może zostać nazwana oczywistą omyłką.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pani zakład pogrzebowy. 90% klientów to osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Sprzedaż dokonywana na rzecz ww. osób dokumentowana jest paragonem fiskalnym. Jeżeli natomiast zmarły był osobą bezrobotną, nie był ubezpieczony lub jest osobą nieznaną koszty pogrzebu ponosi opieka społeczna, dla której za świadczone przez Panią usługi wystawiana jest faktura. W wyniku pośpiechu usługa wykonana na rzecz opieki społecznej została błędnie udokumentowana paragonem fislalnym bez numeru NIP nabywcy, zamiast fakturą.

W opisanej sytuacji nie można mówić o wystąpieniu oczywistej omyłki. Oczywistą omyłką dotyczącą numeru NIP nabywcy może być błąd polegający np. na braku jednej cyfry, przestawieniu cyfr bądź pomyłka w jednej cyfrze i nie może być utożsamiany z uzupełnieniem brakującego numeru NIP na paragonie fiskalnym czy zmianą numeru NIP na innego podatnika.

Brak numeru NIP nabywcy na paragonie fiskalnym nie stanowi zatem oczywistej omyłki, o której mowa w ww. § 3 ust. 4 rozporządzenia, która mogłaby być ujęta w ewidencji opisanej w § 3 ust. 3 rozporządzenia.

Ww. ewidencja dotyczy zatem oczywistych pomyłek, które odnoszą się do wartości i przedmiotu sprzedaży. Nie można przyjąć, że korygowanie numeru NIP poprzez jego „uzupełnienie” (wobec braku tego numeru na paragonie) będzie stanowiło „oczywistą omyłkę” w zakresie wartości i przedmiotu sprzedaży, którą można zniwelować poprzez ujęcie w ww. ewidencji i ponowne zewidencjonowanie na kasie rejestrującej, a więc udokumentowanie kolejnym paragonem fiskalnym.

Przepis art. 106b ust. 5 ustawy wprowadza zasadę, zgodnie z którą w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP (lub numerem podatku od wartości dodanej) wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer.

W konsekwencji, do zaewidencjonowanej przez Panią za pomocą kasy rejestrującej, nawet pomyłkowo bądź w wyniku pośpiechu, sprzedaży na rzecz opieki społecznej tj. podmiotu gospodarczego, do paragonu dokumentującego tą sprzedaż bez nr NIP nabywcy, brak jest podstaw do korekty paragonu do „zera” w ewidencji oczywistych omyłek. W związku z powyższym stwierdzić należy, że zgodnie z art. 106b ust. 5 ustawy, nie ma Pani również prawa do wystawienia do paragonu bez NIP nabywcy, faktury zawierającej ten NIP.

Pani stanowisko uznaję zatem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).